اسم کتاب به خوبی گویای موضوع آن نیز هست. «آخرین غزل» اشارهای است به آخرین موعود و آخرین امام شیعیان و این با مهدوی بودن غزلهای کتاب ارتباط مستقیم دارد.
این کتاب دارای دو مقدمه از دکتر محمد رضا سنگری و زکریا اخلاقی است که در آنها به نکات خوبی در حوزه شعر مهدوی (عج) و شعر انتظار اشاره شده است.
در میان ژانرهای مذهبی در شعر شاید بیشترین تحول در زمینه شعر مهدویت و انتظار رخ داده تا عرصههای دیگر با نگاهی کلی به تاریخچه این نوع از شعر آیینی میتوان به سیر تحولی و تکاملی پیبرد و برای دریافت بهتر این موضوع میتوان به شعرهای عاشورایی از سدههای اخیر تا کنون مراجعه کرد که جز نوآوریهایی جزئی در فرم و معدود در محتوا، تحول چندان و چشمگیری نداشته است ولی در شعر مهدوی (عج) و به خصوص پس از حضور جدی شاعران جوان معاصر در این وادی شاهد تغییرات اساسی هم در فرم و هم معنا هستیم.
حضور شاعر و عواطف و احساست او در شعر انتظار امروزه ملموستر و محسوستر شده و این وضعیت باعث نزدیکتر شدن شعر به زبان مردم و برقراری ارتباطی بهتری و عینیتر بین شعر و مخاطب شعر شده است.
در یک نگاه کلی شعر مهدوی در گذشته بیشتر به مدح اختصاص داشته و کمتر به فضای قبل از ظهور و یا مختصات انتظار و سختیهای آن پرداخته شده ولی در شعر مهدوی امروز، شاعر تمام قد از لحاظ احساس و تفکر در شعر حضور جدی دارد و مطالباتی مثل؛ عدالت خواهی، اعتراض به وضع موجود، ابراز دلتنگی و درخواست ظهور از موعود از زبان شاعر مطرح میشود.
این گونه از نوآوریهایی که در فرم، محتوا و نوع لحن در شعر مهدوی امروز رخ داده و نمونههایی از آن ارائه شد باعث تمایز شعری این ژانر نسبت به شعرهایی شده که در سدههای پیش و یا حتی در نیم قرن اخیر سروده شده.
بارزترین وجه تمایز شعر مهدوی امروز و شهر مهدویِ قبل از تحولهایی که گفته شد، نمود روشنتر و قدرتمندتر شیون عدالت خواهانه و رساتر شنیده شدن اعتراضها به وضعیت قبل از انتظار است که میتواند بین این نوع از شعر و مخاطب ارتباط مستحکمتر و کاربردی تری برقرار کند.
نظر شما