خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- دکتر سیروس شمیسا در جستار «آیین شب چله و کریسمس» می‌گوید: سرگذشت عیسی با مهر در هم آمیخته است. دلیل آن این است که اروپا پیش از (و حتی همزمان) روایی عیسویت زیر چیرگی میتراییسم بود.

در میتراییسم، میتراس که یک خدا-خورشید ایرانی- است مورد پرستش بود . البته میتراییسمی که در روم روایی داشت با مهرپرستی ایرانی( دوران هخامنشی و اشکانی)  ناهمگونی‌هایی دارد، اما ریشه آن همان مهرپرستی رایج در ایران بود که خدا خورشید آن مهر نام داشت.

هنگامی که عیسویت در روم گسترش یافت، بسیاری از آیین و ویژگی‌های میتراییسم در آن جا گرفت و به ویژه شخصیت عیسی با مهر آمیخته شد. امروزه روز سپند holiday در انگلستان روز خورشید Sunday  (یکشنبه) است.

Mitre به معنی کلاه اسقفی از همین کلمه مهر است و شاید که مطران- که یکی از درجات روحانیت در کلیسای روم بوده است- نیز از همین ماده باشد. پس آشکارا زادروز اساطیری مسیح باید همان زاد روز خورشید باشد.