به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست «وضعیت نشر کتاب‌های حقوقی در ایران» امروز سه‌شنبه 30 دی‌ماه با حضور علیرضا گنج‌دانش، مدیر انتشارات گنج دانش، سید عباس حسینی‌نیک، مدیر انتشارات مجد، فریبا ایوبی‌فر، مدیر انتشارات ایوبی‌فر در شهرستان مشهد و سید علی آل داوود در سرای اهل قلم خانه کتاب برگزار شد.

گنج دانش در ابتدای این نشست توضیحاتی را درباره فعالیت‌های این انتشارات ارائه کرد و گفت: انتشارات گنج دانش نزدیک به صد سال است که در عرصه چاپ کتاب‌های حقوقی فعالیت می‌کند. من از سال 1339 مسئولیت انتشارات را بعد از پدرم بر عهده گرفتم و از سال 1349 تصمیم گرفتم که به صورت تخصصی روی کتاب‌های حوزه حقوق کار کنم. در آن زمان ما مجموعه کتاب‌های قدیمی‌ را که در فروشگاه باغ همایون و دوازده فروردین داشتیم جمع آوری کردیم و به صورت یک کتابخانه درآوردیم و آنها را در اختیار محققان قرار دادیم.

وی ادامه داد: این انتشارات از آغاز فعالیتش تاکنون نزدیک به هزار عنوان کتاب منتشر کرده که اکنون 300 نسخه کتاب آن برای عرضه به مخاطب موجود است. زمانی که این انتشارات فعالیت خود را آغاز کرد، در کل کشور 30 دانشجوی حقوق وجود داشت. از همان زمان ما تلاش کردیم تا کتاب‌های علمی را در حوزه حقوق منتشر کنیم. امروز با وجود فراوانی دانشجویان رشته حقوق کتاب به اندازه کافی وجود ندارد، چون استادان ما چیزی برای عرضه به دانشجویان خود ندارند، بنابراین علم در این حالت چگونه می‌خواهد پیشرفت کند؟

وی با اشاره به اینکه نزدیک به هزار و 200 عنوان کتاب حقوقی در کشور موجود است گفت: از این تعداد شاید نزدیک به 200 عنوان کتاب علمی در حوزه حقوق داشته باشیم، چون بیشتر کتاب‌ها درسی است. متاسفانه در هیچ جای دنیا شرایط بدین گونه نیست.

گنج‌دانش تاکید کرد: از سوی دیگر ممیزان وزارت ارشاد نیز باید گشاده دست‌تر برخورد کنند چراکه اهل علم به دنبال کتاب می‌رود و حتی اگر مضمون غلطی را در کتاب دید می‌تواند آن را تشخیص دهد.

حسینی‌نیک نیز در بخش دیگری از این نشست با اشاره به اینکه از سال 1369 انتشارات مجد را تاسیس کرده گفت: در سال آغازین فعالیتمان یعنی از سال 69 تا 70 یک کتاب را چاپ کردیم، چون منابع مالی کافی نداشتیم. اما اکنون این انتشارات هفته‌ای سه کتاب  منتشر می‌کند و در مجموع 600 عنوان کتاب منتشر کرده‌ایم.

وی افزود: انتشارات مجد یک سایت به روز نیز دارد که عناوین تمامی کتاب‌های حقوقی در ایران در قالب نزدیک به 4 هزار عنوان نمایه در آن ثبت شده و برای مخاطبان قابل استفاده است.
 
وی ادامه داد: پس از آن و از سال 70 به بعد با ورود رایانه به کشور صنعت نشر نیز تغییراتی کرد و در پی آن نیز انتشارات‌های مختلف شروع به کار کردند. در همین سال‌ها بود که ناشرانی مانند میزان، دادگستری، حقوقدان و ... روی کار آمدند و البته گاهی فعالیت‌های برخی از آنها متوقف هم می‌شد.

به گفته مدیر انتشارات مجد، در ابتدا رشته‌های حقوقی محدود بود اما با گسترش رشته‌های حقوق نیاز به تالیف کتاب هم در این رشته‌ها پدید آمد چون در ابتدا بیشتر کتاب‌های درسی قوانین بود یا اینکه جزوات استادان تبدیل به کتاب می‌شد.

وی با بیان اینکه طی هشت سال اخیر یک جهش در محتوای کتاب‌های حقوقی دیده می‌شود گفت: در این زمان مباحث حقوق بشری و مالکیت فکری در کتاب‌ها مورد توجه قرار گرفته است.

به گفته حسینی نیک، با توجه به گسترش رشته‌های حقوق ناشران مجبور شدند تا برای تامین کتاب‌های درسی رو به ترجمه آثار خارجی بیاورند. به طور مثال در بحث مالکیت فکری اوضاع بدین گونه است و ما حتی در ایران دکترای مالکیت فکری نداریم.
 
ایوبی‌فر نیز در بخش دیگر این نشست توضیحاتی را درباره فعالیت‌های انتشارات مطبوعه خود ارائه کرد و افزود: من با هدف آموزش دانشجویان حقوق وارد این حوزه شدم، چون در سال 82 که کلاس‌های آموزش آزمون وکالت را برگزار کردیم دانشجویان در مشهد به کتاب‌ها دسترسی نداشتند و مجبور بودند به تهران سفر کنند. به همین دلیل ما نیاز به تاسیس انتشارات را احساس کردیم.

وی با تاکید بر آموزش همگانی قوانین به مردم یادآور شد: دغدغه اصلی من در این انتشارات آموزش همگانی قانون به مردم است و با همین هدف نیز کتاب‌های حقوقی را برای گروه‌های سنی مختلف از جمله کودکان طراحی کرده‌ام. انتشارات ایوبی فر تاکنون نزدیک به 60 عنوان کتاب را منتشر کرده است.

وی با اشاره به مشکل توزیع کتاب در سطح کشور گفت: متاسفانه یکی از مسائل اساسی ما در کشور دسترسی نداشتن مردم به کتاب است و من این فقر را در دسترسی مردم به کتاب‌های حقوقی در شهر مشهد مشاهده کردم و به همین دلیل این انتشارات را تاسیس کردم.

در بخش دیگری از این نشست ناشران حاضر به مشکلات موجود در حوزه نشر کتاب‌های حقوقی اشاره کردند. گنج‌دانش در همین باره با اشاره به مشکلات مالی موجود گفت: متاسفانه ما اکنون کسانی را داریم که 15 سال پیش از شهرستان، کتاب از ما خریداری کردند ولی چک آن را پاس نکردند به همین دلیل کار کردن با شهرستان‌ها دارای مشکلاتی است.

ایوبی فر نیز در همین راستا توضیحاتی ارائه کرد و گفت: مشکل پاس نشدن طلب ناشران محدود به شهرستان نیست و خود من نیز گاهی نتوانسته‌ام طلبم را از متقاضیان تهرانی دریافت کنم بنابراین این مشکل عمومی است که در کشور وجود دارد.

حسینی‌نیک نیز در بخش پایانی این نشست عنوان کرد: هر کار اقتصادی در کشور اگرچه هدف متعالی اما باید توجیه اقتصادی نیز داشته باشد و طبیعی است که ناشر باید به فکر سود مالی خود باشد چون ما مانند نهادهای دولتی نیستیم که بودجه‌ای به ما تزریق شود بنابراین برای ادامه فعالیت ناگزیریم که به سود و زیان فکر کنیم. با این  وجود من در انتشارات مجد برای چاپ کتاب در ابتدا علمی‌بودن آن را در نظر می‌گیرم و بعد درباره اقتصادی بودنش تامل می کنم.

وی یادآور شد: متاسفانه اکنون صنعت نشر کشور با مشکلاتی از قبیل گرانی کاغذ و مقوا، افزایش هزینه عوامل فنی چاپ و ... رو در رو است که کار نشر کتاب را مشکل کرده و امیدواریم در آینده برطرف بشود.