به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست خبری همایش ملی «کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره» امروز ۱۳ بهمن ماه با حضور غلامعلی افروز، استاد ممتاز دانشگاه تهران و دبیر علمی این همایش در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.
وی در ابتدای این نشست از برگزاری همایش ملی «کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره» در تاریخ 16 بهمن‌ماه خبر داد و گفت: این همایش از ساعت ۸ صبح پنجشنبه ۱۶ بهمن ماه در دانشگاه شهید بهشتی آغاز می‌شود و تا اذان ظهر ادامه دارد.
وی ادامه داد: این کرسی‌ها سابقه ۱۰ ساله دارند و بر اساس تأکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر تشویق و ترغیب استادان صاحب‌نظر و نظریه پرداز در حوزه‌های مختلف برگزار می‌شوند. دوره جدید این کرسی‌ها در پنج محور تخصصی شروع شده و گفتمان سازی کرسی‌ها در محافل دانشگاهی و حوزوی و پژوهشی به صورت جدی وارد شده است. استادان و صاحب نظران نیز باید با آرامش، هوشمندی، قدرت، خلاقیت، دانش نظری، تجارب حرفه‌ای و بصیرت لازم بتوانند در حوزه‌های تخصصی خود نظریه‌پردازی کنند.
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران با بیان این‌که کرسی‌های نظریه پردازی برای ارائه نظریات نو در سطح ملی و جهانی بستر سازی میکنند، افزود: بر این باور هستیم که استادان ما از هوشمندی مطلوبی برخوردارند و زمانی که این هوشمندی با امنیت روانی و آرامش خاطر آمیخته شود، زمینه تراوش‌های فکری و خلاقانه فراهم می‌شود.
به گفته وی، کشوری که صاحب نظریه‌های نو و کرسی‌های نظریه‌پردازی می‌شود از تمدن علمی و فرهنگی والاتری برخوردار می‌شود چراکه تمدن انسانی در گروی نظریات نو است و این مساله در علوم انسانی خلاصه نمی‌شود و در علوم پایه و پزشکی نیز این فرصت فراهم است اما اهمیت آن در عرصه علوم انسانی بیشتر است چون علوم تجربی زیربنای علوم انسانی است. برای این‌که گفتمان سازی، نظریه‌پردازی و نقد افزایش یابد وقتی نقدی بیان می‌شود باید این نقد پایه‌های علمی و منطقی داشته باشد.
افروز تاکید کرد: کرسی‌های نظریه‌پردازی بدین معنی است که فردی به معارف علمی دنیا بصیرت پیدا کرده و بتواند حرف تازه‌ای برای گفتن داشته باشد و در نتیجه جامعه‌ای را شکوفا کند.
وی گفت: کرسی‌های نظریه‌پردازی یکی از بسترهای گفتمان سازی در دانشگاه‌ها، نهادهای پژوهشی، حوزوی و دانشگاهی است. به همین دلیل در این همایش از مدیران ارشد دانشگاه‌ها، رؤسای دانشگاه، معاونان پژوهشی، استادان حوزه علوم انسانی، استادان حوزوی، کارگزاران دانش کشور وزیر علوم و رئیس جمهوری دعوت به عمل آوردیم.
وی با بیان این‌که این همایش در دو بخش عمومی و تخصصی برگزار می‌شود گفت: در بخش عمومی سخنرانی‌هایی درباره این‌که نظریه‌پردازی و فرایند آن چیست، برگزار می‌شود. در بخش تخصصی نیز با تشریح فرایند کرسی‌های نظریه پردازی، حاضران در همایش با فرآیند کار دبیرخانه کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره آشنا می‌شود.
دبیر علمی همایش «کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره» با بیان این‌که این همایش برای نخستین بار در تاریخ ایران اسلامی برگزار می‌شود، گفت: قصد داریم در آینده این همایش را در سطح استانی، منطقه‌ای و بین‌المللی برگزار کنیم. کشوری که بخواهد تولید علم داشته باشد باید صاحب نظریه باشد.
وی در بخش دیگری از سخنانش به دو نوع پژوهشگر اشاره کرد و گفت: بودجه‌هایی که به بخش پژوهش تعلق می‌گیرد نسبتا کم نیست اما از همین بودجه‌ها باید استفاده مطلوب کرد. این بودجه‌ها به دو صورت مصرف می‌شود. بخش اعظم این بودجه‌ها به دسته‌ای از پژوهشگران که هم و غم آنها تألیف و مونتاژ است، تعلق می‌گیرد. این افراد از پیشینه‌های دیگران استفاده میکنند و تالیف میکنند اما حجم محدودی از این بودجه به پژوهشگران خلاق و مولد تعلق می‌گیرد. مرز بین پژوهش‌های تالیفی و مونتاژی با پژوهش‌های خلاقانه و نقادانه باید مشخص شود.
به گفته وی، ما به پژوهشگران خلاق و مولد که خودشان پیشینه‌ساز هستند نیاز داریم. پژوهشگری که تولید علم دارد و صاحب نظریه است باید از جایگاه مطلوب‌تری برخوردار باشد.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: ما در بسیاری از زمینه‌ها تولیدات خوب داریم اما در علوم انسانی نیاز داریم که صاحب نظریه و کرسی باشیم و نیازمند نظریه‌های تازه هستیم.
بخش دیگر این نشست به پرسش و پاسخ خبرنگاران اختصاص داشت. افروز در پاسخ به سوال خبرنگار ایبنا مبنی بر عناوین پنج کرسی موجود در این همایش گفت: این همایش در پنج کرسی علوم عقلی، علوم نقلی، علوم اجتماعی، هنر و معماری و علوم رفتاری برگزار می‌شود.
نتایج همایش کتاب می‌شود
وی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار ایبنا درباره چاپ نتایج این همایش گفت: ماحصل این همایش به صورت کتاب و لوح فشرده منتشر می‌شود. علاوه بر این صدا و سیما نیز قرار است تا این برنامه را ضبط و پخش کند.
وی همچنین از برگزاری کرسی‌های ترویجی در این دانشگاه‌های مختلف کشور خبر داد و گفت: طی ۱۰ سال گذشته صدها طرح نامه به دبیرخانه کرسی‌های نظریه پردازی ارسال شد که در این همایش به 19 نظریه پرداز که صاحب 21 کرسی هستند سند ملی اعطا می‌شود. در واقع این برنامه مشابه همایش چهره‌های ماندگار است.
این مقام مسئول در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار ایبنا مبنی بر این‌که آیا امتیازی در وزارت علوم برای استادان صاحب کرسی در نظر گرفته می‌شود؟ گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب کرده که 12 یا 13 امتیاز به این استادان داده شود. اما این کافی نیست و استادان نیازمند حمایت‌های معنوی هستند چون هیچ یک از آنها به دنبال پول و سکه نیستند. باید زمینه‌ای فراهم شود که این استادان نظریه پرداز بتوانند به تمامی دانشگاه‌های کشور سفر کنند و نظرات خود را به بوته نقد بگذارند. همچنین باید تسهیلاتی فراهم شود تا این استادان بتوانند سالی چندین بار سفر خارجی داشته باشند و در کنگره‌ها شرکت کنند.
وی در بخش دیگری از سخنانش با بیان این‌که کرسی‌های نظریه پردازی گپ دوستانه نیست گفت: نظریه پرداز باید در طرح مبانی علمی نظری خود بسیار قوی بوده و بر پیشینه موضوع خود تسلط داشته و بتواند نظرات خود را مقابل نظریه پرداز رقیب مطرح کرده و درباره آن نقد و بررسی جدی صورت گیرد، وقتی این اتفاق افتاد شاهد تبلور رفتارها خواهیم بود چرا که رفتارها در بستر باورها شکل می‌گیرد و هر اندازه باورها غنی تر باشند بسترهای بیشتری برای تبلور اندیشه‌ها فراهم می شود.
افروز در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری درباره ملاک و معیار انتخاب ۱۹ نظریه‌پرداز این همایش گفت: اساتیدی هستند که صاحب نظریه‌اند اما طرح‌نامه‌های خود را به دبیرخانه ارسال نمی‌کنند و در حقیقت پا در میدان نمی‌گذارند به همین دلیل دبیرخانه تمهیداتی اندیشیده است که به سراغ صاحبان نظریه رفته و از آنها دعوت به عمل آورد. از سوی دیگر متأسفانه برخی از این اساتید حوصله پیگیری این موضوع را نداشته و دسته‌ای دیگر هم شجاعت این را ندارند که نظریاتشان به بوته نقد گذاشته شود. بنابراین نظریات خود را در محافل خصوصی مطرح کرده و در محافلی که باید به داوری گذاشته شده و نقد شوند، ارائه نمی‌کنند چرا که نگران رد شدن نظریه خود هستند.
وی در پایان سخنانش با بیان این‌که داوری و نقد نظریه‌های ارسال شده به صورت عالمانه و عادلانه انجام می‌گیرد گفت: طی ۱۰ سال گذشته ۲۰ کرسی نظریه موفق داشته‌ایم که این نشان می‌دهد کار به صورت جدی دنبال می‌شود. نقد نظریه‌ها کمتر از دو سال طول نمی‌کشد و این نشان‌دهنده دقت داوری است.
دوشنبه ۱۳ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۴:۳۱
نظر شما