جواد مجابی در مصاحبهای که به مناسبت درگذشت این شاعر با ایبنا انجام داد گفت: سیمین بهبهانی با عبور آگاهانه از سنت شعر فارسی به بیان نوآورانهاش در غزل رسید و توانست روزگار خود را در پیوند با زندگی ملی به زبانی رسا و تصاویری درخشان بازتاب دهد. سیمین همواره سعی کرد از اندوه دوری بجوید و خواستار شادی همگان بود. با رفتن او بخشی از مهربانیهای انسانی از میان ما رخت بربست. پذیرش شاعر از سوی فرزانگان یک عصر و محبوبیت بین عموم مردم جایگاهی است که سیمین در ازای زندگی شجاعانه و تازگی و گستردگی سپهر شاعرانهاش به دست آورد.
شاعر مجموعه شعر «شعر بلند تأمل» افزود: سالها خواهد گذشت تا کسی همتراز سیمین بهبهانی در عرصه ادبیات ایران آشکار شود؛ چرا که سیمین زاده دهههای پرباری است که ملت ایران از نظر سیاسی، اجتماعی و فرهنگی طی کرده است. وی خلاصهای از تجارب ملی را در شعرش منعکس کرده است. مثلاً آگاهی از مشروطیت، جنبشهای ملی نفت، فاجعه 28 مرداد و انقلاب و جنگ و وقایع بعد از جنگ همهشان در شعر او انعکاس دارد.
سهیل محمودی نیز گفت: گرچه سیمین بهبهانی قالب غزل را برگزید اما همواره تحولات اجتماعی در شعرش به شکلی نو وجود داشت و از این حیث شعر او از بسیاری غزلسرایان و نیماییسرایان عصر خود، پیشتر بود.
وی افزود: رویکرد اصلی سیمین بهبهانی قالب غزل بود و البته تعدادی چهارپاره از او در کتابهایی مثل «چلچراغ» و «جای پا» که نخستین کتابهایش است، به چشم میخورد. در همان شعرها هم البته نشان میدهد که رویکرد اصلیاش به غزل است. سیمین با نسلی بزرگ شد که آنها معمولاً غزل سنتی را جدی میگرفتند و همهشان هم توانا بودند. منظورم شاعرانی مثل عماد خراسانی، مشفق کاشانی و مهرداد اوستا است.
این شاعر افزود: البته در مقایسه ما ایشان با امیری فیروزکوهی و رهی معیری فرق دارد. چرا که فاصلهای نزدیک به 20 سال بین نسلهای آنها وجود داشت. سیمین بهبهانی نخست با سنتیها همراه شد و غزل ایشان که آثار پیش از دهه 40 و اوایل دهه 40 است در مجموعهای به نام «مرمر» نشان میدهد که شاعری غزلسرا و سنتی و محکم و استوار است و در عین حال جستوجوهایی در مجموعه غزل «مرمر» به چشم میخورد. 10 یا 12 سالم بود که این مجموعه را خریدم.
حمیدرضا شکارسری نیز گفت: سیمین بهبهانی میتوانست به راحتی در بهترین نقاط دنیا زندگی مرفهی داشته باشد و عطای خاک این وطن را به لقایش ببخشد اما چنین نکرد و با هنر خود در تاریخ ادبیات ایران متعهدانه زیست. او یک وطن دوست حقیقی بود و با قلمش این موضوع را به اثبات رساند.
شاعر مجموعه شعر «عاشقانههای تاریکروشن» افزود: بسیاری معتقدند قالب غزل قالب روزگار ما نیست و توانایی انعکاس رویدادهای جهان معاصر را ندارد. اگر بپذیریم که در رد این نظریه چند نفر در تاریخ چند ده ساله گذشته ما موفق شدند غزلشان را به روز کنند و پاسخی به این ادعا دهند، یکی از آنان سیمین بهبهانی است.
وی افزود: سیمین بهبهانی موفق شد دایره واژگانی غزل را گسترش دهد و با تزریق ساختارهای تازه به غزل، غزل را برای انعکاس و بازنمایی جهان معاصر مستعد کند. از جمله در برخی آثار متأخر ایشان میتوان، محور عمودی و ساختارهای روایی را مشاهده کرد که در قالب غزل ما به عنوان جریانی مستمر وجود نداشت.
در جدول پیش رو میتوانید 38 گفتوگویی را که ایبنا در مرداد 93 با شاعران، نویسندگان و مترجمان حوزه ادبیات انجام داده را بخوانید.
نام پدیدآور | جملات کلیدی | لینگ گفتوگو | |
1 | عبدالعلی دستغیب | تبلیغ یک نوع کتاب در صدا و سیما نتیجه عکس میدهد | اینجا |
2 | علیمحمد مؤدب | کتاب دیدار با رهبری میتواند گزارش سالیانه شعر شود | اینجا |
3 | بهروز قزلباش | اظهار نظر یک شاعر درباره شاعر بودن همه انسانها | اینجا |
4 | رضا رفیع | دیدار شاعران با رهبر انقلاب فرصتی برای تأمل در شعر معاصر | اینجا |
5 | قاسمعلی فراست | مطالعه بهترین راه نویسنده شدن/برای رونق نوتن کارگاهها را به شهرستانها ببریم | اینجا |
6 | محمد قصاع | کتابخانهها از کتابهای خواندنی حمایت نمیکنند | اینجا |
7 | علیرضا محمودی ایرانمهر | نباد از کارگاه داستاننویسی انتظار معجزه داشت | اینجا |
8 | علی آبان | باد شاعران باسواد مدرس کارگاهها شوند | اینجا |
9 | امیرحسن چهلتن | سختگیری ممیزی در آینده کمتر میشود | اینجا |
10 | حسین اسرافیلی | بهبه و چهچه شعرخوانیهای فرهنگسرایی به شعر معاصر آسیب میزند | اینجا |
11 | سیدعلی صالحی | کاش مدرسه عالی شعر داشتم | اینجا |
12 | لیلی گلستان | کتابهای مانده از دوره قبل هنوز در اسارتند | اینجا |
13 | مهدی غبرایی | عرف جامعه را در ترجمه داستان میشناسم/شکل کنونی ممیزی ناقض قانون اساسی است | اینجا |
14 | عبدالجبار کاکایی | برخی به تریبونها اعتماد ندارند/تروج فرهنگ و هنر میخواهیم نه تبلیغ مناسبتی | اینجا |
15 | کاظمسادات اشکوری | کارگاه گرهی از ادبیات نمیگشاید | اینجا |
16 | علی اصغر شیرزادی | آثار خالق «کلیدر» با استانداردهای جهانی همخوانی دارد/فروتنی و شکیبایی دولتآبادی جانماه آثار اوست | اینجا |
17 | هیوا مسیح | همه موجودات زنده در برابر بمب اتم بیدفاع بودند | اینجا |
18 | منصوره شریفزاده | سیمین دانور هم از یادگیری گریزان نبود | اینجا |
19 | علیالله سلیمی | ادبیات داستانی در دولت گذشته تا مرز تعطیلی کامل رفت | اینجا |
20 | جواد جزینی | برخی اصرار دارند برای دستاوردهای نو سابقهای در تاریخ بیابند | اینجا |
21 | عبدالجواد موسوی | جلسات ادبی فرد محور بازدهای ندارند | اینجا |
22 | منیژه آرمین | صنعت نشر بیماری نیست که خود به خود خوب شود | اینجا |
23 | احمد ابومحبوب | مارگان 200 نسخهای فاجعهای برای فرهنگ است | اینجا |
24 | واهه آرمن | صناعت داستان را میشود یاد داد اما قریحه شاعری را نه! | اینجا |
25 | کامران پارسینژاد | براهنی نویسندهاس صاحب سبک و انقلابی است | اینجا |
26 | بیابانکی | بهبه و چهچه در کارگاههای شعر را قبول ندارم | اینجا |
27 | احمد ابومحبوب | انتشار غیرکارشناسانه کتاب در سازمانها پول مردم را به باد میدهد! | اینجا |
28 | غزل تاجبخش | مرگ بهبهانی را باور ندارم/ادبیات بدون سیمین تا مدتها گنگ است | اینجا |
29 | جواد مجابی | بهبهانی از سنت به بیان نوآورانه رسید/بخشی از مهربانیهای انسان از بین ما رخت بربست | اینجا |
30 | سیمین بهبهانی | واپسین توصیههای بانوی غزل ایران/کوچکتر از آن هستم که به وزیر ارشاد پیامی بدهم | اینجا |
31 | بیوک ملکی | سادگی و روانی غزلیات سیمین بهبهانی نوجوانان را به خود جذب میکند | اینجا |
32 | حسین اسرافیلی | سیمن بهبهانی در شعر معار یک تنه کار چند نفر را انجام میداد | اینجا |
33 | محمدعلی سپانلو | «سیمین» مدافع ارزشهای معنوی زنان بود | اینجا |
34 | علیرضا طبایی | بهبهانی چهره وزین، شاخص و اثرگذار شعر معاصر است | اینجا |
35 | حمیدرضا شکارسری | بهبهانی وطندوستی واقعی را اثبات کرد | اینجا |
36 | محمدرضا شجریان | بهبهانی به خانوداه جهانی مادرانه مینگریست | اینجا |
37 | سهیل محمودی | بهبهانی وقایع اجتماعی را هنرمندانه ثبت کرد | اینجا |
38 | منوچهر حسنزاده | شاعری که حقالتألیفش را به مؤسسات فرهنگی میبخشید | اینجا |
نظر شما