به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) از قم، آذربایجان مهد فرهنگ و تمدن، تجلی‌گاه ایثار و شهادت و خاستگاه بزرگ‌مردان علم و فقاهت است. این خطه، سابقه‌ای درخشان در تاریخ ایران دارد و در گوشه گوشه آن حوادث تلخ و شیرینی رخ داده که در خاک این سرزمین نهفته است.
دوره سه جلدی کتاب گلشن ابرار به شرح حال 300 تن از فقیهان، عالمان، نویسندگان، شهیدان و استادان سده‌های سیزده، چهارده و پانزده هجری، از استان‌های آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل اختصاص دارد.
نویسنده در جلد اول این دوره سه جلدی به شرح حال «شیخ محمدباقر آخوندی، میرزا عبدالعلی آخوندی، میرزا اسحاق آستارایی، سید رضا آل محمد، سید صادق آل محمد، سید محمدتقی آل هاشم، میرزا قاسم اجتهادی، میرزاعلی احمدی میانجی، سیدیونس اردبیلی، میرزا محمدعلی اردو بادی، میرزا علی ارومیان، میرزا ولی الله اشراقی سرابی، میرزا جعفر اشراقی، شیخ غلامحسین اصغری، سید اسماعیل اصفیایی شندآبادی، میرزا محمود اصولی ارموی، میرزا محمود اصولی خویی، شیخ اسماعیل اعلایی، شیخ عبدالحسین اعلمی، سید محمدحسن الهی تبریزی، میرزا یحیی امام جمعه خویی و میرزا محمود انصاری» پرداخته است.
احوالات «میرزا ابوالحسن انگجی، میرزا عبدالکریم ایروانی، میرزا عبدالرحیم انصاری کلیبری، میرزا محمود انصاری، سید حسن انگجی، سید علی انگجی، سید محمدعلی انگجی، سید مهدی انگجی، میرزا ابوالحسن انگجی، میرزا احمد اهری، میرزا محمدعلی اهری، سید عبد الحجت ایروانی، سید عبدالمجید ایروانی، سید علی ایروانی، میرزا عبدالکریم ایروانی، شیخ حسین ایوقی، سید حسین بادکوبه‌ای، سید محمد بادکوبه‌ای، میرزا آقا باغمیشه‌ای، شیخ حسین برقی، میرزا علی بستان‌آبادی (فرهنگی)، شیخ حسن بصیری، شیخ محمدحسن بکایی، شیخ عبدالمجید بنابی، شیخ مصطفی بنابی، شیخ یوسفعلی بنابی و میرزا محمد بنابی» نیز در جلد اول آمده است.جلد اول این دوره در 552 صفحه منتشر شده است.
نگارنده در جلد دوم به احوالات «شیخ عبدالصمد خویی، صدرالاسلام محمدامین خویی، مولی ابوطالب خویی، ملا مهر علی خویی، میرزا حبیب‌الله خویی، شهید شیخ محمد خیابانی، شیخ اسدالله داستانی بنیسی، سید ابراهیم دروازه‌ای، میرزا محسن دوزدوزانی، میزرا محمود دوزدوزانی، میرزا یدالله دوزدوزانی، میرزا کاظم دینوری، میرزاعلی ربانی خلخالی، میرزا اسماعیل رحمت‌خواه تبریزی، سید اسماعیل رسول‌زاده خویی، میرزا حسن رشدیه، میرزا طاها رضایی، شیخ محمدامین رضایی، شیخ مرتضی رضوی، میرزا رضی زنوزی، میرزا محمدحسن زنوزی، شیخ جعفر سبحانی و محمدحسین سبحانی» پرداخته است.
شرح حال «حاج مهدی سراج انصاری، میرزا احمد سرایی، شیخ عبدالرحیم سلطان القرایی، میرزا جعفر سلطان القرایی، میرزا جواد سلطان القرایی، ملا زین‌العابدین سلماسی، شیخ موسی سلیمی، سید ابراهیم سید حاتمی، سید ابراهیم سید علوی، سید جواد سید فاطمی، سید اسماعیل شبستری، سید عبدالله شبستری، سید مرتضی شبستری، میرزا نصرالله شبستری، میرزا محمود شتربانی، میرزا عبدالحمید شربیانی، میرزا محمدعلی شرقی، شهید آقا فتح‌الله شریف حسینی خویی، میرزا فتاح شهیدی، ملا مصطفی شیخ آقا محله‌ای، آقا ابراهیم شیخ‌الاسلام خویی، شیخ محمد اسماعیل صاحب‌الزمانی، شیخ محمدتقی صاحب‌الزمانی و شیخ یوسف صباغی» نیز در این جلد از کتاب آمده است.
همچنین در این جلد با «شیخ محمد سعید صدتومانی، میرزا حبیب صدری مهربانی، سید علی طباطبایی تبریزی، سید محمدجواد طباطبایی تبریزی، سید محمدحسین طباطبایی، میرزا عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، میرزا محمد علامی هشترودی، میرزا ابوالفضل علمایی، سید مهدی علوی بخشایشی، سید ابراهیم علوی خویی (مقبره‌ای)، ملا علی علیاری، میرزا عمران علیزاده، شهید میرزا علی غروی تبریزی، شیخ ابوالقاسم غروی تبریزی، میرزا احمد غروی توتونچی، شیخ عبدالحسین غروی، میرزا جواد غروی علیاری، میرزا علی غروی علیاری، شهید شیخ حسین غفاری، ملا محمد فاضل ایروانی و ملا محمد فاضل شربیانی» آشنا می‌شویم.
جلد دوم سرگذشت «شیخ ابوطالب فاضلی، شیخ جابر فاضلی، سید سلیمان فتاحی مشکینی، شیخ محمدصادق فخر الاسلام، میرزا محمدحسن فخرالعلماء، میرزا احمد فخر نیا، میرزا عبدالمطلب فقیه اردو بادی، میرزا محمد فوزی، میرزا کاظم قارویی تبریزی، سید حسن قاضی طباطبایی، سید حسین قاضی طباطبایی، شهید میرزا محمدعلی قاضی طباطبایی، میرزا باقر قاضی طباطبایی، میرزاعلی آقا قاضی، شهید ملا محمدعلی قالقاچی ارموی، میرزا خلیل قبله‌ای خویی، میرزا خلیل قدسی مهر، سیدعبداللطیف قرشی کوه‌کمری، سید علی‌اکبر قرشی، سید علی‌اکبر قره‌باغی، میرزا علی قزلجه‌ای، شیخ محمدعلی کاظمینی خویی، میرزا عبدالله کامران، میرزا حسن کوچه‌باغی، سید ابوالقاسم کوکبی تبریزی، سید حسین کوه‌کمری، سید علی کوه‌کمری، میر عبدالعلی کوه‌کمری، سید محسن کوه‌کمری، میرزا ابوالقاسم گرگری و شیخ عبدالله مامقانی» را نیز مورد بررسی قرار داده است. جلد دوم در 544 صفحه به چاپ رسیده است.
جلد سوم در رابطه با زندگی‌نامه «میرزا محمد مجاهدی تبریزی، میرزا محمدعلی مجتهد آونساری قراجه‌داغی، میرزا عبدالغنی مجتهد اهری، میرزا محمد مجتهد تبریزی (بالا مجتهد)، میرزا احمد مجتهد تبریزی، میرزا جواد آقا مجتهد تبریزی، میرزا جواد آقا مجتهد تبریزی، میرزا صادق آقا مجتهد تبریزی، میرزا محسن آقا مجتهد تبریزی، میرزا یوسف آقا مجتهد تبریزی، حاج‌آقا علی مجتهد خویی، میرزا محمد مجتهد خیابانی (بالا مجتهد)، میرزا کاظم آقا مجتهد شبستری، میرزا محسن مجتهد شبستری، میرزا محمدعلی مجتهد قره‌داغی، شیخ جمال‌الدین مجتهدی زنجانی، سید جلال‌الدین محدث ارموی، میرزا علی‌اکبر محدث» نکاتی را به نگارش درآورده است.
مؤلف این کتاب در جلد سوم به احوالات «شیخ جواد محدثی، شیخ حسن محدثی، شیخ علی محسنی خویی، شیخ محمدحسین محقق، سیدعبدالستار محمدی، شیخ رضا محمدی وند، میرزا محمدباقر مدرس بستان‌آبادی، میرزا محمدعلی مدرس تبریزی خیابانی، سید یوسف مدنی تبریزی، شهید سید اسدالله مدنی، سیدعبدالفتاح مرعشی تبریزی، سید شمس‌الدین مرعشی نجفی، سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، سید مرتضی مرعشی نجفی، سید مهدی مرعشی نجفی، سید جعفر مرقاتی خویی، سید صادق مرندی، میرزا علی‌اکبر مرندی، میرزا بیوک مروج، سید احمد مستنبط، سید مرتضی مستنبط، سید نصرالله مستنبط، میرزا ابوالحسن مشکینی، میرزا علی مشکینی» پرداخته است.
عالمان دیگر آذربایجان «شیخ حسن مصطفوی، میر ملک معجزنما، سید محمد مفتی‌الشیعه، آقا میر یعقوب مقبره خویی، شیخ علی مقدس آذرشهری، میرزا مسلم ملکوتی، میرزا جواد ملکی تبریزی، شیخ محمدباقر ملکی میانجی، شیخ یوسفعلی ممقانی، سید جعفر موسوی اردبیلی، سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، سید فخرالدین موسوی اردبیلی نجفی، سید محسن موسوی اردبیلی، سید محمد علی موسوی اردبیلی، سید حسن موسوی خلخالی، سید حسین موسوی خلخالی، سید محمد موسوی خلخالی، سید محمد کاظم موسوی خلخالی، سید محمدمهدی موسوی خلخالی، سید مرتضی موسوی خلخالی، سید محمد هاشم موسوی خویی، سید حمزه موسوی» هستند که در این جلد به زندگی ایشان پرداخته شده است.
همچنین در جلد سوم با شرح حال «سید حیدر موسوی، سید صادق موسوی، سید جلیل موسوی ملکی، میر ملک موسوی ملکی، سید ابوالحسن مولانا، سید ابوالقاسم مولانا، سید علی مولانا، سید محمد مولانا، شیخ علی‌اکبر مهدی پور، سید علی میرغفاری آذرشهری، سید محسن میرغفاری آذرشهری، سید علی میلانی، سید محمدهادی میلانی، سید نورالدین میلانی، سید ابوالفضل مینقی، میرزا حسن ناصرزاده، محمدطاها نجف تبریزی، حاج شیخ حسین نجفی اهری، شیخ راضی نجفی تبریزی، شیخ محمدصادق نجمی، حاج حسین نخجوانی، حاج محمد نخجوانی، میرزا رفیع نظام‌العلماء»، «میرزا حیدر نظری میانجی، شیخ محمد نمازی خویی، ملا زین‌العابدین نوایی، شیخ مصطفی نورانی، میرزا علی نوری، میرزا عباسقلی واعظ چرندا بی، میرزا ابراهیم وثوقی، شیخ قدرت الله وجدانی فخر سرایی، سید محمد وحیدی شبستری، شیخ علی ولدیانی خاکمردانی خویی، میرزا هاشم هاشم زاده هریسی، ملاعلی واعظ خیابانی، سید فتاح هاشمی تبریزی، سید ابوالحسن هاشمی حکم‌آبادی، سید یوسف هاشمی، میرزا حسین هبة‌اللهی و شیخ جلیل هنرور» آشنا می‌شویم. جلد سوم در 551 صفحه تدوین شده است.
لازم به ذکر است، دوره سه جلدی کتاب گلشن ابرار (شرح حال عالمان استان‌های آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل) نوشته محمد الوانساز خویی به همت پژوهشکده باقرالعلوم علیه‌السلام با شمارگان 1000 جلد و به قیمت 70000 تومان به چاپ رسیده است.
یکشنبه ۱۷ اسفند ۱۳۹۳ - ۱۴:۱۵
نظر شما