به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) از قم، یازدهمین همایش اساتید تفسیر قرآن کریم که به همت مجمع عالی تفسیر قرآن کریم حوزه علمیه و در بیت مفسر بزرگ قرآن مرحوم علامه طباطبایی (ره) در قم برگزار شد، پس از دو شب متوالی (26 و 27 فروردین) به کار خود خاتمه داد.

شب نخست این همایش، چهارشنبه بعد از نماز مغرب و عشاء در دارالقرآن علامه طباطبایی(ره)، با سخنرانی آیت الله جوادی آملی و با حضور استادان برجسته حوزه علمیه قم در دارالقرآن علامه طباطبایی برگزار شد.

در ابتدای این مراسم دبیر مجمع عالی تفسیر قرآن به ایراد سخنرانی پرداخت و بیان کرد: این مراسم بعد از دو سری جلسات علمی در دو سال متوالی برگزار شده است.

مرتضی میرکتولی در تشریح خدمات دارالقرآن علامه طباطبایی گفت: همایش سال گذشته باعث بروز آثار برجسته ای در سال جاری شد و درس های تفسیر و علوم قرآن هفتاد درصد رشد داشته که تعدادی از آنها اختصاص به روش شناسی علوم قران دارد.

وی یادآور شد: 162 درس جوامع الجامع در پایه های هفتم تا دهم حوزه آموزش داده می شود و آمار رشد دروس تفسیری در نزد علما و مراجع مورد توجه قرار گرفته است.

دبیر مجمع عالی تفسیر قرآن افزود: کتاب «ده همایش تفسیری» شامل سخنرانی‌های پنج تن از مراجع تقلید به زودی در این مجمع منتشر می‌شود.
دبیر مجمع عالی تفسیر قرآن کریم حوزه علمیه قم با اشاره به این‌که در 10 همایش قبلی تفسیر، پنج تن از مراجع به ایراد سخنرانی پرداخته‌اند، عنوان کرد: سخنرانی حضرات آیات صافی‌گلپایگانی، سبحانی، مکارم‌شیرازی، نوری‌همدانی و جوادی‌آملی در نشست‌های تخصصی پیشین آماده چاپ شده است و به زودی منتشر می‌شود.

در ادامه این همایش حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی، در سخنانی به اهمیت علم تفسیر و جایگاه علامه طباطبایی به عنوان مفسر بزرگ جهان تشیع اشاره کردند.

این استاد اخلاق حوزه علمیه قم بیان کرد: برخی عالم هستند و فقط یک سری اصطلاحات را فراگرفته اند اما برخی قائم به علم هستند، جنس قوم عالم و عاقل از جنس قوم عرب و عجم نیست، کسی جزو قوم عالم و عاقل است که از علوم حوزه و دانشگاه فراتر بیاید و قائم به علم و عقل باشد.
صاحب تفسیر شریف تسنیم، ضمن توصیه به استادان تفسیر مبنی بر برگزاری هر چه بیشتر جلسات تفسیر بیان کرد: کلام خداوند متعال، انسان را زنده نگه داشته و او را تغذیه می کند و بالا می برد، از همین رو استادان تفسیر به جای هفته ای یکبار تفسیر گفتن باید چند روز را به این کار تخصیص دهند.

وی افزود: خاصیت علم، افزایش ظرفیت ظرف است؛ معنویات، علوم و معارف الهی نه تنها ظرفیت انسان را پر نمی کند بلکه ظرفیت انسان را افزیش می دهد، آن عطیه الهی که می آید، استعداد انسان را افزایش می دهد و هرچه استعداد بیشتر شد برخورداری های انسان نیز بیشتر می شود.

در شب دوم و اختتامیه این همایش که پنجشنبه شب برگزار شد آیت الله محمد یزدی رئیس مجلس خبرگان رهبری و آیت الله مکارم شیرازی مرجع تقلید شیعیان به ایراد سخنرانی پرداختند.

در این مراسم پس از تلاوت آیاتی چند از کلام الله مجید و پخش سرود جمهوری اسلامی، حجت الاسلام میرکتولی دبیر مجمع عالی تفسیر حوزه به ارائه گزارشی از تدریس تفسیر قرآن کریم در حوزه پرداخت و اظهار کرد: امروز 405 کرسی تفسیر ترتیبی و موضوعی در حوزه علمیه قم برگزار می شود که شاهد بارزی از تحول مثبت در حوزه علمیه است.

در ادامه آیت الله محمد یزدی با اشاره به این که خدمت بزرگی از سوی مجمع تفسیر عالی حوزه صورت گرفته است، عنوان کرد: وقتی از اصفهان به قم آمدیم درس تفسیری نبود و درس ساده ای از یک عالم ارائه می شد تا زمانی که علامه طباطبایی در قم به ارائه تفسیر قرآن پرداختند که درس ایشان با استادان دیگر تفاوت داشت و این شخصیت بزرگوار در نهایت تواضع و فروتنی به فیضیه می آمدند و درس می گفتند.   

آیت الله یزدی افزود: آیات قرآن کریم، الهی است و هر مفسری نباید به خود اجازه دهد هرکلمه ای را به صورت سلیقه ای تفسیر کند.    

وی بر ضرورت دقت بیشتر در تفسیر قرآن کریم تاکید کرد و گفت: پیش از آن که دنبال سنت برویم، باید به قرآن رجوع کنیم؛ چرا که این کتاب الهی، مفسر خود است.

رئیس جامعه مدرسین توضیح داد: استادان تفسیر قرآن کریم برای نسل جوان که حداقل باید در روز یک صفحه قرآن تلاوت کند، تفاسیر روانی ارائه دهند. 

آیت الله یزدی با بیان این که برخی مفسران اعجاز را از طریق ادبیات اثبات می کنند، گفت: برخی دیگر نیز به تفسیر روایی و فلسفی قرآن کریم می پردازند اما صرفا نباید قرآن را از جنبه فلسفی تفسیر کرد.

وی با اشاره به برگزاری دروس مختلف تفسیر در حوزه، گفت: استادان به صورت ترتیبی، سوره ای و موضوعی، قرآن کریم را تفسیر می کنند و در حوزه این گونه تفاسیر متداول است. 

رئیس مجلس خبرگان رهبری، با قدردانی از فعالیت های تفسیری در حوزه علمیه قم، عنوان کرد: سیر تفسیر قرآن کریم از روزی که مرحوم علامه طباطبایی تفسیر المیزان را در قم آغاز کردند، رو به تکامل قرار دارد؛ اگرچه هنوز به نقطه مطلوبی نرسیده است.

وی در پایان به استادان تفسیر قرآن کریم، توصیه کرد: از ادعیه نیز فاصله نگیرید؛ چرا که معارف بسیاری در این کتاب‌ها وجود دارد.

سپس مرتضی نجفی قدسی مدیر دارالقرآن علامه طباطبایی به معرفی مفسران نمونه یازدهمین همایش اساتید تفسیر قرآن کریم پرداخت و اظهار کرد: آیت الله سید کمال فقیه ایمانی از علمای بزرگ اصفهان هستند که موفق به نگارش تفسیر «نورالقرآن» در قالب بیست جلد شدند و این کتاب تفسیر با ترجمه به زبان انگلیسی در کشورهای اروپایی و آمریکایی بسیار مورد توجه قرار گرفته است که حجم انبوه نامه های مخاطبان خارجی از اقصی نقاط غرب به موسسه ایشان موید این مساله است.

مدیر دارالقرآن علامه طباطبایی با بیان این‌که حجت الاسلام محمدعلی رضایی اصفهانی از استادان تفسیر و مترجم قران، دوره تفسیری «مهر» را تالیف کرده است، افزود: همچنین حجت الاسلام  علی اکبر بابایی در عرصه علوم قرآنی تالیفات متعددی از جمله کتاب‌های روش شناسی تفسیر و «مکاتب تفسیری» را در قالب سه جلد ارائه کرده اند.

نجفی قدسی با اشاره به این‌که مقرر بود در این همایش از آیت الله خزعلی به عنوان یکی از مفسران نمونه قرآن تجلیل شود، گفت: این مفسر قرآن به دلیل کسالت و بستری شدن در بیمارستان نتوانستند در این مراسم حضور یابند.

مدیر دارالرقرآن علامه طباطبایی افزود: دارالقرآن علامه طباطبایی این افتخار را دارد که با دعوت از مراجع و علما، میزبان یازدهمین دوره همایش اساتید تفسیر قرآن حوزه است و به همین مناسبت دوره تفسیری منشور جاوید آیت الله سبحانی، کتاب دو جلدی تفسیر آیت الله مرتضی حائری و تفسیر یک جلدی آیت الله خزعلی به اساتید حاضر در همایش اهدا شده است.
وی همچنین با اشاره به اهداف برگزاری یازدهمین همایش مفسران قرآن کریم عنوان کرد: این همایش با هدف هم افزایی میان استادان تفسیر و بهره جویی از آخرین راهبردهای تفسیری مراجع تقلید برگزار شد.

دیگر سخنران این همایش آیت الله العظمی مکارم شیرازی بود که در سخنانی با بیان این که قرآن در گذشته در حوزه ها غریب بود، عنوان کرد: قرآن به برکت انقلاب اسلامی حضور واضح و روشنی در تمام شئون پیدا کرده است و در حوزه های علمیه نیز ظهور و بروز جالبی دارد؛ اگرچه حد و شأن قرآن ادا نشده است و باید در حوزه ها بیش از این به مسائل قرآنی اهمیت داده شود.

در پایان این همایش از آیت الله فقیه ایمانی، حجت الاسلام رضایی اصفهانی و حجت الاسلام بابایی به عنوان مفسران نمونه قرآن کریم تجلیل و قدردانی صورت گرفت.