به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) مراسم رونمایی از مجموعه سه‌جلدی «افسانه فریدون» نوشته محمدرضا محمدی نیکو از انتشارات مهاجر با حضور ساعد باقری، سهیل محمودی، اسدالله شعبانی، سید‌علی کاشفی خوانساری، مصطفی رحماندوست و بیوک ملکی عصر سه‌شنبه 22 اردیبهشت 94 در سرای اهل قلم کودک و نوجوان بیست‌‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
سید‌علی کاشفی خوانساری در ابتدای این نشست ضمن بیان سخنانی درباره تاریخچه کتاب‌های کودک و نوجوان در ایران گفت: نخستین بازنویسی از متون کهن برای کودکان و نوجوانان به معنای امروزی به قلم میرزا‌عباس صالحی خوانساری در دوره مظفر‌الدین شاه قاجار بوده که بیشترین اصول بازنویسی در آن رعایت شده است. این بازنویسی با اعمال تغییراتی برای کودکان و نوجوانان منتشر شده است. جریان بازنویسی متون کهن برای کودکان و نوجوانان در طول دوره‌های مختلف تاریخی ادامه پیدا کرده تا به امروز که شاهد بازنویسی‌ها و باز‌آفرینی‌های فراوانی برای کودکان و نوجوانان هستیم.
وی ادامه داد: اگر از دیدگاه ادبیات کودک و نوجوان بنگریم، در سال‌های اخیر اقبال عمومی نسبت به کتاب‌های بازنویسی و بازآفرینی شده بسیار زیاد شده است. امروزه ناشران متعددی به انتشار کتاب‌های بازآفرینی و بازنویسی شده می‌پردازند، اما متاسفانه همه این کتاب‌ها از کیفیت لازم برخوردار نیست و در بین آنها آثار ضعیف نیز به چشم می‌خورد. متاسفانه هنوز نتوانسته‌ایم در باز‌آفرینی‌هایمان چیز جدیدی به شاهنامه اضافه کنیم. زیرا خلاقیت در این حوزه بسیار کم است. از جمله آثار موفقی که می‌توانم در این حوزه به آن اشاره کنم کتاب‌های «عمو رستم» و «دایی سهراب» نوشته محمد میر‌کیانی است که در آنها خلاقیت و ابتکار زیادی به چشم می‌خورد. در این کتاب‌ها شخصیت‌ها به نوعی برگرفته از داستان رستم و سهراب است که با دیدی خلاقانه به زبان امروزی بیان شده است.
کاشفی خوانساری در ادامه به ناآگاهی برخی از نویسندگانی که اقدام به تولید کتاب‌های باز‌آفرینی‌شده و بازنویسی شده برای کودکان می‌کنند اشاره کرد و گفت: متاسفانه بعضی از نویسندگان در حالیکه قبلا حتی یک بار هم متن ادبی کهن مورد نظر را نخوانده‌اند، اقدام به بستن قرارداد با ناشر برای بازنویسی آن متن کهن می‌کنند، اما محمدرضا محمدی نیکو ازجمله نویسندگانی بوده که سال‌ها با شاهنامه زندگی کرده و شاهنامه در او درونی شده است. از سویی دیگر محمدی نیکو به خوبی با فضا و روحیات نوجوانان امروز آشناست و دغدغه‌های آنها را می‌شناسد بنابراین توانسته‌‌است با ادغام این دو مجموعه افسانه فریدون را به خوبی بازنویسی کند.
ساعد باقری: حجم زیاد بازنویسی‌های متون کهن نیاز به نقد دارد
ساعد باقری نیز در این نشست گفت: امروزه با بازار انبوهی از بازنویسی‌ها مواجه‌ایم که نیاز به نقد دارد. خوشبختانه ضرورت بازنویسی ادبیات کهن در حال حاضر از سوی جامعه ادبیات کودک و نوجوان تشخیص داده شده، اما متاسفانه امروزه می‌بینیم که بسیاری از نویسندگانی که اقدام به قلم‌زدن در این حوزه کرده‌اند از جمله افرادی هستند که پیش از این تسلط و آشنایی چندانی با متون کهن نداشته‌اند. باید توجه داشت کار بازنویسی و بازآفرینی متون کهن یک کار میان‌رشته‌ای است زیرا اول نویسنده باید به‌خوبی به متون کهن آشنا باشد و از سوی دیگر قواعد داستان‌‌نویسی و قصه‌گویی و همچنین دغدغه‌ها و خصوصیات شخصیتی کودکان و نوجوانان را بشناسد.
وی در ادامه به کتاب «افسانه فریدون»اشاره کرد و گفت: یکی از ویژگی‌هایی که این کتاب را از سایر کتاب‌های بازآفرینی شده در این حوزه متمایز میکند این است که نویسنده‌اش هم اهل نمایشنامه‌نویسی و درام است و هم اینکه از 18 سالگی شروع به نوشتن کرده و از جمله نویسندگان پیشکسوت محسوب می‌شود. از سویی دیگر وی متن‌هایی را نیز در رادیو به زبان مخاطبان امروزی نوشته و اجرا کرده است. همچنین محمد‌ی‌نیکو به متون کهن بسیار علاقه‌مند و مسلط است. همچنین در طراحی و تصویر‌سازی کتاب هم می‌بینیم که اتفاق‌های باشکوهی رخ داده است. به‌طور کلی این ویژگی‌ها سبب شده که این مجموعه از جمله آثار شاخص باشد.
ساعدی ادامه داد: اینکه داستانی بنویسیم که کودکان و نوجوانان بتوانند آن را درک کنند و بخوانند و به آن جذب شوند بسیار ارزشمند است، اما باید توجه داشت خواندن این کتاب به خاطر نثر شکوهمند و استواری که دارد به علامت‌گذاری‌های بیشتری از آنچه که در کتاب وجود دارد، نیازمند است تا مخاطب بتواند آن را راحت‌تر بخواند.
سهیل محمودی نیز در ادامه نشست گفت: وقتی به سراغ کتاب‌هایی مانند شاهنامه‌می‌رویم و بازآفرینی و بازنویسی‌‌هایی را که نویسنده‌های مختلف از آن انجام داده‌‌اند، می‌خوانیم، متوجه می شویم که در هر کدام از بازنویسی‌ها نویسندگان خوب و پیشکسوت بخشی را که خودشان از آن تاثیر پذیرفته‌اند در کتابشان به مخاطب معرفی کرده‌اند؛ به عنوان مثال در کتاب شاهرخ مسکوب می‌بینیم دقیقا همان تاثیری را که وی از شاهنامه پذیرفته، به مخاطب منتقل میکند. این مساله نشان می دهد که ابتدا نویسنده تاثیر را از متون کهن می‌پذیرد سپس آن را به مخاطب منتقل میکند.
وی در ادامه به مجموعه «افسانه فریدون» اشاره کرد و گفت: در این مجموعه نویسنده کتاب کسی است که سال‌ها با شاهنامه مأنوس بوده است و این پذیرش در او اتفاق افتاده سپس اقدام به بازنویسی آن برای مخاطبان کودک و نوجوان کرده است.
فریدون در شاهنامه اسطوره است نه افسانه!
اسدالله شعبانی، نیز در این مراسم گفت: جای خوشحالی است که شاهنامه به عنوان یکی از ستون‌های فرهنگی در کشور مورد توجه قرار گرفته است در حالی که در زمان گذشته افراد بسیاری کوشیدند که این کتاب ارزشمند را از فرهنگ ما حذف کنند.
شاعر و نویسنده پیشکسوت کودک و نوجوان ادامه داد: من از بچگی به شاهنامه دلبستگی داشتم به همین دلیل مجموعه دو جلدی بازنویسی از شاهنامه برای کودکان را از سوی انتشارات پیدایش منتشر شده کرده‌ام. نکته مهم در بازنویسی شاهنامه نزدیک‌شدن زبان نویسنده به زبان فردوسی است.
وی در ادامه به مجموعه «افسانه فریدون» اشاره کرد و گفت: کاش اسم این کتاب به جای افسانه فریدون، اسطوره فریدون بود زیرا فریدون در شاهنامه یک اسطوره است نه افسانه. این کتاب به گونه‌ای طراحی شده که نثرش نوجوان‌پسند و در عین حال نزدیک به زبان فردوسی بزرگ باشد.
چهارشنبه ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۴ - ۱۱:۰۲
نظر شما