توکلی، شاعر و منتقد در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) عنوان کرد: کتاب «برای روز مبادا» را که دربرگیرنده شرح و تفسیر شعرهای قیصر امین‌پور است در دست نوشتن دارم. این کتاب را انتشارات شهرستان ادب منتشر می‌کند.
وی افزود: بخش نخست این کتاب شرح و تفسیر و تاویل و بررسی زیبایی شناسانه حدود چهل شعر قیصر است که من بیشتر از بقیه شعرهای او دوست دارم و بخش دیگر درباره موتیف‌ها در شعر اوست. با نوشتن این کتاب سعی کرده‌ام به رهیافتی کلی درباره شعر و شخصیت قیصر برسم.
این شاعر ادامه داد: رویکرد قیصر در شعرهایش اخلاق‌گرایانه است و این اخلاقگرایی با آن اخلاق سنتی و رسمی که ما می‌شناسیم فرق دارد. مثلاً درباره سر به زیری و بی‌خیالی صحبت می‌کند و می‌گوید:
«خیال غرق شدن در نگاه ژرف تو بود
که دل زدیم به دریای بی‌خیالی»
توکلی اضافه کرد: این مفهوم تنها یک بیت در شعر او نیست. این حس را در خیلی از شعرهای او می‌توان دید و دریافت. در واقع او این حس را القا می‌کند و این حس او یک پیشنهاد و واکنش است به انباشت تناقض‌ها و به بن بست خوردن تجربه ها در جامعه. من همچنین در این کتاب درباره سلسله‌ای از تکنیک‌ها در شعر او بحث کرده‌ام و مقاله مستقلی درباره ایهام در شعر او نوشته‌ام.
توکلی توضیح داد: البته این اخلاقی که من می‌گویم با اخلاقگرایی معمولی متفاوت است. رویکرد قیصر «حسی و روانی» است. رهایی و پا درهوایی در نگاه قیصر یک جورهایی گره خورده‌اند و انگار او با تعلیق و بلاتکلیفی کنار آمده است به این صورت که می گوید بیایید بپذیریم که بلاتکلیفیم و نمی‌دانم و نمی‌توانم جزئی از سرشت ماست. با این توصیف‌ها آرمان‌گرایی او و جنبه موعودگرایانه شعرش، معنای خاصی پیدا می‌کند که دیگر سیاسی و اجتماعی و حتی دینی به مفهوم اخص و رایج کلمه نیست بلکه به شناخت ویژه او در رهگذر دوران پرآشوب و تجربه‌های غیرعادی آن نسل بازمی‌گردد.
وی گفت: موعودگرایی در شعر قیصر از بحث مذهبی فراتر است و یک رهیافت انسان‌شناسی و اخلاقی دارد. من در کتابم با این مباحث در شعر قیصر روبه‌رو شده‌ام و آن‌ها را تحلیل کرده‌ام. این کتاب بیش از 500 صفحه است.
توکلی اضافه کرد: مجموعه‌ای از مناجات‌هایی به نثر ادبی با عنوان «مشق مشتاقی» در دست انتشار دارم که قرار است انتشارات تکا آن را منتشر کند. این مناجات‌نامه‌ها جاهایی به شعر شباهت پیدا می‌کند. کتاب «مشق مشتاقی» چند سالی است که در دست ناشر مانده و قرار است به زودی منتشر شود.
زهیر توکلی متولد سال 1356 قم است و تا کنون دو دفتر رباعی با نام «میخانقاه» و «ناگفته نماند» به قلم او منتشر شده است.
چهارشنبه ۱۸ شهریور ۱۳۹۴ - ۱۱:۰۰
نظر شما