به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از روابط عمومی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، دکتر امین متولیان معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد روز چهارشنبه بیست و پنجم شهریور در مراسم اختتامیه دومین دوره مدرسه تابستانی خواندن در مشهد، در بخش نخست صحبت‌های خود اظهار داشت: خواندن، اصالتاً، مختص دوره امت واحده است. دوران حاکمیت توحید، همدلی مردم و محو تخاصمهای نفسانی، عصر بودن در قرب الاهی، زمانه زیستن در شرق معنوی؛ که اقرا باسم ربک الذی خلق.
وی در ادامه تصریح کرد: در چنین دورانی خواندن نه زبان که مغز حکمت انسی و بهانه تجمع و تدبر حکمای مقرب به قرب الاهی بود؛ چنان که در رساله کیمیایی ارشاد الطالبین می‌خوانیم این توصیه را که: ای برادران! چون فرصت اجتماع حاصل شد به ذکر منان مشغول شوید؛ و به اسم مستاثر بخوانید، از صنعت الاهیه ذکر کنید و آنچه حکمای مجرب را نائل آمده است بخوانید و بخوانید و بر نخواندن آنچه مغایران و مبتدیان نباید بدانند تعهد کنید.
معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد افزود: «خواندن به اسم» طریقه کشف و از زمره راههای وصول عرفانی و حتا علمی و تجربی بود؛ در حقیقت خواندن فضیلت بود و البته نخواندن آنچه نباید خوانده شود هم مکمل فضیلت. خواندن معادل خیر تلقی می‌شد و بسط خواندن نیز بسط خیر.
وی در ادامه تصریح کرد: در چنین دورانی خواندن نه زبان که مغز حکمت انسی و بهانه تجمع و تدبر حکمای مقرب به قرب الاهی بود؛ چنان که در رساله کیمیایی ارشاد الطالبین می‌خوانیم این توصیه را که: ای برادران! چون فرصت اجتماع حاصل شد به ذکر منان مشغول شوید؛ و به اسم مستاثر بخوانید، از صنعت الاهیه ذکر کنید و آنچه حکمای مجرب را نائل آمده است بخوانید و بخوانید و بر نخواندن آنچه مغایران و مبتدیان نباید بدانند تعهد کنید.
معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد افزود: «خواندن به اسم» طریقه کشف و از زمره راههای وصول عرفانی و حتا علمی و تجربی بود؛ در حقیقت خواندن فضیلت بود و البته نخواندن آنچه نباید خوانده شود هم مکمل فضیلت. خواندن معادل خیر تلقی می‌شد و بسط خواندن نیز بسط خیر.
دعوت به تشکیل «خانواده‌ی خواندن» و لزوم برگرداندن آن از «مهارت بودن» به «فضیلت بودن»
متولیان در بخش بعدی سخنانش تصریح کرد: امروز و در دوره بُعد از قرب الاهی، در زمانه تشتت امت واحده و حاکمیت نفس و زیستن در غرب مادی، خواندن به اسم بی معنا و بی مبنا تلقی می‌شود. خواندن وسیله‌ای است برای تجمیع اطلاعات و تراکم بی‌منطق دانستهها. خواندن در چنین سیاقی نه قداست دارد که شباهتی به فضیلت هم نداشته بلکه در سطح یک مهارت وابسته به تکنولوژی فروکاسته شده است. خواندن در سیطره شاخصه‌های کمی بدنبال اختصاص سنجه‌های سنجش عددی به خود است.
وی اضافه کرد: البته این موضوع لزوماً مشکل و عیب نیست، بلکه در نسبت به خاستگاه خواندن در تراز حکمت انسی، امری غریبه است. در حقیقت در این دوره و تحت اسم نامانوس مدرنیته ما «خواندن به اسم» را با خواندن به رسم، جایگزین کرده‌ایم.
معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد با اشاره به لزوم برگرداندن «خواندن» از مهارت به فضیلت خاطرنشان کرد: این سخنان را گفتم نه برای اینکه که سلسله‌ای از واژه‌های حکمی و فلسفی را عرضه کرده باشم، بلکه خواستم دغدغه دیرین خود را با جماعت اهل فضل و فرهنگ، برادرانم در عرصه کتابداری و کتابخوانی که دلسوز و دلبسته خواندن هستند در میان بگذارم تا بگویم تلاش باید کنیم تا خواندن را از «مهارت بودن» به «فضیلت بودن» برگردانیم و البته می‌دانم که در جامعه امروزین ما بسیار دشوار است.گمان می‌کنم ما خانواده‌ای تشکیل داده‌ایم؛ سوای همه کاستی‌ها و کمی‌‍‌ها. مستقل از اینکه عده و عُده ما به چشم می‌آید یا نمی‌آید.
متولیان گفت: در میراث این سرزمین، فضیلت بنای تشکیل خانواده است. می‌خواهم بگویم بیاییم «خانواده خواندن» که فضیلت‌گراست را تشکیل دهیم و در بسط و حفظ آن بکوشیم. تعمد دارم که خانواده را جایگزین شبکه کنم؛ چراکه شبکه در سیاق پسامدرن فاقد معنای اخلاقی و معنوی است و صرفاً ناظر به عناصر مهارتبنیاد است که آن را تشکیل می‌دهند. بیاییم خواندن را از معادل بودن با «توسعه داده های دانشی» به «بسط خیر» برگردانیم. خواندنی که نتیجه آن وقوع خیر و بسط آن نیست تنها به کار بالا بردن سرانه‌های گزارش‌ساز می‌آید. این البته لفاظی و شاعری نیست بلکه شدنی و دست یافتنی است. در نگاه فضیلت‌گرا به خواندن خواننده باید حداقل فضل و خیرمندی را داشته و تشکیل خانواده فاضل و فعال در عرصه خواندن را دغدغه همیشگی خود کند.
وی اضافه کرد: البته این موضوع لزوماً مشکل و عیب نیست، بلکه در نسبت به خاستگاه خواندن در تراز حکمت انسی، امری غریبه است. در حقیقت در این دوره و تحت اسم نامانوس مدرنیته ما «خواندن به اسم» را با خواندن به رسم، جایگزین کرده‌ایم.
معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد با اشاره به لزوم برگرداندن «خواندن» از مهارت به فضیلت خاطرنشان کرد: این سخنان را گفتم نه برای اینکه که سلسله‌ای از واژه‌های حکمی و فلسفی را عرضه کرده باشم، بلکه خواستم دغدغه دیرین خود را با جماعت اهل فضل و فرهنگ، برادرانم در عرصه کتابداری و کتابخوانی که دلسوز و دلبسته خواندن هستند در میان بگذارم تا بگویم تلاش باید کنیم تا خواندن را از «مهارت بودن» به «فضیلت بودن» برگردانیم و البته می‌دانم که در جامعه امروزین ما بسیار دشوار است.گمان می‌کنم ما خانواده‌ای تشکیل داده‌ایم؛ سوای همه کاستی‌ها و کمی‌‍‌ها. مستقل از اینکه عده و عُده ما به چشم می‌آید یا نمی‌آید.
متولیان گفت: در میراث این سرزمین، فضیلت بنای تشکیل خانواده است. می‌خواهم بگویم بیاییم «خانواده خواندن» که فضیلت‌گراست را تشکیل دهیم و در بسط و حفظ آن بکوشیم. تعمد دارم که خانواده را جایگزین شبکه کنم؛ چراکه شبکه در سیاق پسامدرن فاقد معنای اخلاقی و معنوی است و صرفاً ناظر به عناصر مهارتبنیاد است که آن را تشکیل می‌دهند. بیاییم خواندن را از معادل بودن با «توسعه داده های دانشی» به «بسط خیر» برگردانیم. خواندنی که نتیجه آن وقوع خیر و بسط آن نیست تنها به کار بالا بردن سرانه‌های گزارش‌ساز می‌آید. این البته لفاظی و شاعری نیست بلکه شدنی و دست یافتنی است. در نگاه فضیلت‌گرا به خواندن خواننده باید حداقل فضل و خیرمندی را داشته و تشکیل خانواده فاضل و فعال در عرصه خواندن را دغدغه همیشگی خود کند.
وفاداری اعضای کتابخانه‌های عمومی رشد محسوسی دارد
وی در ادامه ضمن اشاره به نامگذاری سال 95 به عنوان «سال خواندن» به تدبیر دبیرکل نهاد اظهار داشت: مقدمه اقدام ذیل خواندن، گذر از اتکای صرف بر شاخصه‌های کمی به کیفی نگریستن به شاخص‌هاست.
متولیان ضمن رد نکردن شاخص‌های معروف و جا افتاده گفت: ما نافی شاخص‌های مشهور و جاافتاده نیستیم اما توسعه صوری، حجمی و غیرواقعی شاخصه‌ها از جمله «عضو» را درست نمی‌دانیم.
وی همچنین افزود: جامعه با عددسازی اهل خواندن نمی‌شود و شاخصه جامعه اهل خواندن میزان حاکمیت فضائل است نه صرفاً سرانه‌های عددی کتابخوانی.
معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد ضمن اعلام محدود کردن آمارسازی غیر از واقع در حوزه شاخصه عضو، بیان داشت: وفاداری اعضای کتابخانه‌های عمومی رشد محسوس دارد و این نتیجه تغییر نگاه در مجموعه‌سازی، ارتقای منزلت اجتماعی کتابداران و مهم تر ازهمه حاکم شدن نگاه اصیل فرهنگی بجای نگرشهای شبه فرهنگی در نهاد بوده است.
متولیان درادامه سخنانش با تاکید بر لزوم برگزاری آموزش‌های تخصصی و دانشی برای کتابداران، گفت: آموزش‌های تخصصی و دانشی خواسته فراگیر کتابداران است که به رغم همه محدودیت‌های مالی و ساختاری به جد ادامه می‌دهیم و برای فراگیرتر کردن آموزش‌ها به ویژه آموزش‌های حوزه خواندن به سمت آموزش مجازی می‌رویم.
وی در پایان یادآور شد: طبق توصیه و مواقفت دبیرکل نهاد، به زودی آموزش‌های تخصصی کتابداران روستایی در عرصه خواندن را با بهره‌گیری از توان بالای علمی همکاران اداره کل پژوهش نهاد در پاییز آغاز می‌کنیم.
گفتنی است آیین اختتامیه دومین دوره مدرسه تابستانی خواندن با حضور دکتر امین متولیان معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، دکتر سعید رضایی شریف‌آبادی رئیس انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران، دکتر مجید غلامی‌جلیسه مدیرعامل خانه کتاب ایران، دکتر رحمت‌اله فتاحی و دکتر مهری پریرخ اعضای هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد، حسین اکبری مدیرکل کتابخانه‌های عمومی خراسان‌رضوی و تنی چند از اساتید کتابداری و کتابداران عصر چهارشنبه، بیست و پنجم شهریور به میزبانی مشهد مقدس در تالار نور برگزار شد.
متولیان ضمن رد نکردن شاخص‌های معروف و جا افتاده گفت: ما نافی شاخص‌های مشهور و جاافتاده نیستیم اما توسعه صوری، حجمی و غیرواقعی شاخصه‌ها از جمله «عضو» را درست نمی‌دانیم.
وی همچنین افزود: جامعه با عددسازی اهل خواندن نمی‌شود و شاخصه جامعه اهل خواندن میزان حاکمیت فضائل است نه صرفاً سرانه‌های عددی کتابخوانی.
معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد ضمن اعلام محدود کردن آمارسازی غیر از واقع در حوزه شاخصه عضو، بیان داشت: وفاداری اعضای کتابخانه‌های عمومی رشد محسوس دارد و این نتیجه تغییر نگاه در مجموعه‌سازی، ارتقای منزلت اجتماعی کتابداران و مهم تر ازهمه حاکم شدن نگاه اصیل فرهنگی بجای نگرشهای شبه فرهنگی در نهاد بوده است.
متولیان درادامه سخنانش با تاکید بر لزوم برگزاری آموزش‌های تخصصی و دانشی برای کتابداران، گفت: آموزش‌های تخصصی و دانشی خواسته فراگیر کتابداران است که به رغم همه محدودیت‌های مالی و ساختاری به جد ادامه می‌دهیم و برای فراگیرتر کردن آموزش‌ها به ویژه آموزش‌های حوزه خواندن به سمت آموزش مجازی می‌رویم.
وی در پایان یادآور شد: طبق توصیه و مواقفت دبیرکل نهاد، به زودی آموزش‌های تخصصی کتابداران روستایی در عرصه خواندن را با بهره‌گیری از توان بالای علمی همکاران اداره کل پژوهش نهاد در پاییز آغاز می‌کنیم.
گفتنی است آیین اختتامیه دومین دوره مدرسه تابستانی خواندن با حضور دکتر امین متولیان معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری اطلاعات نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، دکتر سعید رضایی شریف‌آبادی رئیس انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران، دکتر مجید غلامی‌جلیسه مدیرعامل خانه کتاب ایران، دکتر رحمت‌اله فتاحی و دکتر مهری پریرخ اعضای هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد، حسین اکبری مدیرکل کتابخانه‌های عمومی خراسان‌رضوی و تنی چند از اساتید کتابداری و کتابداران عصر چهارشنبه، بیست و پنجم شهریور به میزبانی مشهد مقدس در تالار نور برگزار شد.
نظر شما