یاسر پوراسماعیل، مترجم و دانش‌آموخته فلسفه، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اظهار کرد: مسئله اساسی تفکر در ایران این است، که متاسفانه متون ترجمه شده در آن، بیشتر به صورت سلیقه‌ای انجام می‌شود و نظامی سامان‌مند در ارائه این ترجمه‌ها وجود ندارد، با توجه به این رویه نمی‌توان انتظار جریان‌سازی در تفکر فلسفی ایران داشت.
ترجمه سلیقه‌ای؛ اکتفا به مکتوبات فارسی
وی اظهار کرد: «دانشنامه فلسفه استنفورد» در کنار سایر مجموعه‌ها از جمله مجموعه‌های سیستماتیک است که در ایران در حال ترجمه و انتشار است. ترجمه‌هایی از این دست نشان می‌دهد که تنها به دنبال ارائه یکسری مکتوبات به زبان فارسی نیستیم.
مترجم کتاب «رفتارگرایی و کارکرد‌گرایی» در پاسخ به پرسشی درباره روند تفکر فلسفی در ایران و ظهور فلسفه‌های جدید گفت: فلسفه به معنای «فکر» کردن است. به نظر من در دنیای کنونی و در جهان فلسفی، دو نوع شیوه اندیشیدن وجود دارد. نوع نخست اندیشیدن «تحلیلی» است که به نام «فلسفه تحلیلی» خوانده می‌شود و در کشورهای انگلیس، آمریکا، کانادا و استرالیا ظهور کرده و هم‌اکنون در اروپا نیز رواج یافته است. «فلسفه تحلیلی» به لحاظ شیوه تفکری، مشابهت زیادی به حکمت «مشاء» در فلسفه اسلامی دارد.
وی با بیان این‌که، تحلیل زبانی، مفهومی و استنتاجی، ابزارهای شیوه تفکر در «فسلفه تحلیلی» است، اظهار کرد: ابزارهای تفکر اینچنینی در فسلفه اسلامی نیز وجود دارد.
از «فلسفه قاره» تا ایده‌های نظریه‌پردازی
مترجم کتاب «فیریکالیسم» در ادامه گفت‌و‌گو با ایبنا به شیوه دیگر تفکر در فلسفه پرداخت و گفت: گونه دیگر تفکر بسیار سیستماتیک و تفکر و شیوه‌ای به نام «فلسفه قاره» است که تفکر این‌گونه در فلسفه حال حاضر ایران دیده نمی‌شود. در این نوع فلسفه متفکران، مسائل فلسفی و اخلاقی مانند اخلاق، سیاست، آزادی و دیگر مفاهیم را در کنار هم و در سیستمی منسجم بررسی می‌کنند و دست به تولید نظریه و تفکر در این رابطه می‌زنند. وی ادامه داد: «فلسفه قاره» از قرن نوزدهم شکل گرفت و در قرن بیستم به شکل امروزی خود درآمد. نوع تفکر در «فلسفه قاره» پیچیده است و کمتر فیلسوف و متفکر ایرانی، به ابزار و شیوه تفکر «فلسفه قاره» مجهز است.
وی با اشاره به فرایند تولید فکر در حوزه فلسفه اظهار کرد: تفکر و جریان فلسفی به یکباره به وجود نمی‌آید. ایده‌ها و نظریات متفکران غربی پس از نزدیک به یک دهه، به ثمر می‌‌رسد. به عبارتی، تفکر مطلوب و نظام‌مند در فلسفه غرب پس از تبادل نظر بسیار، بین صاحب‌نظران و صاحب ایده به وجود می‌آید، اما در ایران این نسبت معکوس است و طی زمان دو هفته‌ای مقاله‌ای نوشته می‌شود و در یک نشریه به چاپ می‌‌رسد و این روند این سوال را پیش می‌آورد که چرا وضعیت تفکر در ایران این‌گونه است؟
پوراسماعیل در پاسخ به سوالی درباره وضعیت متفکران ایرانی درباره شیوه تفکر «تحلیلی» گفت: در چند سال اخیر دانشگاه‌ها در رشته «فلسفه تحلیلی» از پیشرفت خوبی برخوردار بوده است و ابزارهای این نوع تفکر در فلسفه ایران موجود است.
آثار در آستانه انتشار
پوراسماعیل درباره آثار تالیفی و ترجمه‌ای خود گفت: در حال حاضر ترجمه چهار عنوان کتاب از مجموعه «دانشنامه فلسفه استنفورد» را به پاپان رسانده و برای چاپ در این مجموعه در اختیار انتشارات ققنوس قرار داده‌ام.
وی افزود: کتاب‌های «متافیزیک»، «مدخل شهود»، «این همان شخصی» و «مدخل کیفیت ذهنی و برهان معرفت» در آینده‌ای نزدیک از مجموعه «دانشنامه فلسفه استنفورد» منتشر می‌شود.
سه‌شنبه ۱۴ مهر ۱۳۹۴ - ۰۹:۵۳
نظر شما