زهره پریرخ، نویسنده و تصویرگر کتاب کودک در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، اظهار کرد: امروز شاهد افزایش گرایش کودکان و نوجوانان به سمت آثار ترجمه هستیم که این موضوع به خاطر مشکلی است که در ادبیات ما وجود دارد.
این نویسنده کتاب‌های کودک ادامه داد: اگر کتابی که منتشر می‌شود همزبانی و همزمانی با نیاز روح و فکر کودک نداشته باشد، خواه‌ناخواه خوانده نمی‌شود. باید به علایق، زبان و فکر کودکان در تولید آثار اهمیت داده شود. نویسنده‌ای که برای بچه‌ها می‌نویسد مسئولیت بزرگی برعهده دارد زیرا باید به طور کامل با سلیقه کودکان از یکسو و همچنین تکنولوژی‌های روز دنیا و فضای ذهنی کودکان از سوی دیگر آشنا باشد تا بتواند موضوعی را انتخاب کند که برای بچه‌ها جذاب باشد. همچنین باید با دایره واژگان کودک نیز آشنایی داشته باشد و موضوع موردنظر را به گونه‌ای بیان کند که برای کودک قابل فهم باشد و به راحتی بتواند با آن ارتباط برقرار کند.
نویسندگان و تصویرگران باید با کودک شریک شده و با او زندگی کنند
این تصویرگر همچنین به تصویرگری کتاب‌های کودکان اشاره کرد و گفت: تصویرگری کتاب کودک نیز از مواردی است که در ارتباط با کتاب‌های کودکان از اهمیت خاصی برخوردار است. در تولید یک کتاب کودک باید بین نویسنده و تصویرگر کتاب تعامل و همفکری وجود داشته باشد. گاهی اوقات نویسنده و تصویرگر جدا از هم حرکت می‌کنند و اگر هم بخواهند باکسی همراهی و همفکری کنند، با فردی بزرگسال همفکری می‌کنند و با کودک خیلی شریک نمی‌شوند. درحالی‌که باید با کودک شریک شد و با او زندگی کرد و از وجودش لذت برد تا بتوان آثاری خلق کرد که برای کودکان دلنشین باشد و این کار نباید فقط درحد شعار باشد.
پریرخ در ادامه به ارزیابی آثار تالیفی پرداخت و بیان کرد: معمولا در آثار تالیفی شاهد دو حالت هستیم. یا از کودک عقبیم یا زیادی دنباله رو او هستیم. غالبا دنباله‌روی و پیروی زیاد از بچه‌ها چندان مورد علاقه آنها نیست، اتفاقا کودک همواره در جست‌وجوی فضایی دیگر از فضای روح و ذهن خودش است، البته بدون اینکه هماهنگی‌های ذهنی‌اش را از دست بدهد. اما بسیاری از نوشته‌های تالیفی ما به نوعی دنباله رو کودک‌اند و اگر او اصطلاحی را در جامعه استفاده می‌کند سعی می‌کند از او پیروی کند درحالی‌که کودک از این مساله واقعا لذت نمی‌برد و فقط احساس می‌کند نویسنده هم پیرو او شده است.
نتوانسته‌ایم فکر و فضای جدیدی در ادبیات تالیفی بوجود آوریم
پریرخ ادبیات تالیفی در پرورش خلاقیت بچه‌ها را چندان موفق ندانست و گفت: واقعیت این است که ادبیات خلاق، فضای خلاقی را بوجود می‌آورد و فضای خلاق در کودک احساسی متفاوت ایجاد می‌کند. به نظر من این اتفاق در کتاب‌های تالیفی کودک ما نیافتاده است و ما نتوانسته‌ایم فکر و فضای دیگری بوجود آوریم که کودک با آن فضا درگیر شود. او در کتاب‌های تالیفی، خود را در یک فضای کهنه می‌بیند.
باید روی آثاری که تولید می‌کنیم بیشتر فکر کنیم
این نویسنده و تصویرگر کتاب‌های کودکان در بخش دیگری از سخنانش به تاثیر ادبیات در ترویج صلح و ایجاد فضایی آرام و شاد برای کودکان اشاره کرد و گفت: باوجود اینکه درحال حاضر شاهد افزایش جنگ و ناآرامی در سطح جهان، مخصوصا خاورمیانه هستیم و این مساله تاثیرات زیادی بر روح و روان کودکان می‌گذارد، ادبیات می‌تواند با پرداختن به این مساله در کاهش احساس ترس و ناامنی و خشونت در کودکان و افزایش آرامش و شادی آنها بسیار موثر باشد. روی این مساله در ادبیات تالیفی کشور ما فکر نشده است. ما باید روی آثاری که تولید می‌کنیم خیلی بیشتر فکر کنیم. البته منظورم کارشناسی‌های معمولی و رعایت اصول و ضابطه‌های دقیق نیست، منظورم فکر کردن روی اندیشه‌ای است که باید در کارمان وجود داشته باشد.
پریرخ اظهار کرد: ما باید ضمن بررسی نیاز جهان و جامعه و مشکلات و دغدغه‌های موجود، به شیوه و روش مناسب بیان آنها نیز بیاندیشیم. باید توجه داشت که هر نیازی برای اینکه براورده شود، نیازمند شیوه و روشی برای بروز دادن است. ما روی شیوه بروز خیلی فکر نمی‌کنیم. ممکن است تلاش کنیم آرامش و شادی را وارد ادبیات کنیم ولی به نحوه و شیوه کارمان خیلی فکر نمی‌کنیم. باید ببینیم که چگونه و با چه روشی می‌توان آثاری براساس نیاز موجود تولید کرد که از سوی بچه‌ها خوانده شود.
زهره پریرخ، نویسنده و تصویرگر کتاب‌های کودک و نوجوان، متولد 1338 مشهد و فارغ‌التحصیل رشته مدیریت است. وی تا به‌حال آثار زیادی برای کودکان و نوجوانان منتشر کرده است. از جمله این آثار می‌توان به «دستمال خال‌خالى»، مجموعه «آى قصه قصه قصه»، «راز»، « پيامبر و خروسى كه دلتنگ بود»، «پیراهن بی بی نازنین»، مجموعه «بازی با آوا، بازی با الفبا؟»، « لولو پشمالو و کرم کوچولو»، «پيامبر و خروسى كه دلتنگ بود»، «ميراث فرهنگى ايرانيان» و «نمى‌خواهم بزرگ شوم» اشاره کرد. آثار پریرخ جوایزی مانند جايزه پروين اعتصامی، جايزه كتاب رشد، برگزيده كتاب فصل و ... را برای وی به ارمغان آورده‌اند.
دوشنبه ۲۰ مهر ۱۳۹۴ - ۰۹:۰۶
نظر شما