ایبنا به منظور بررسی دلایل بی‌توجهی به این موضوع در کتاب‌های منتشر شده مخصوص گروه سنی کودک و نوجوان، در قالب پرونده‌ای سراغ برخی نویسندگان، شاعران، روانشناسان و ناشران فعال در این حوزه رفته است تا ادبیات کودک در آیینه زبان اقوام ایرانی را مورد بررسی قرار داده و چالش‌های موجود را از نگاه اهالی قلم شناسایی کند.
در این پرونده نظرات نویسندگان، شاعران، روانشناسان و ناشرانی مانند شهرام اقبال‌زاده(نویسنده و منتقد ادبی)، محمد رمضانی(نویسنده ترک زبان)، محمد صبحدل(ناشر، شاعر و نویسنده)، سپیده خلیلی(روانشناس بالینی و نویسنده کودک)، محمد رمضانی(نویسنده و مترجم کرد زبان)، مرتضی مجدفر(نویسنده و مترجم)، جعفر ابراهیمی(شاعر و نویسنده کودک و نوجوان) و نورا حق‌پرست(مدیر انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان) بیان شده است.
محمد رمضانی: به تولید ادبیات به زبان‌های بومی برای کودکان به‌قدر کافی توجه نمی‌شود
محمد رمضانی، نویسنده کودک و بزرگسال، معتقد است مطالعه کتاب به زبان مادری در بین کودکان بسیار کم است و کودکان معمولاً در مراحل بعدی زندگی متوجه وجود ادبیات به زبان مادریشان می‌شوند و تولید و توجه به ادبیات به زبان‌های بومی در مقاطع نوجوانی و بزرگسالی بیشتر از مرحله کودکی است... ادامه
صبحدل: بالندگی فرهنگی امری درون زبانی است/ استقبال کودکان از داستان‌هایی که به زبان مادری آنها نوشته شده‌اند
محمد صبحدل، نویسنده، شاعر و ناشر کتاب‌های کودک و بزرگسال، معتقد است می‌توان داستان‌های ترکی، عربی و بلوچی را به فارسی نوشت و زمینه همدلی و اتحاد را گسترش داد. ولی نباید فراموش کرد که بالندگی فرهنگی امری درون زبانی است و کودک کُردزبان باید قصه کُردی را به کُردی با آوازها و شعرهایش بیاموزد که آن را مال خود بداند... ادامه
مجدفر: تاکید صرف بر زبان رسمی به هویت بچه‌ها لطمه می‌زند/ کم توجهی به زبان‌های بومی در آثار کودک و نوجوان
مرتضی مجدفر، نویسنده و مترجم کودک و بزرگسال، معتقد است وقتی تاکید ما فقط بر زبان رسمی باشد به هویت بچه‌ها لطمه می‌زنیم، بچه‌ها در کنار زبان رسمی باید شعرها، داستان‌ها، مثل‌ها، چیستان‌ها، معماها و بازی‌های زبانی را نیز بیاموزند تا هویتشان را از دست ندهند... ادامه
حق‌پرست: تولید کتاب به زبان بومی سبب حفظ ادبیات فولکلور می‌شود/ انتشار 47 عنوان کتاب کودک به‌صورت دوزبانه
نورا حق‌پرست، نویسنده و مدیر انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، معتقد است اینکه بگوییم کودکان صرفاً باید به زبان معیار داستان بخوانند، در آموزش و حفاظت از فرهنگ بومی ایجاد گسست می‌کند. تولید کتاب به زبانها و گویش‌های بومی سبب حفظ بخشی از ادبیات ایران می‌شود که سهم عمده‌ای در ادبیات فولکلور ما دارد... ادامه
شهرام اقبال‌زاده، نویسنده و منتقد ادبی، ادبیات را عامل وحدت و همبستگی همه اقوام ایرانی می‌داند و معتقد است آموزش ادبیات به زبان مادری به بچه‌ها سبب ایجاد پیوند عمیق‌تر بین اقوام ایرانی می‌شود. ضمن اینکه آنها از هویت خود نیز دور نمی‌مانند... ادامه
رمضانی: خلاء دردناکی در تولید آثار برای کودکان به زبان کردی وجود دارد/ آفرینش ادبی به هر زبان به معنای صدور سند نامیرایی آن است
محمد رمضانی، نویسنده کرد زبان کشورمان، با بیان اینکه آفرینش ادبی به هر زبان به معنای صدور سند نامیرایی آن زبان است، گفت: در حوزه ادبیات کودک خلاء دردناکی وجود دارد و آفرینش‌های ادبی و هنری به زبان کردی به شدت پراکنده، اندک و بدون در نظر گرفتن رده سنی کودکان و نوجوانان است و هنوز شمارگان کتاب‌های کردی از هزار نسخه تجاوز نمی‌کند... ادامه
خلیلی: انتشار آثار دوزبانه سبب تحکیم وحدت ملی و جذب بچه‌ها به کتابخوانی می‌شود
سپیده خلیلی، روانشناس بالینی و از نویسندگان و پژوهشگران ادبیات کودک و نوجوان، معتقد است که انتشار کتاب‌های دوزبانه و آموزش زبان قومیت‌های مختلف به کودکان، سبب شناخت بیشتر افراد جامعه نسبت به یکدیگر، تحکیم وحدت ملی، جذب بچه‌ها به کتابخوانی و افزایش فهم و درک آنها از مطالب می‌شود... ادامه
ابراهیمی: اقوام ایرانی در تولید اثر ادبی به زبان خود کوتاهی کرده‌اند/ می‌توان ترکی را با رسم‌الخط فارسی نوشت
جعفر ابراهیمی، نویسنده و شاعر کودک و نوجوان معتقد است آموزش زبان مادری به بچه‌ها به سود کشور ماست اما علاوه بر بی توجهی نهادهای رسمی، ایراد از خود اقوام هم هست که آثار ادبی زیادی به زبان مادریشان ننوشته‌اند یا تنها به ادبیات بزرگسال پرداخته‌اند... ادامه
با نگاهی اجمالی به گفت‌وگوهای فوق نتیجه می‌گیریم که زبانها و لهجههای اقوام ایرانی جزئی از میراث این مرزوبوم محسوب می‌شوند، لذا پرداختن به ادبیات این اقوام و تولید کتاب اعم از شعر و داستان به زبان خودشان سبب حفظ و نگهداری این میراث ارزشمند می‌شود که متاسفانه در کشور ما چندان مورد توجه قرار نگرفته است. این بی‌توجهی هم از سوی مسئولان فرهنگی و نظام آموزشی کشور و هم از سوی فعالان نشر و عموم مردم دیده می‌شود. عدم توجه به آموزش این زبانها در نظام آموزشی و بیگانه بودن کودکان، نوجوانان و جوانان با خواندن و نوشتن زبان مادریشان از یک سو و کم کاربرد بودن این زبانها و لهجه‌ها در انجام کارها و امور افراد سبب عدم استقبال مخاطبان و درنتیجه بی‌رغبتی ناشران برای تولید این آثار شده است. شایسته است مسئولان نظام آموزشی کشور در اجرای دو اصل از قانون اساسی کشور مبنی بر آموزش و انتشار زبان‌های اقوام ایرانی به همراه زبان فارسی در مدارس، مطبوعات و صدا و سیما کوشا باشند تا بتوانیم گامی موثر در حفاظت از این میراث‌های ارزشمند موجود در کشورمان برداریم.
نظر شما