دکتر کامران قائدی، پژوهشگر برتر سال 94 و عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره تعریف مفهوم کتاب «پژوهش‌محور» اظهار کرد: کتاب پژوهش‌محور به کتابی اطلاق میشود که دقیقا انعکاسی از یافته‌های پژوهشی است که سال‌های اخیر از سوی یک پژوهشگر یا جمعی از آنها به‌دست آمده و در قالب کتاب منتشر میشود.
وی افزود: محتوای این دسته از کتابها یافته‌هایی هستند که در کتابهای مرجع منعکس نشده‌اند. کتابهای پژوهشی در کشورهای پیشرفته حاصل تلاش علمی و تخصصی نزدیک به 50 تا 100 پژوهشگر است.
بی‌توجهی ناشران و آمار پایین مخاطبان کتابهای پژوهش‌محور
قائدی درباره وضعیت تولید و انتشار کتاب پژوهش‌محور در کشور گفت: متأسفانه از جمله موانع موثر بر تولید و انتشار کتاب پژوهش‌محور در کشور، بی‌توجهی ناشران و از سوی دیگر آمار پایین مخاطبان این دسته از کتاب‌هاست. مسائل اقتصادی موجب میشود تا ناشران چندان به این حوزه وارد نشوند و بیشتر به انتشار کتاب‌هایی اقدام کنند که نسبت به فروش آنها اطمینان دارند. البته بیشتر منابعی که از سوی ناشران مورد توجه است، محتوای عمیق علمی نیز ندارند.
عضو هیات علمی پژوهشکده رویان ادامه داد: مساله دیگر این است که ناشران چندان تمایلی برای همکاران جدی با پژوهشگران مولف ندارند. به‌نظر می‌رسد که تعیین گِرَند‌هایی برای پژوهشگران صاحب کرسی و صاحب‌نظر می‌تواند در بهبود شرایط مطلوب تولید کتاب پژوهش‌محور موثر باشد.
وی با تاکید بر اهمیت توجه به پژوهشگران صاحب کرسی به‌عنوان عناصر اصلی تولید‌کننده کتاب پژوهش‌محور اظهار کرد: برای داشتن فرایند تولید کتاب پژوهش‌محور باید برای پژوهشگران صاحب کرسی فرصت ایجاد کرد، همان‌طور که در عرصه بین‌الملل کتابهای پژوهش‌محور از سوی متخصصان صاحب تجربه به نگارش در‌می‌آید. در مجموع می‌توان این‌گونه بیان کرد که عوامل اقتصادی در کنار بی‌توجهی مسئولان حوزه نشر علمی، در میزان تولید کتاب پژوهش‌محور دخیل هستند.
تاثیر نظام ارتقاء دانشگاهی در ایجاد انگیزه برای تولید کتاب پژوهش‌محور
یکی از مترجمان کتاب «ژنتيک مولكولی باكتری‌ها» با اشاره به تاثیر نظام ارتقاء دانشگاهی در ایجاد انگیزه برای تولید کتاب پژوهش‌محور افزود: مولفههای ارتقاء مدرسان دانشگاه در ایجاد انگیزه برای تولید کتاب موثر است. مقایسه امتیاز تولید مقاله در برابر تولید کتاب بیشتر است که می‌تواند به‌عنوان یکی از عوامل موثر در میزان تولید کتاب با مولفههای پژوهشی باشد.
قائدی با بیان تجربه نهاد‌های علمی کشورهای اروپایی در تولید کتابهای پژوهش‌محور ادامه داد: یکی از نکات قابل توجه در تجربه دانشگاه‌های کشورهای اروپایی در تولید کتاب پژوهش‌محور، توجه به پایان‌نامه‌های برتر مقاطع کار‌شناسی‌ارشد و دکتراست تا در قالب کتاب منتشر شوند. این تجربه می‌تواند در کشور ما نیز مورد توجه مسئولان قرار گیرد.
نقش نهاد‌های خصوصی و دولتی در تولید کتاب پژوهش‌محور
این پژوهشگر برتر حوزه ژنتیک، درباره نقش نهاد‌های خصوصی و دولتی در تولید کتاب پژوهش‌محور نیز گفت: به‌نظر می‌رسد در مقایسه میزان تاثیر‌گذاری بخش خصوصی و دولتی در تولید کتاب پژوهش‌محور، بخش دولتی از اهمیت بیشتری برخوردار است، چراکه سرمایه‌گذاری در زمینه اعطای «گِرَند» برای سرمایه‌گذاران این بخش ریسک چندانی به دنبال ندارد و این در حالی است که بعید به‌نظر می‌رسد بخش خصوصی تمایل چندانی برای این‌گونه سرمایه‌گذاری‌ها داشته باشد.
وی با اشاره به زمینه‌های علاقه‌مندی بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در حوزه تولید کتابهای پژوهش‌محور اظهار کرد: بخش خصوصی زمانی حاضر به سرمایه‌گذاری برای تولید پژوهش‌محور است که موضوع و رویکرد اصلی این دسته از کتابها کاربردی باشد. در این حالت سرمایه‌گذار این بخش می‌تواند در سود احتمالی ناشی از تولید انبوه محصولی که در ابتدا به‌عنوان موضوع اصلی کتاب مطرح شده، شریک شود.
مروری بر پرونده
پژوهشگر برتر سال 94 کشور، ضمن اشاره به موانع تولید کتابهای پژوهش‌محور گفت: دولت می‌تواند سفارش‌دهنده کتابهای پژوهش‌محور به پژوهشگران و مراکز پژوهشی و از سوی دیگر تضمین‌کننده فروش آنها باشد. گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار ایبنا با دکتر سیدمسعود هوشمند را اینجـــــــــا بخوانید.
قاسم حسینیسالکده، معاون پژوهشی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، ضمن ارزیابی وضعیت تولید کتابهای پژوهش‌محور گفت: براساس استاندارد جهانی، کتابهای تخصصی به‌صورت تقسیم‌بندی بخش‌های یک کتاب بین متخصصان شاخههای مختلف و با حضور جدی یک ادیتور تولید میشود. گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار ایبنا با دکتر قاسم حسینیسالکده را اینجـــــــــا بخوانید.
پژوهشگر برتر سال 94 و استادتمام دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، ضمن اشاره به نقش کتاب پژوهش‌محور در قرار گرفتن به‌عنوان مرجعیت علمی گفت: تولید کتابهای پژوهش‌محور را باید منوط به پیش‌قدمی نخبگان و بستر‌سازی بخش دولتی دانست. گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار ایبنا با دکتر مجید اسدی را اینجــــــــــــا بخوانید.
پژوهشگر برتر سال 94 کشور با اشاره به ضرورت تمرکز در فعالیت‌های پژوهشی گفت: دانشگاه‌ها با نیازسنجی و شناسایی کمبود‌ها تولید کتاب را به پژوهشگران سفارش دهند. گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار ایبنا با دکتر حسین حسین‌زاده را اینجـــــــــــا بخوانید.
پژوهشگر برتر سال 1394 کشورر با اشاره به بهبود شرایط برای تولید کتاب پژوهش‌محور در برخی شاخههای دانشگاهی گفت: به‌نظر می‌رسد نبود فرهنگ «کار جمعی» از مهم‌تـرین دلایل بی‌توجهی به تألیف کتابهای پژوهش‌محور است. گفت‌و‌گوی کامل خبرنگار ایبنا با دکتر مهرداد فوج‌لعلی را اینجـــــــــــــا بخوانید.
چهارشنبه ۷ بهمن ۱۳۹۴ - ۰۹:۳۰
نظر شما