خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)ـ تعطیلات چند روزه سال نو، فرصت بسیار مناسبی است برای مطالعه و کارهای دیگری از جمله دیدن فیلم. مطالعه برخی آثار ادبی که با اقتباس از آنها فیلم‌هایی تولید شده‌اند و در ادامه، دیدن این فیلم‌ها نیز می‌تواند تنوعی برای مخاطبان باشد.

در طول تاریخ، اقتباس از افسانه‌ها، اساطیر و داستان‌ها، نخستین راه برای تولید آثار در حوزه هنرهای نمایشی بوده است. نخستین نمایشنامه‌ها در یونان باستان، با اقتباس از اساطیر نوشته شده بودند. بالطبع در سینما نیز اقتباس از ادبیات، یکی از مهم‌ترین راه‌های تولید فیلم است.

همچنین فراموش نکنیم که سینما هنر تصویر است و داستان در آن اهمیتی ثانوی دارد. کارگردانان سینمای هنری اروپا، معمولا به این نکته توجه جدی کرده‌اند، در مقابل برای فیلمسازان هالیوودی داستان از اهمیت بیشتری نسبت به تصویر برخوردار است. شاید ماندگاری بیشتر و بدون تاریخ مصرف بودن آثار کارگردانان سینمای هنری اروپا به نسبت فیلم‌های هالیوودی، در همین نکته نهفته باشد. بابک احمدی در مقاله «سینمای آمریکا/سینمای اروپا» منتشر شده در کتاب «تصاویر دنیای خیالی» تفاوت‌های این دو مدل از سینما را بررسی و تشریح کرده که مطالعه آن برای مخاطبان بسیار کارساز است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این کتاب به این نشانی بروید.

در زیر 10 فیلم مشهور اقتباسی که اکثر آنها متعلق به سینمای هنری اروپا هستند به همراه کتابی که از آنها اقتباس شده به مخاطبان معرفی می‌شود.

«سولاریس» به کارگردانی آندری تارکوفسکی
این فیلم با اقتباس از رمان «سولاریس» نوشته استانیسلاو لم، نویسنده لهستانی در سال 1972 ساخته شد. این فیلم نامزد نخل طلای جشنواره کن شد و در نهایت توانست جایزه بزرگ این جشنواره را برای کارگردان خود به ارمغان آورد. از بازیگرانی که در این فیلم به ایفای نقش پرداختند می‌توان به ناتالیا بوندارچوک، دوناتاس بانیونیس و یوری یاروت اشاره کرد.

رمان «سولاریس» نیز با ترجمه صادق مظفرزاده روانه کتابفروشی‌های ایران شده‌است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این کتاب به این نشانی بروید.

«عاشق غریب» به کارگردانی سرگی پاراجانف
این فیلم با اقتباس از شعر بلند ابلیس و داستان کوتاه «عاشق غریب» هر دو اثر میخاییل لرمانتوف، شاعر و نویسنده مشهور روس، در سال 1988 ساخته شد. این فیلم به تارکوفسکی تقدیم شده است. تیمور شنگلایا، نینو ترکان ــ موراوی، گورام پیرتسکالاوا و یوری گویان از بازیگران این فیلم هستند. شعر «ابلیس» با ترجمه‌ای از زهرا محمدی به فارسی منتشر شده است.

«دکامرون» به کارگردانی پیر پائولو پازولینی
این فیلم در سال 1971 با اقتباس از اثری کلاسیک به همین نام نوشته جیووانی بوکاچیو، از برجسته‌ترین چهره‌های تاریخ ادبیات ایتالیا (در گذشته در 1375 میلادی) ساخته شد. «دکامرون» یک ضلع از سه‌گانه «زندگی»‌ پازولینی است. دیگر فیلم‌های این سه‌گانه «شب‌های عربی» و «افسانه‌های کانتربوری» نام دارند. فرانکو چیتی، نینتو داوولی و خود پیر پائولو پازولینی از جمله بازیگران فیلم «دکامرون» هستند.

کتاب «دکامرون» نیز با ترجمه‌ای از محمد قاضی در ایران منتشر شده است.

«خانم‌های جنگل بولونی» به کارگردانی روبر برسون
این فیلم نیز با اقتباس آزادی از رمان «ژاک قضا و قدری و اربابش» نوشته دنی دیدرو در سال 1945 ساخته شده است. فیلمنامه این اثر را ژان کوکتو، هنرمند مشهور فرانسوی و نویسنده نمایشنامه‌هایی چون «والدین وحشتناک»، «ارفه» و «ماشین دوزخی» نوشته است. پل برنارد، ماریا کازارس و الینا لابوردت از جمله بازیگران این فیلم هستند.

رمان «ژاک قضا و قدری و اربابش» نیز با ترجمه مینو مشیری از سوی انتشارات فرهنگ نشر نو روانه کتابفروشی‌ها شده است. اطلاعات بیشتر درباره این رمان در این نشانی در دسترس است.

«هملت» به کارگردانی گریگوری کوزینتسف
این فیلم با اقتباس از نمایشنامه «هملت» اثر ویلیام شکسپیر در سال 1964 ساخته شد. مبنای اقتباس این فیلم ترجمه بوریس پاسترناک (نویسنده رمان دکتر ژیواگو) از هملت بود. اینوکنتی اسموکتونوسکی، میخائیل نازوانف، الزا رادزینا، آناستازیا ورتینسکایا، ولادیمیر ارنبرگ و وادیم مدودف، از جمله بازیگران این فیلم هستند. همچنین کتابی نیز درباره فیلم «هملت» با عنوان «10 سال با هملت» به کوشش زنده‌یاد ایرج کریمی در سال گذشته (1393) از سوی نشر دف در دسترس مخاطبان و علاقه‌مندان سینمای کوزینتسف قرار گرفت. از این نشانی می‌توانید اطلاعات بیشتری درباره این کتاب کسب کنید.

نمایشنامه هملت در ایران بارها با ترجمه‌هایی از مسعود فرزاد، میرشمس‌الدین ادیب سلطانی، علاالدین پازارگادی و... از سوی ناشران مختلف، منتشر شده است. از این نشانی می‌توانید اطلاعات مفیدی درباره ترجمه‌های مختلف هملت به زبان فارسی کسب کنید.

«سریر خون» به کارگردانی آکیرا کوروساوا
این فیلم نیز با اقتباس از نمایشنامه «مکبث» شکسپیر در سال 1957 ساخته شد. بسیاری از منتقدان سینما «سریر خون» را بهترین اقتباس صورت گرفته از نمایشنامه‌های شکسپیر می‌دانند. توشیرو میفونه، ایسوزو یاماتا و تاکاشی شیمورا، شماری از بازیگران این فیلم هستند.

 نمایشنامه «مکبث» نیز بارها در ایران با ترجمه‌هایی از داریوش آشوری، عبدالرحیم احمدی، فرنگیس شادمان و... از سوی ناشران مختلف منتشر شده است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این ترجمه‌ها این نشانی در دسترس است.

«هراس دروازه‌بان از ضربه پنالتی» به کارگردانی ویم وندرس
این فیلم در سال 1972 با اقتباس از رمانی به همین نام، اثر پیتر هانتکه ساخته شد. آرتور براوس و کای فیشر در این فیلم پلیسی به ایفای نقش پرداخته‌اند.

رمان «هراس دروازه‌بان از ضربه پنالتی» در ایران با ترجمه‌ای از محسن جده‌دوست در سال 1381 از سوی انتشارات فصل سبز در دسترس مخاطبان قرار گرفته است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این کتاب به این نشانی مراجعه کنید.

«عاشق» به کارگردانی ژان ژاک آنو
این فیلم در سال 1992 با اقتباس از رمانی به همین نام نوشته مارگریت دوراس ساخته شد. از جمله بازیگران این فیلم نیز می‌توان به جین مارچ، تونی لونگ، فردریک مننژه و ملویل پوپو اشاره کرد. آنو همچنین در سال 1986 با اقتباس از رمان مشهور «نام گل سرخ» اومبرتو اکو، اندیشمند ایتالیایی، نیز فیلمی به همین نام ساخته بود.

رمان «عاشق» نیز برای نخستین بار در سال 1376 با ترجمه‌ای از قاسم روبین منتشر شده است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این رمان بر این نشانی کلیک کنید.

«نوسفراتو: سمفونی وحشت» به کارگردانی فریدریش ویلهلم مورنائو
این فیلم در سال 1922 با اقتباس از رمان «دراکولا» نوشته برام استوکر ساخته شد. «نوسفراتو» لقب نخستین فیلم ترسناک تاریخ سینما را نیز یدک می‌کشد. ماکس شرک، گرتا شرودر، گئوریگ اچ. اشنل و یان گوتوت در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند.

رمان «دراکولا» در ایران، با ترجمه‌هایی از زهرا قلمبر دزفولی، منیرسادات سیدکردستانچی و فروغ فلاحی ترجمه و منتشر شده است. از این نشانی می‌توانید اطلاعات بیشتری درباره این ترجمه‌ها پیدا کنید. فیلمنامه این فیلم نیز که توسط هنریک گالین اقتباس شده با ترجمه‌ای از آتوسا قلم‌فرسایی روانه کتابفروشی‌ها شده است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این ترجمه بر این نشانی کلیک کنید.

«بادبزن خانم ویندرمیر» به کارگردانی ارنست لوبیچ
این فیلم نیز در سال 1925 با اقتباس از نمایشنامه‌ای به همین نام نوشته اسکار وایلد ساخته شد. لوبیچ کارگردانی آلمانی‌تبار است که پس از ساخت آثاری در آلمان به آمریکا مهاجرت کرد و بسیاری از فیلم‌های مهم خود از جمله «بادبزن خانم ویندرمیر» را در هالیوود ساخت. رونالد کولمن، می مک‌آووی و آیرین ریچ، از جمله بازیگران این فیلم هستند.

نمایشنامه «بادبزن خانم ویندرمیر»  نیز با ترجمه‌هایی از محمد سعیدی و مهدی امینی منتشر شده است که برای کسب اطلاعات بیشتر درباره آنها می‌توانید به این نشانی مراجعه کنید.