کتاب «سوادکوه میراثدار تبار کهن» تالیف احمد باوند سوادکوهی ضمن بررسی جغرافیای تاریخی سوادکوه، تاریخچه این دیار را مورد بررسی قرار میدهد.
نخستین بخش کتاب با استناد به منابع کهن جغرافیای تاریخی سوادکوه را مورد بررسی قرار میدهد و به پیشینه تاریخی سوادکوه در اعتقاد عامه اشاره میکند. در قسمتی از این بخش کتاب درباره وجه تسمیه سوادکوه در اعتقاد عامه میخوانیم: «سوادکوه را در گذشته ساکوه مینامیدند. سا به زبان محلی قسمتی از کوه را گویند که جنگل نداشته و عاری از جنگل باشد. اما چون قسمت اعظم کوههای سوادکوه در ارتفاعات عاری از جنگل است آن را ساکوه یعنی کوه بدون درخت نامیدهاند بعدها ساکوه به ساتکوه= سوات کوه= سادکوه= سوادکوه تغییر یافته است.»
بخش دوم کتاب به گذشته تاریخی سوادکوه میپردازد و موقعیت و رویدادهای مهم این دیار را در دورانهای مختلف تاریخی و حکومت سلسلههای گوناگون مانند آل قارنوند و بادوسپانیان بررسی میکند.
سومین بخش کتاب به معرفی شخصیتهای برجسته تاریخی سوادکوه همچون مرادخان سرتیپ، ارشدالسلطان نعمتالله خان، سرتیپ فیضالله خان، حاج مؤید السلطان، کریم خان ضرغامالممالک، محمد اسماعیل خان باوند سوادکوهی، هژبر سلطان و عباس خان سهمالممالک میپردازد.
در این بخش درباره هژبر سلطان آمده است: «هبر، آزادمردی بود که تن به هر سازشی نمیداد و تحت فرمان پدر در دفاع از آب و خاک و میهن خود ایران و مازندران دست به اسلحه برد. ایستادگی او و فرزندان امیرمؤید و نیروهایشان در برابر روسها، آن هنگام که قصد داشتند مازندران را از شمال ایران جدا کنند، مثال زدنی است. دلاوریهای این مبارز نستوه باعث شد که بعد از گذشت 9 دهه از شهادتش، هنوز در یاد و خاطرات مردم سوادکوه خوش بدرخشد و مردم در هر محفل و مجلسی یاد و خاطره او را زنده نگه بدارند.»
بخش پایانی کتاب به معرفی آثار تاریخی سوادکوه اختصاص یافته است. قلعه سواد یا شاهنشین، کاروانسرای گدوک، قلعه دُل کینگه، یکه برج، قلعه چهل در، ساختمان باروتخانه راهآهن، قلاع گردان، کلیسای آلمانیها، برجک، قلعه باجگیران یا دیو سفید، دژ اسپهبد خورشید، قلعه کنگلو، برج پیر شهریار، آرامگاه شاهبالو و محله قدیمی آلاشت برخی از مهمترین آثار تاریخی این منطقه را تشکیل میدهند.
نویسنده در معرفی محله قدیمی آلاشت مینویسد: «بافت شهر آلاشت پیوسته و متراکم است گویی که خانهها یکدیگر را در آغوش گرفتهاند و سادگی در بافت شهر نشان از معماری کهن ایران دارد. این سادگی به کوی و برزنش، هم راه یافته است. این حس را میتوان از تفاوت میان حریمگزاریهای این بافت با بافتهای قدیم دیگر به صورت همزمان در همان دوره به روشنی دریافت. نمونههای جالب توجه و خاص در این بافت کوهستانی زیبا، ورودیهایی است که در جبهههای مختلف متغیر است طوری که خانه با موقعیت قرارگیری خود به چهار جهت مشرف است.»
کتاب «سوادکوه میراثدار تبار کهن» تالیف احمد باوند سوادکوهی در 252 صفحه با شمارگان یکهزار و 500 نسخه و بهای 50 هزار تومان از سوی نشر رسانش نوین راهی بازار کتاب ایران شد.
نظرات