لادن حیدری،مدیرکل دفتر حقوقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اظهار کرد: کنوانسیون برن، کنوانسیون مادر در زمینه حمایت از آثار ادبی و هنری است که از سال 1886 میلادی بنیانگذاری شد و مراحل الحاق کشورها به آن صورت گرفت.
 
وی افزود: تا امروز با صراحت می‌توان گفت که بیش از 95 درصد کشورها به کنوانسیون برن ملحق شده‌اند و ایران جز, معدود کشورهایی است که به این کنوانسیون نپیوسته است.
 
فرصتی برای عرضه آثار ایرانی در سطح بین‌المللی

مدیرکل دفتر حقوقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره اهمیت و ضرورت پیوستن ایران به کنوانسیون برن عنوان کرد: از جمله فواید پیوستن به این کنوانسیون می‌توان به حمایت از آثار پدیدآورندگان ایرانی در جمع کشورهای عضو اشاره کرد؛ کشور ما به لحاظ خلق آثار ادبی و هنری در سطح جهانی یکی از کشورهای برتر است و در برخی زمینه‌ها خلاقیت و نوآوری ایرانی‌ها زبانزد عام و خاص است اما متأسفانه در برخی حوزه‌ها صرفاً استفاده‌کننده محض است. با پیوستن ایران به کنوانسیون برن فرصت مغتنمی فراهم می‌شود تا آثار ایرانی نیز در عرصه بین‌المللی حرفی برای گفتن داشته باشند.
 
حیدری ادامه داد: با پیوستن ایران به کنوانسیون برن، امکان پیگیری حقوقی و احقاق حق پدیدآورندگان ایرانی در محاکم بین‌المللی نیز فراهم می‌شود.
 
وی با اشاره به دلایل نپیوستن ایران به کنوانسیون برن تا امروز، گفت: کشورهای عضو این کنوانسیون، پس از انجام بررسی‌های لازم درباره منابع و هزینه‌هایی که باید پرداخت می‌کردند و ارزیابی آن‌چه در قبال این هزینه‌ها به دست می‌آوردند، تصمیم به الحاق گرفتند. در کشور ما نیز زمینه‌های چنین ارزیابی‌هایی جزو برنامه‌های دولت در چند سال اخیر بوده است.
 
مدیرکل دفتر حقوقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: موضوع الحاق به کنوانسیون برن از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت قبل و دولت تدبیر و امید طی جلسات متعدد مطرح شد و خوشبختانه هیأت دولت پیوستن به این کنوانسیون را تأیید کرد اما تصمیم گرفت در حال حاضر در این زمینه تصمیم عجولانه نگیرد. باید ابتدا منافع و معایب این پیوستن، به صورت یک تحقیق میدانی مشخص شود و در صورتی که حاکمیت به این نتیجه برسد که منافع آن بیشتر از ضررهای آن است، قطعا درباره پیوستن به این کنوانسیون نظر نهایی اعلام خواهد شد. اکنون این تحقیقات در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات انجام می‌شود.
 
مشخص شدن سرنوشت ایران در زمینه کپی‌رایت تا پایان سال جاری

حیدری در پاسخ به این پرسش که «پیش‌بینی شما درباره زمان به نتیجه رسیدن این تحقیقات چیست؟» گفت: از آن‌جا که این تحقیقات همه جانبه است و تمام زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشور را دربرمی‌گیرد، زمان‌بر خواهد بود اما پیش‌بینی می‌کنم نتیجه تحقیقات و پژوهش در سال جاری به هیأت دولت ارسال شود.
 
وی درباره مجموعه اقدام‌ها و تلاش‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای پیوستن به کنوانسیون برن، اظهار کرد: از آن‌جا که حقوق مالکیت فکری یک موضوع شخصی است، تنها کاری که یک دستگاه دولتی می‌تواند انجام دهد این است که زمینه‌های قانون‌گذاری برای احقاق حق پدیدآورنده را فراهم کند. در این زمینه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی لایحه جامع حقوق مالکیت ادبی، هنری و حقوق مرتبط را در 130 ماده تهیه و به مجلس تقدیم کرد. موادی از این لایحه در مجلس قبل، بررسی شد و مابقی به مجلس فعلی محول شده است. اگر این لایحه تصویب شود، بدون شک مقررات گذاری در زمینه حقوق مالکیت ادبی، هنری و حقوق مرتبط کامل خواهد شد.
 
تعارضات موجود در قوانین برطرف می‌شوند

مدیرکل دفتر حقوقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، با بیان این‌که در تدوین این لایحه، منافع کشور با کنوانسیون‌های بین‌المللی تطبیق داده شده است و سعی کرده‌ایم بهترین و جامع‌ترین قانون را در کشور به تصویب برسانیم، توضیح داد: با توجه به وجود قوانین متعدد و مختلف در زمینه حقوق مالکیت ادبی و هنری، تصویب این لایحه باعث برطرف شدن تعارضات موجود در این قوانین می‌شود. همچنین این لایحه، خلاءهای قانونی و حقوقی را بر طرف می‌کند.
 
حیدری درباره دیگر تلاش‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، عنوان کرد: فراهم کردن زمینه‌های الحاق و آگاهی‌رسانی، از دیگر اقدام‌های این وزارتخانه برای پیوستن ایران به کنوانسیون برن است؛ فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی برای الحاق در دستور کار دولت قرار داشته و این موضوع نیز در سلسله همایش‌های حقوق مالکیت ادبی، هنری و حقوق مرتبط مطرح شده است. ششمین دوره این همایش‌ اردیبهشت‌ سال جاری برگزار شد. همچنین در این زمینه، کارگروه‌ها و نشست‌های تخصصی با حضور صنوف و ذینفعان این حوزه برگزار شده است که در این جلسات، درباره فواید پیوستن به کنوانسیون برن صحبت و تبادل‌نظر شده است.
 
ضرورت حمایت دولت از مترجمان

وی درباره حمایت از ناشران و مترجمانی که در حال حاضر، بدون الزام قانونی اقدام به گرفتن مجوز از مولف آثار ترجمه می‌کنند، گفت: دولت در این زمینه جز انجام اقدامات تشویقی، اقدام دیگری نمی‌تواند انجام دهد. از جمله این اقدامات می‌توان به تسهیل در صدور مجوز و اعطای کمک‌های مادی به این دسته از ناشران و مترجمان اشاره کرد. در مجموع با حمایت‌های دولت از این گروه، موافق هستم چرا که باعث ترغیب سایر ناشران و مترجمان برای گام برداشتن در این راستا می‌شود.
 
مدیرکل دفتر حقوقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، گفت: ترویج ترجمه‌های بی‌کیفیت و ارزان‌قیمت که باعث شده‌اند نویسندگان ایرانی، آثار خود را با قیمت دلخواه عرضه نکنند و دیگر انگیزه‌ای برای دست به قلم شدن نداشته باشند، همچنین مخدوش بودن وجهه ایران در نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب، همه معضلاتی هستند که به دلیل نپیوستن ایران به کنوانسیون برن ایجاد شده‌اند. در این میان، متأسفانه دولت هم به دلیل این‌که ایران به کنوانسیون برن نپیوسته است نمی‌تواند ممانعت جدی در این زمینه به وجود آورد.
 
وی ادامه داد: وقتی ایران به این کنوانسیون بپیوندد، مؤلفان خارجی می‌توانند به دلیل ترجمه ضعیفی که از کتاب‌هایشان ارائه شده است، شکایت کنند اما این‌که بعد از پیوستن به کنوانسیون برن، در داخل کشورمان چه می‌شود کرد تا از عرضه ترجمه‌های ضعیف پیشگیری کرد، در حیطه اختیارات معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.