به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست ویژه‌‌ درباره شعر معاصر آلمانی، زبان و گرایش آن، شعر جهان و همچنین شعر معاصر و رویکردهای تازه‌ در رسانه‌های جدید، عصر دوشنبه (5 مهرماه) با حضور توماس وولفارت، مدیر خانه‌شعر برلین، علی‌اصغر محمدخانی، معاون فرهنگی و بین‌الملل موسسه شهر کتاب، علی عبداللهی، شاعر و مترجم و علاقه‌مندان ادبیات در مجموعه فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.

علی‌اصغر محمدخانی که مسئولیت اجرای این آیین را برعهده داشت در ابتدای این نشست اظهار کرد: در این نشست درباره گرایش‌های عمده‌ در شعر معاصر آلمانی سخن خواهیم گفت. متاسفانه میزان توجه به کتاب‌های شعر در تمام دنیا کم شده و این تنها مختص به کشور ما نیست. برای مثال در کشور روسیه شمارگان کتاب‌های شعر بین 100 تا 300 نسخه و در چین با آن همه جمعیت، بین هزار تا 2 هزار نسخه است.

وی ادامه داد: در سفر به آلمان و دیدار با مسئولان خانه شعر و خانه ادبیات برلین، مقرر شد که نشست‌های مشترک فرهنگی و ادبی در تهران و برلین برگزار شود. همچنین قرار است به زودی کتاب‌های ادبی به دو زبان فارسی و آلمانی منتشر شوند.

در ادامه این برنامه توماس وولفارت، مدیر خانه شعر برلین که سخنران اصلی این نشست بود، گفت: شعر آلمان از طیف‌های مختلف و متفاوتی تشکیل شده و به قول یک فیلسوف آلمانی، کشور آلمان سرزمین متفکران و شاعران است.

وی افزود: در گذشته نهضت‌ها و مکتب‌های مختلفی مانند اکسپرسیونیسم، اگزیستانسیالیسم و اومانیسم فعالیت می‌کردند که امروز نشانه‌هایی از هیچکدام از آن‌ها دیده نمی‌شود. در گذشته شاعران تلاش می‌کردند که خودشان را در یکی از این «ایسم»‌ها قرار دهند، اما شعر امروز به این شکل نیست.

مدیر خانه شعر برلین در توضیح ویژگی‌های شعر امروز آلمان اظهار کرد: شعر امروز آلمان تلاش دارد تا از ورود به یک نگرش خاص جلوگیری کند. امروز شاعران آلمانی در شعرهایشان قصد انتقال هیچ پیامی را ندارند، بلکه می‌خواهند از دل زبان معنا را بیرون بکشند، چراکه دریافت ما از جهان همیشه از دل زبان اتفاق می‌افتد و شعر هنر زبان است.

وولفارت ادامه داد: شاعران آلمانی در تلاش هستند تا از پوسته شعر عبور کنند و به هسته داخلی برسند. موسیقی، ریتم و عناصر دیداری عواملی هستند که هنوز در شعر آلمانی وجود دارد و حذف نشده‌اند. به نظرم شعر نیاز به اجرا دارد و باید برای بهتر بیان شدن از صدا کمک بگیرد؛ این عامل می‌تواند به بهتر شدن اثر کمک کند، اتفاقی که در شعر آلمانی رخ داده است.

وی با اشاره به تغییرات عمده شعر آلمانی گفت: بعد از جنگ جهانی، شاعران آلمانی به این نتیجه رسیدند که دیگر انتقال پیام کافی است و به این شکل سبک‌ها و اهداف شعر تغییر کرد. نسل جوان ما به دنبال این است که چیزهای جدیدی خلق کند و گاهی این شعرها از نظر زیبایی‌شناسی مورد قبول نیستند، اما این موضوع چندان اهمیت ندارد.
 
مدیر خانه شعر برلین افزود: اگر دوست دارید با دیدگاه‌ها و نگرش‌های شاعران آلمان آشنا شوید به سایت ما سر بزنید و ببینید که چه سبک و مدل‌های مختلفی وارد شعر آلمانی شده‌اند و هر کدام می‌تواند برای علاقه‌مندان شعر و ادبیات جذاب باشد.

وولفارت در توضیح میزان تاثیر کامپیوتر بر پیشرفت شعر اظهار کرد: با گسترش کامپیوترها و عمومی شدن استفاده از این وسیله، شعر هم پیشرفت‌هایی کرد. «فیلم شعر» که به وسیله همین کامپیوترها ساخته می‌شود، امروز در تمام دنیا رایج است و نشان می‌دهد که فیلم به کمک کامپیوتر می‌تواند ساختار شعر را به شکل دیگری نمایش دهد.

علی عبداللهی، شاعر و مترجم توانمند زبان آلمانی نیز در این نشست گفت: مردم ایران بعد از مشروطه با ترجمه شعر و آثار شاعران و نویسندگانی مانند هایلر، اولاند، شیلر، گوته و ریلکه با شعر و ادبیات آلمانی آشنا و به آن علاقه‌مند شدند و به همین واسطه‌ها ما امروز جنبش‌های مختلف ادبی را می‌شناسیم.

وی ادامه داد: شعر امروز آلمان دنبال مکتب خاص و مشخصی نیست و هر شاعر مانند یک جزیره مستقل می‌اندیشد و تفکراتش را بیان می‌کند. وضعیت شمارگان کتاب در آلمان مشابه کشور ماست و شمارگان کتاب شعر وضعیت مناسبی ندارد.

این مترجم زبان آلمانی با اشاره به دغدغه‌های شاعران آلمانی اظهار کرد: شاعران امروز آلمانی بیشتر از شعرهای زبانی استفاده می‌کنند و دنبال هدف مشخصی نیستند، بنابراین مخاطب با منظومه‌ای متنوع روبه‌رو است. در واقع شاعران معاصر به دنبال آفرینش معنا نیستند و به همین دلیل بسیاری از این شعرها قابلیت ترجمه ندارند و نمی‌توان رویکردی مانند شعر کلاسیک با آن‌ها داشت و برای ترجمه باید بازآفرینی شوند.

در پایان این نشست توماس وولفارت به گفت‌و‌گو با افراد حاضر در سالن پرداخت که در این مباحث به نکات مختلفی اشاره شد و او نمونه‌هایی از شعرهای جوانان آلمانی را برای افراد حاضر در سالن قرائت کرد.