در این اثر نخستین تصاویر از نمونه‌های زنده برای برخی گونه‌های عنکبوتیان ارائه شده است. همچنین این کتاب براساس آخرین آمار و اطلاعات علمی و داده‌های پراکنش گونه‌ها در ایران تهیه شده است.
از میان حدود 600 گونه عنکبوت و 53 گونه عقرب که تا کنون از ایران گزارش شده است، در این کتاب توضیحاتی درباره بیش از 230 گونه از فراوان‌ترین، کم‌یاب‌ترین و تعدادی از گونه‌های اندمیک آورده شده است.
در این بخش درباره زیستگاه عنکبوت‌ها می‌خوانیم: «عنکبوتیان تقریبا تمامی زیستگاه‌های خشکی را فتح کرده‌اند و در تعداد کمتر در زیستگاه‌های آب شیرین و آب شور نیز یافت می‌شوند. بخش قابل توجهی از تنوع عنکبوتیان مربوط به جنگل‌های بارانی در مناطق استوایی است. هرگونه خاص غالبا پراکنشی محدود به زیستگاهی با ویژگی‌های محیطی مشخص دارد؛ که از بین آنها می‌توان به نیازهای رطوبتی، حرارتی و تغذیه‌ای خاص اشاره نمود.»
در بخش «عنکبوت‌ها» 33 خانواده عنکبوت با نام‌های عنکبوت‌های تور کیفی، درزباف، لانه جناغی، منزوی، خیوانداز، بابا لنگ دراز، مجراباف، خرخاکی خوار، کوتوله، گیره پا، مخملی، پاستاره‌ای، سنگی، تور مدور پشمین، تور داربستی، تور صفحه‌ای، آرواره دراز، تور مدور، گرگی، تور گهواره‌ای، گربه وحشی، تور قیفی، برکه‌ای، توری باف، سنگ آهک، کیسه‌ای پادراز، کیسه‌ای، مقلد مورچه، زمینی، میرشکار، خرچنگی دونده، خرچنگی و جهنده معرفی می‌شوند.
در قسمتی از این بخش از کتاب درباره گونه «عنکبوت باستانی کرمان» آمده است: «این عنکبوت در استپ‌های صخره‌ای گرم و خشک و نواحی کوهستانی پست با پوشش گیاهی فقیر دیده می‌شود و زندگی در زیر تخته سنگ‌های بزرگ و صاف را ترجیح می‌دهد. ماده چندین کیسه تخم می‌سازد و آنها را با سنگ ریز مخفی می‌کند. ممکن است پیش از جفت‌گیری نر و ماده تا مدتی کنار هم زیست کنند.»
بخش بعدی کتاب به عقرب‌ها اختصاص یافته است. براساس اطلاعات کتاب «عقرب‌های ایران را از نظر اکومورفولوژی به چهار گروه «زیرسنگ‌زی»، «خاک پسند»، «سنگ پسند» و «ماسه پسند» تقسیم می‌کنند. تاکنون بیش از 1750 گونه عقرب از سراسر جهان معرفی شده که از این میان، بیش از 50 گونه و زیرگونه از ایران گزارش شده‌اند، با اینکه تمامی عقرب‌ها زهرآگین هستند، اما زهر تنها تعداد اندکی از آنها برای انسان خطرناک است.»
پایان بخش این کتاب ضمائم است. فهرست‌های مندرج در بخش ضمائم براساس آخرین مقالات منتشر شده تا زمان ویرایش نهایی این کتاب تنظیم شده‌اند. در بخش کلیات این کتاب موضوعاتی همچون ریخت‌شناسی، پراکنش، زیستگاه، چرخه زندگی، زیست‌شناسی و رفتارشناسی، تسخیر شکار، عادات غذایی و دشمنان، جمع‌آوری و شناسایی، محافظت، عنکبوتیان در فرهنگ، باورهای نادرست و تاکسونومی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
کتاب «راهنمای میدانی عنکبوت‌ها و عقرب‌های ایران» تالیف علیرضا زمانی در360 صفحه با شمارگان 750 نسخه در قطع پالتویی و با بهای 55 هزار تومان از سوی انتشارات ایران‌شناسی راهی بازار کتاب ایران شد.
نظر شما