به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نخستین روز از دومین همایش دوسالانه «ادبیات کودک و مطالعات کودکی» با عنوان «کودک، ادبیات و لذت‌های خواندن» امروز چهارشنبه (5 آبان) با حضور جمع کثیری از نویسندگان، محققان و پژوهشگران حوزه ادبیات کودک و نوجوان، در سرای کتاب موسسه خانه کتاب، در حال برگزاری است.

در بخشی از این همایش سمانه نوذر، رئیس مرکز کنترل کیفیت اصلاح روش‌ها و تحول اداری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، به ارائه پژوهش مشترکی از خود و محسن حاجی زين‌العابدينی با عنوان «چالش‌های فراروی مطالعه با تأمل روی مفاهيم و اهداف خواندن در ايران» پرداخت.

نوذر با اشاره به اهمیت مطالعه در جوامع بشری،  درباره تعریف مطالعه گفت: در حال حاضر تعریف واقعی و مشخصی از مطالعه وجود ندارد و هنوز به‌طور دقیق مشخص نیست که با پیشرفت تکنولوژی و ابزار ارتباطی جدید، آیا هنوز مطالعه محدود به خواندن کتاب می‌شود یا این تعریف نیاز به بازنگری دارد.

وی افزود: اگر نگاهی به تجربیات کشورهای موفق در حوزه مطالعه و کتابخوانی داشته باشیم، می‌بینیم که توجه به نسل جوان و نوجوان برای آن‌ها بسیار مهم است و سرمایه‌گذاری‌های کلانی در این زمینه انجام می‌دهند تا به پرورش رشد و استعدادهای موجود در کشور خودشان دست پیدا کنند.

این پژوهشگر حوزه ادبیات کودک و نوجوان همچنین با اشاره به برخی تعریف‌های رایج از مفهوم مطالعه عنوان کرد: مطالعه شامل تمامی مهارت‌هایی است که برای کشف و فهمیدن بدون کمک دیگران ضروری است. بهره‌گیری از تجربه دیگران خود نوعی مطالعه محسوب می‌شود و به عبارت دیگر استفاده از راه‌های پیموده شده‌ای توسط افرادی دیگر - که برای رسیدن به آن چندین سال زحمت کشیده‌اند – در مدت کوتاه، این مفهوم را می‌رساند.

وی با بیان این‌که مطالعه صحیح، مطالعه‌ای است که به بهره‌برداری و کاربردی کردن آنچه که مورد مطالعه قرار گرفته منتهی شود، گفت: اصل در مطالعه صحیح «یادگیری» است که به معنای تغییر در رفتار است. بر این اساس رشد پیشرفت انسانیت و تمدن رشد و سرعت بیشتری پیدا می‌کند و بشر می‌تواند سریع‌تر به سرمنزل مقصود برسد.

نوذر با اشاره به اهداف سه‌گانه مطالعه افزود: مطالعه معمولا یا برای تصمیم‌گیری یا برای یادگیری و یا برای کسب لذت انجام می‌شود که البته این موارد می‌تواند با یکدیگر هم‌پوشانی داشته باشد. باید به یاد داشته باشیم که مطالعه را نباید مترادف با کتابخوانی بدانیم، چراکه مطالعه به مراتب فراز از کتابخوانی است.

این پژوهشگر در ادامه با اشاره‌ای مختصر به عوامل موثر در مطالعه، شاخص‌های مطالعه، عوامل موثر در شاخص‌های مطالعه، مفاهیم مطرح در مطالعه، ادامه داد: فرهنگ مطالعه آنگونه که باید در میان اقشار مختلف نهادینه نشده و ما به ارائه تعریفی تازه نیاز داریم تا بتوانیم توسعه فرهنگ مطالعه را در کشور دنبال کنیم.

وی درباره کاهش علاقه به کتابخوانی در سطح جهان گفت: این موضوع یک گرایش عمومی جهانی است که نتیجه فرآیند جهانی شدن رسانه‌های گروهی و توسعه گسترده تفریح است که به‌عنوان منبع کسب اطلاعات و شیوه معتبر و خوشایند گذران اوقات فراغت، جای کتابخوانی را گرفته است.

نوذر در جمع‌بندی مطالب خود عنوان کرد: وجود تعاریف و برداشت‌های مختلف از مفهوم مطالعه و خواندن، در جوامع مختلف و حتی نزد صاحبنظران یک جامعه متفاوت است و این موضوع موجب عدم یکدستی در حوزه کتاب و کتابخوانی شده است. برای این‌که بتوانیم به یک اندازه‌گیری جامع و درستی از مطالعه و خواندن برسیم، نیازمند ارائه تعریف جدیدی از این مفهوم هستیم  تا بتوانیم سطح مطالعه در کشور را مورد سنجش قرار دهیم.