به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست نقد و بررسی کتاب «فرهنگ ادبیات فارسی معاصر» نوشته محمد شریفی با حضور سایه اقتصادی‌نیا، عبدالرسول شاکری چهارشنبه 22 دی‌ماه 1395 در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد.
 
سایه اقتصادی‌نیا، پژوهشگر و منتقد ادبی، در آغاز این نشست به اهمیت توجه به مطالب و موضوعات مطرح شده در جلسات نقد و بررسی از سوی منتقدان اشاره کرد و گفت: هدف از برگزاری این‌گونه نشست‌ها بیان نکاتی است که شایسته است از سوی نویسندگان و ناشران در چاپ‌های بعدی لحاظ شود. از سویی برگزاری این‌گونه جلسات می‌تواند بیان‌کننده معیارهایی برای منتقدان جوان و تازه‌کار باشد تا بتوانند از مطالب و موضوعات مورد بحث الگوبرداری کنند.
 
جای خالی نگاه تاریخی بر حوزه‌های شعر معاصر حس می‌شود

این منتقد در ادامه سخنانش به بیان نکاتی درباره کتاب «فرهنگ ادبیات فارسی معاصر» پرداخت و بیان کرد: استخراج مدخل‌های ادب معاصر از کتاب اصلی یعنی «فرهنگ ادبیات فارسی» کار بسیار سنجیده و ارزشمندی بود. این کتاب به تنهایی می‌تواند خلاء‌های موجود را پر کند و هم عدم توازنی که در نسخه اولیه در نسبت پرداختن به ادبیات معاصر و ادبیات کلاسیک وجود داشت از بین ببرد. هرچند که من درباره این کتاب جدید هم معتقدم با این‌که عدم توازن قبلی دیده نمی‌شود اما در پرداختن به شعر و داستان توازن رعایت نشده است و ما با حجم بالای مدخل‌های مربوط به ادبیات داستانی معاصر نسبت به شعر روبه‌رو هستیم.
 
اقتصادی‌نیا ادامه داد: در این شرایط بهتر بود در این کتاب فقط به فرهنگ ادبیات داستانی معاصر ‌می‌پرداختیم و آن را در قالب یک کتاب جداگانه منتشر می‌کردیم که بسیار کامل بود و دیگر با اضافه کردن پاره‌ای از مدخل‌های مربوط به شعر به صورت جسته و گریخته آن را ناکامل نمی‌کردیم.
 
وی در ادامه سخنانش به بیان نکاتی درباره این اثر پرداخت و نقدهای خود را نسبت به بخش‌های مختلف شعر معاصر و مدخل‌های استفاده شده در کتاب بیان کرد.
 
به اعتقاد این منتقد ادبی، اساسا جای نگاه تاریخی بر حوزه‌های شعر معاصر در کتاب «فرهنگ ادبیات فارسی معاصر» خالی است و این مساله موجب شده که منتقدان به راحتی درباره این‌که «چرا این هست» و «چرا آن نیست» سخن بگویند.
 
مدخل‌های بخش ادبیات داستانی بسیار کامل‌تر از شعر معاصر است

عبدالرسول شاکری، از دیگر منتقدان حاضر در این نشست نیز به ارائه توضیحاتی درباره کتاب «فرهنگ ادبیات فارسی معاصر» از جنبه رمان و داستان پرداخت و گفت: من مدخل‌های بخش رمان و داستانی را که در این کتاب ارائه شده است بسیار می‌پسندم و معتقدم از کامل‌ترین مدخل‌هایی است که در حوزه رمان و داستان تا کنون منتشر شده است و بسیار کامل‌تر از بخش شعر معاصر در این اثر بود.
 
وی خاطرنشان کرد: وجه ادبی غالب در کشورهای مدرن، رمان است. با وجود این‌که پیشینه رمان در کشور ما به بیش از صد سال نمی‌رسد اما رقابت بین شعر و رمان و این‌که آیا رمان توانسته بر شعر غلبه یابد، موضوعی است که جای صحبت دارد و باوجود این‌که در جامعه ما مخاطبان شعر زیادند اما به نظر می‌رسد رمان توانسته بر شعر غلبه پیدا کند. در این کتاب هم غلبه پرداختن به رمان نسبت به شعر به وضوح دیده می‌شود.
 
به گفته شاکری، نویسنده این کتاب 180 هزار صفحه منابع مختلف را بررسی، خوانده و خلاصه کرده که کار بسیار ارزشمندی است. البته علاوه بر خلاصه‌نویسی‌ها، کاری که شریفی در معرفی نویسندگان انجام داده نیز کار بسیار کامل و ارزنده‌ است و نشان از زحمت و تلاش بالای او دارد.
 
امیدی به چاپ کتاب «فرهنگ ادبیات فارسی» نداشتم

محمد شریفی نیز در این نشست به ارائه توضیحاتی درباره کتاب پرداخت و گفت: در ابتدا با حجم انبوه منابعی که برای تهیه این کتاب در نظر داشتم هیچ امیدی به کتاب شدن آن نداشتم اما به تدریج کار جدی‌تر شد و بعد از هشت سال که کار خلاصه کردن رمان‌ها تمام شد، تصمیم گرفتم که شاعران و نمایش‌نامه‌نویسان را هم اضافه کنم.
 
این نویسنده و ویراستار ادامه داد: بعد از هشت سال که این کتاب منتشر شد من همچنان کار بررسی رمان‌ها و سایر منابع را که جدیداً منتشر می‌شدند ادامه دادم و از سویی نقدها و ایرادهایی هم که به کتاب وارد شده بود بررسی کرده و اصلاحات لازم را انجام دادم. یکی از پیشنهادهایی که به من شد، این بود که بخش ادبیات کلاسیک را از بخش ادبیات معاصر جدا کنم اما برای من قابل قبول نبود زیرا هدف من ایجاد پیوند بین ادبیات کلاسیک و معاصر بود و بعد از صحبت‌هایی که شد بخشی از ادبیات مشروطه به بعد را معاصر تلقی کردیم و بخش‌های دیگر مربوط به آن دوره تاریخی را به فایل دیگری انتقال دادیم و حدود بیست درصد مطالب جدید به آن اضافه شد و در قالب کتاب «فرهنگ ادبیات فارسی معاصر» منتشر کردیم.
 
شریفی در ادامه جلسه به سوالات و نقدهای وارد شده از سوی منتقدان جلسه پاسخ داد.