کتاب «فضایل و توانمندیهای شخصیت» علاوه بر مطالعه دقیق زمینههای تاریخی، دیدگاهها و نظریات مربوط به انسان از منظر افراد و نحلههای فکری متفاوت از دیرباز تاکنون، به گونهای موشکافانه و نقادانه این دیدگاهها را بررسی میکند و زمینه را برای تامل و تفکر دانشجویان و سایر صاحبنظران از جمله استادان به وجود میآورد.
در پشت جلد کتاب میخوانیم: «روانشناسی مثبت حرکتی نو در زمینه روانشناسی است که توسط مارتین سیلگمن مورد توجه قرار گرفت و گسترش یافت، او مسیر روانشناسی را از توجه و تاکید صرف بر الگوی پزشکی و پرداختن به بیماریها، ضعفها، نقائص و کمبودها، به توجه و تاکید بر توانمندیها، استعدادها، فضایل و ویژگیهای مثبت انسان، تغییر داد و الگو و مول توانمندی ـ محور را جایگزین الگو و مدل نقیصه ـ محور کرد و به این ترتیب امکان توجه و پرداختن به توانمندیهای وجود انسان را فراهم کرد.
زمینهای که میتوان گفت انسان را در مقابل آسیبها و مشکلات روانی مصون و ایمن میکند. به عبارتی، اگر انسان بتواند توانمندیهای بالقوه وجود خویشتن را شناسایی کند و امکان بروز و تحقق آنها را فراهم کند به تحقق خویشتن و خودشکوفایی نائل میآید، یا به کلامی دیگر به کمال وجودی خویش دست پیدا میکند و خود را در مقابل تاثیر فشارها و استرسهای محیطی ـ اجتماعی و روانی ایمن میسازد و عوامل استرس زای موجود در زندگی که به صورت اجتناب ناپذیری با زندگی انسان عجین هستند، نمیتوانند او را تحت تاثیر قرار دهند. بر این اساس «کتاب فضایل و توانمندیهای شخصیت» به عنوان یک راهنمای سلامت مطرح شده است یعنی کتابی که میتواند انسان را به سمت سلامت هدایت کند و این امر از طریق پی بردن به توانمندیهای وجودی خود که در این کتاب معرفی و بررسی شدهاند و راه های رسیدن و دست یافتن به آنها مورد بررسی قرار گرفته است، امکان پذیر میشود.»
کتاب حاضر حاصل سلسله تلاشها و فعالیتهای توانفرسای تعداد زیادی از پژوهشگران و صاحبنظرانی است که دغدغه تحقق رسالت روانشناسی را به طور کامل داشتند. در واقع میتوان گفت که این کتاب در زمینه روانشناسی مثبت همان نقش و جایگاهی را دارد که راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی در زمینه روانشناسی مبتنی بر الگوی پزشکی (یعنی تمرکز بر درمان بیماریهای روانی) داشته است.
کتاب «فضایل و توانمندیهای شخصیت» یا CSV، کتاب راهنمایی است برای پژوهشگرانی که تمایل دارند حرکت جدید یعنی جنبش روانشناسی مثبت را پیگری کنند. این کتاب علاوه بر مطالعه دقیق زمینههای تاریخی، دیدگاهها و نظریات مربوط به انسان از منظر افراد و نحلههای فکری متفاوت از دیرباز تاکنون، به گونهای موشکافانه و نقادانه این دیدگاهها را بررسی میکند و زمینه را برای تامل و تفکر دانشجویان و سایر صاحبنظران از جمله استادان به وجود میآورد. همچنین در ادامه مباحث خود فضایل انسانی مطرح در طول تاریخ بشری را بررسی و توانمندیهای شخصیتی مربوط به هر یک از این فضایل را شناسایی و معرفی میکند، تا بدین تریتب، تصویر واقعبینانهای از انسان را آنگونه که هست ارائه کند. تصویری که شاید سالهای سال است صاحبنظران به دنبال آن بودند، به عبارت دیگر گمشدهای که اینک کم کم پیدا میشود. تصویری که سلیگمن و پیترسون و همکارانشان از انسان ارائه میدهد، تصویری پذیرفتنی و منطقی و متناسب با واقعیتهایی است که ما به لحاظ اعتقادی از منظر اسلام به آنها معتقدیم و قبول داشتهایم، اما شاید هرگز در راستای تدوین نظریهای که حاوی این ویژگی ها و زمینهها برای رشد و تعالی و نحقق خویشتن باشد، اقدام منسجم و پیگیرانهای انجام ندادهایم.
در بخش اول کتاب عنوانهایی مثل مقدمهای بر راهنمای سلامت روان، فضایل جهانی، درسهایی از تاریخ و طبقه بندی قبلی توانمندیهای شخصیت مورد بحث قرار گرفتهاند. در بخش دوم کتاب فضایل ششگانه خرد و دانش، شجاعت، انسانیت، عدالت، اعتدال و میانهورزی و همچنین توانمندیهای شخصیتی مربوط به هر یک از این فضایل از جمله خلاقیت، کنجکاوی، آزاد اندیشی، عشق به یادگیری، ژرفنگری، شهامت، پشتکار، یکپارچگی، سرزندگی، عشق و محبت، مهربانی، هوش اجتماعی، شهروندی (مسئولیت اجتماعی)، عدل و انصاف، پیشگامی و رهبری، بخشش و گذشت، تواضع و فروتنی، دوراندیشی، خود تنظیمی، ستایش زیبایی و حسن، قدرشناسی، امید و خوشبینی، شوخ طبعی و معنویت مورد بحث قرار گرفتهاند.
در این بخش در هر فصل یک توانمندی شخصیتی مطرح شده است و در زمینه تعریف توافقی، سنتهای نظری، ابزارهای اندازهگیری، همبستهها و پیامدها، رشد و تحول، عوامل توانمندساز و بازدارنده، جنسیت و جنبههای بین فرهنگی و بین ملیتی، مداخلات برنامه ریزی شده و آنچه نمیدانیم بررسی شده است. در نهایت در بخش سوم، مولفان به نتیجهگیری میپردازند و موضوع ارزیابی و کاربرد روان شناسی مثبت را بررسی میکنند.
کتاب «فضایل و توانمندیهای شخصیت» نوشته کریستوفر پیترسون، مارتین.ای.پی. سلیگمن به ترجمه کوروش نامداری، مهدی آیتی، گلی تاامساکی و مهساد موحد ابطحی با شمارگان هزار نسخه در 416 صفحه به بهای 28 هزارتومان از سوی نشر یارمانا منتشر شده است.
نظرات