چاپ جدید رمان «یوزپلنگ» نوشته جوزپه تومازی دی لامپه دوزا، ترجمه نادیا معاونی در نشر ققنوس منتشر شد.
یوزپلنگ را میتوان «اتوبیوگرافی» ایدهآلیستی نویسنده قلمداد کرد. این اثر به شرح وقایع زندگی یک شاهزاده سیسیلی «فابریتزیو سالینا» در زمان لشکرشی گاریبالدی (در سال 1860) و سالهای پس از آن میپرداز و سرگذشت این خاندان فئودالی و افول آن را در این دوره تغییر و تحول تاریخی مورد بررسی قرار میدهد. لامپه دوزا در این رمان سیر تاریخ سیسیل را از هنگام پیاده شدن قوای گاریبالدی در جزیره سیسیل که از تحت سلطه رژیم بوربونها بیرون آمده و در اختیار پیهمونتیها قرار گرفت و سرانجام این امر به اتحاد کشور ایتالیا انجامید و تحولات اجتماعی را در اثر جایگزینی طبقه نوین بورژوازی به اشرافیت فئودالی مورد بررسی قرار میدهد. زیبایی رمان در آمیختن واقعیات تاریخ با احساسات و شرح و حال شخص نویسنده میباشد، زیرا سرگذشت فابریتزیو سالینا در این تطور سیر تاریخی تماماً با احساسات مؤلف درآمیخته و پرنس سالینا قهرمان داستان همانا خود نویسنده است. بنابراین واقعیات تاریخی در ذهنیت نویسنده به طرزی شخصی و دراماتیک شکل میگیرد.
رمان « یوزپلنگ» حس فناپذیری و مرگ معنا و محتوای اصلی داستان را تشکیل میدهد، این امر بهخصوص در وقایع رمان و حتی در عناصر طبیعت به چشم میخورد: «دشتهای وسیع پالرمویی سوخته از حرارت تابستان؛ باغ که عطرهای تند و کمی متعفن پراکنده میکرد؛ بندر قدیم ماهیگیری جایی که قایقهای نیمهمتعفن تاب میخوردند.» با این حس تلخ و غمانگیز فناپذیری در میآمیزند که در آن اوج عواطف و احساسات رمان مشاهده میشود. یوزپلنگ به سرعت در ایتالیا و سایر کشورها انعکاسی گسترده و انتشار یافت. این اثر سال 1959 برنده جایزه ادبی سترگا شد و از لامپه دوزا نویسندهای توانا پدید آورد. این اثر پرفروشترین کتاب دوره پس از جنگ جهانی ایتالیا محسوب میشود بهطوری که به فاصله دو سال در دسامبر 1960 برای شصت و چهارمین بار به چاپ رسید.
همچنین ویسکونتی کارگردان نامی ایتالیا به سال 1963 این اثر را به روی پرده سینما برد. این فیلم که برنده «نخل زرین» در فستیوال کان 1963 شد یکی از موفقترین آثار سینمایی ویسکونتی به شمار میاید.
منتقدان ادبی ایتالیایی از رمان «یوزپلنگ» به عنوان یکی از شاهکارهای ادبیات معاصر ایتالیا یاد میکنند.جورجو باسانی یوزپلنگ را یک اثر استثنایی، یکی از آثاری که برای تمام عمر به روی آن کار و مقدمات آن فراهم میشوند خوانده است. یوزپلنگ یک اپر ویژه ادبی است که به مثابه آوای قویی در فصل پریشان و پرآشوب ناتورالیستی پس از جنگ ایتالیا جلوهنمایی میکند.در پایان این یادداشت مراتب سپاسگزاری خویش را از پرفسور آنجلو میکله پیه مونتزه (رایزن سابق فرهنگی ایتالیا) و همچنین دکتر رضا قیصریه ابراز میدارم.
روزگار نو، ناگریز و اجتنابناپذیر، از راه میرسد، خاندانهای اشرافی و فئودال به رغم تمامی ایستادگیها تن به افول میسپارند. جزیره سیسیل، این زن مرموز و وحشی و زیبا، طوفانی است. رویدادها شتاب میگیرند و کسی سکوت و سکون را گردن نمینهد؛ حرکت، تنها حرکت. و «یوزپلنگ» پدید میآید. رمانی که تبلور میراث عصر جدید از روح عظمتخواه و نگاه قاطعانه دورههای پیشین است: دورههای سکوت و سکون. میراثی که همچنان جاری است و انگار تا همیشه جاری خواهد بود. «یوزپلنگ» که نویسندهاش خود از بطن اشرافیت برخاسته است و لاجرم با آنچه زوال خوانده میشود، زاده شده است پرخوانندهترین کتاب دوره پس از جنگ جهانی ایتالیاست و به بیشتر زبانها ترجمه شده است.
جوزپه تومازی دی لامپه دوزا در 23 دسامبر 1896 در پالرمو در خاندانی کهن از نجیبزادگان سیسیلی «شاهزادههای لامپه دوزا» چشم به جهان گشود و در 23 ژوئیه 1957 در رم دیده از جهان فروبست. در جنگ جهانی اول شرکت کرد و به دست سربازان اتریشی اسیر شد، لیکن با طرح نقشه فراری شگفتانگیز موفق به گریز شد و از آن پس برای تمام عمر در پالرمو اقامت گزید و زندگی پُرباری را در انزوا پشت سرگذاشت. هرچند گاه اقامتهای طولانی در کشورهایی نظیر فرانسه، انگلستان و لیتوانی داشت. با جامعه ادبی عصر خود کاملاً بیگانه ماند و میتوان او را نویسندهای منزوی خطاب کرد. به سال 1955 دست به کار نگارش رمان خود یوزپلنگ شد؛ رمانی که از 25 سال پیش اندیشه آن را در سر میپروراند و فقط در طی چند ماه تا سال 1956 به رشته تحریر درآورد. تومازی فرصت مرور و بررسی دقیق اثر خود را نیافت و رمان یوزپلنگ یک سال پس از مرگ نویسنده در نوامبر 1958 به همت جورجو باسانی نویسنده نامآور ایتالیا به چاپ رسید و در نتیجه جوزپه نتوانست در زمان حیات خویش از موفقیت و شهرت اثر خود بهره جوید.
نظر شما