محمدامین قانعی‌راد
قانعی‌راد در این نشست ضمن تقدیر از انتشار اثر جدید سعید مدنی گفت: این کتاب محصول زحمات 10 ساله ایشان است و نشان‌دهنده دغدغه او نسبت به مسایل و آسیب‌های اجتماعی ایران است. میزان منابعی که مولف در کتاب استفاده کرده بسیار مفید است و در کتاب ارجاعات خوبی به منابع داده شده است. همچنین در این کتاب گزارشی از توسعه انسانی داده شده که اگرچه ممکن است برای مخاطب لذت‌بخش نباشد اما می‌تواند آگاهی مناسبی نسبت به توسعه جهانی بدهد.
این استاد دانشگاه در ادامه سخنانش توضیحاتی درباره شاخص توسعه انسانی که از سال 1990 مطرح شد، ارایه کرد و گفت: از همان زمان سرمایه اقتصادی ارزش خود را از دست می‌دهد و سرمایه انسانی معنا می‌یابد. جهانی‌شدن موجب می‌شود که اقتصاد مبتنی بر دانش اهمیت پیدا کند.
قانعی‌راد با اشاره به شاخص تاب‌آوری جوامع نیز اضافه کرد: اکنون بیش از 37 سال است که درباره شاخص توسعه انسانی صحبت می‌شود. پیش از این شاخص بسیار خوب توصیف می‌شد اما اکنون که ما از شرایط گذشته عبور کردیم اشکالاتی را در این شاخص می‌بینیم اما این شاخص برای شرایط کشورهای در حال توسعه در شرایط جهانی‌شدن مناسب بود و یک رویکرد خوشبینانه به جهانی‌شدن داشت.
این استاد جامعه‌شناسی با اشاره به اینکه جهانی‌شدن موجب از بین رفتن ملت‌ها و دولت‌ها شده است، گفت: جهانی‌شدن در عین حال مجموعه‌ای از فرصت‌ها را فراهم کرده است و انسان‌ها در این بین باید توانایی انتخاب داشته باشند. همچنین در کتاب دکتر مدنی به بحث بلایای طبیعی نیز اشاره شده میزان بلایای طبیعی 4 برابر شده و در 20 سال اخیر طبیعت چهره خشن‌تری از خود نشان داده که در کتاب به آن اشاره شده است. بسیاری از کشورهایی مانند چین که از فرصت‌های جهانی شدن استفاده کردند به‌گونه‌ای خود مسبب همین بلایای طبیعی شدند.
قانعی‌راد در ادامه سخنانش به طرح موضوع جامعه جنبشی در کتاب اشاره کرد و افزود: این جامعه مطالبه‌ای تغییر دارد چرا که درون آن انسان‌هایی هستند که تحصیلات دارند در این جوامع دولت ملت وجود ندارد که تجربه برخورد، کنترل یا گفت‌وگوی با جنبش را داشته باشد به همین دلیل است که جنبش در این جامعه به تصادم می‌انجامد و در چندین روز کشور می‌تواند به کانون تروریسم و خشونت تبدیل شود.
به گفته وی، البته در فصل آخر کتاب راه‌حل‌هایی نیز ارایه شده است که می‌توان به آن افزایش امکان کنش جمعی را اضافه کرد. چرا که ما باید سرمایه اجتماعی را در کشور به‌وجود بیاوریم در غیر این صورت یک جنبش در ایران موجب می‌شود که کشور هزار تکه شود. چون اگرچه شاخص توسعه در ایران وضعیت بدی ندارد اما شاخص‌هایی مانند حکمرانی خوب، شفافیت و... شرایط بدی دارد.
حسین راغفرراه حل رفع شرایط موجود را عزم سیاسی است
راغفر در این نشست با بیان اینکه در دهه 1960 بحران اندیشه نئولیبرال پیامدهای گسترده‌ای در کشورهای در حال توسعه به همراه داشت گفت: همین موضوع باعث شد گروهی از اندیشمندان مختلف نظریه‌هایی را برای خروج از وضعیت موجود ارایه دهند.
وی با اشاره به اینکه اصلی‌ترین منشأ آسیب‌پذیری جامعه ایران نابرابری‌هایی است که سرچشمه آن سیاست‌های بخش عمومی است، افزود: کسانی که تصمیم می‌گیرند نرخ ارز و بهره چه باشد در این ساختار تاثیرگذار هستند متاسفانه در این ساختار تولید جایگاهی ندارد و اکنون دلال‌ها سودهای بزرگ را در جامعه می‌برند. نظام بانکی در ایران تبدیل به یکی از نهادهای فساد شده و این یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی است که نظام اقتصادی ایران با آن مواجه است.
به گفته این استاد دانشگاه، هیچگاه سرمایه اجتماعی در ایران تا این میزان نازل نبوده و این موضوع فرصتی را برای رشد آسیب‌ها فراهم کرده است از سوی دیگر مساله بیکاری که در کتاب دکتر مدنی به خوبی مورد بررسی قرار گرفته یکی دیگر از آسیب‌های اجتماعی کشور ماست. تسخیر دولت توسط گروه‌های مافیایی در اقتصاد کشور تاثیرگذار بوده است به گونه‌ای که دولت در خدمت مردم نیست بلکه در خدمت گروه‌های مافیایی است و این موضوع مورد رشد آسیب‌های اجتماعی شده است.
عضو هیأت علمی دانشگاه الزهرا، راه حل رفع شرایط موجود را عزم سیاسی دانست و گفت: اولین رمز توسعه عزم سیاسی است در اینجا دولت مترسکی است که همه بحران‌ها به اسم آن نوشته می‌شود و دولت در بده و بستان با ساخت قدرت کاری که می‌کند به زیان عموم مردم است متاسفانه شرایط کنونی جامعه ایران هولناک است و مادامی که عزم سیاسی ناشی از آگاهی وجود نداشته باشد به نتیجه نمی‌رسیم.
راغفر اضافه کرد: نظام بانکی ما هم در شرایط کنونی به استیصال رسیده و حضور نیروهای نظامی در اقتصاد حکایت از عمق فاجعه دارد.
علی دینیترکمانکتاب به ساختار قدرت در ایران نپرداخته است
علی دینی‌ترکمان نیز در بخش پایانی این نشست تدوین کتاب حاضر را فعالیتی ارزشمند دانست و گفت: این اثر نکات خوب و ارزشمندی را درباره شاخص اندازه‌گیری توسعه انسانی در اختیار مخاطب قرار می‌دهد و جمع‌بندی خوبی از مطالبات این حوزه دارد.
وی با طرح این سوال که چرا رویکرد توسه انسانی مهم است افزود: این گاه ما را از رویکرد اقتصادی صرف دور می‌کند. شاخص توسعه انسانی محدودیت‌هایی را دارد به‌طور مثال شاخص‌های سیاسی درون آن وجود ندارد که می‌توان آن را اضافه کرد.
این استاد دانشگاه در بخش پایانی سخنانش گفت: در این کتاب به ساختار قدرت در ایران و تاثیر آن بر آسیب‌های اجتماعی پرداخته نشده است چرا که ساختار قدرت در ایران تو در توی نهادی است و تا زمانی که این موضوع حل نشود بقیه مسایل نیز ابتر باقی خواهد ماند.
سعید مدنی قهفرخیساختار کتاب چیست؟
سعید مدنی در این نشست توضیحاتی را درباره کتاب ارایه کرد و گفت: ساختار کتاب به این موضوع می‌پردازد که چرا و براساس چه قراین و شواهدی جامعه ایران به لحاظ عوامل داخلی و بیرونی در معرض آسیب‌پذیری والا و تاب‌آوری پایین قرار دارد.
وی عنوان کرد: در فصل آخر کتاب بر مبنای چهارچوب نظری راه‌حل‌هایی برای خروج از این وضعیت و برعکس‌کردن این روند ارایه می‌شود. به همین منظور سه راهکار کلان درباره ایران ارایه شده است؛ 1. تعهد همگانی بدین معنی که تعهد مشترک در سطح ملی و جهانی برای تامین خدمات اجتماعی و اشتغال کار ایجاد شود. 2. ایجاد نهادهای پاسخگو و جوامع منسجم نظامی که دموکراتیک است و امکان بسیج اجتماعی برای بهبود وضعیت را فراهم می‌کند. 3. اصلاح سیاست‌های و سیاستگذاری برای بهبود وضعیت موجود.
این استاد دانشگاه در پایان گفت: شوک‌ها و بحران‌های موجود در جوامع قابل شناسایی است و می‌توان براساس پژوهش‌ها و تحقیقات آنها را شناسایی کرد و راه‌حل‌هایی برای آنها در نظر گرفت.
نظر شما