با نظر و پیشنهاد هيأت داوران دوازدهمين و سيزدهمين دوره جايزه مهرگان علم و دیگر كارشناسان محيطزيست، از اين پس علاوه بر اهدای جایزه به بهترين كتاب در حوزه محيطزيست، در بخش شخصيت برجسته و تأثيرگذار محیطزیست و نيز در بخش تشكل‌هاى مردم نهاد جايزه مهرگان علم به طور جداگانه به برگزیدگان هر بخش اهدا خواهد شد.
در انتخاب شخصیت برجسته در حوزه محیطزیست عموماً به مجموعه‌ای از آثار تألیف یا ترجمه شده، فعالیت‌ها و خدمات زیست‌محیطی و دامنه اثربخشی آن‌ها توجه می‌شود و در مواردی نیز صرفا یک کوشش و حرکت فردی که به اندازه کافی مهم، خلاقانه و تأثیرگذار باشد در نظر گرفته می‌شود.
در انتخاب برترین تشکل‌های مردم نهاد نیز اثربخشى فعاليت زيست‌محيطی، میزان جلب مشاركت جوامع محلى، کیفیت آموزش و ترویج مفاهیم زیست‌محیطی و همچنین شرایط سخت کاری و دورافتادگی محل فعالیت مورد توجه قرار می‌گیرد.
اسكندر فيروز، هوشنگ ضيايى، عبدالحسين وهاب‌زاده، محمد درويش، اسماعيل عباسى، مژگان جمشيدى و كاوه فيض اللهى داوران دوره‌هاى دوازدهم و سيزدهم جايزه مهرگان علم در حوزه محيط زيست را تشكيل مى‌دهند، بهرام معلمى و محمدرضا داهى نيز به عنوان مشاوران علمى به هيأت داوران مهرگان يارى مى‌رسانند.
مدير جايزه مهرگان در آغاز نشست از دقت نظر و زحمات يكايک داوران كه از تهران و ديگر شهر‌ها به جلسه اقناعی آمده بودند تشكر كرد و از اينكه مهندس اسكندر فيروز بنيان‌گذار محيط زيست ايران بار ديگر به عنوان رييس هيأت داوران جايزه مهرگان علم حضور دارند و به پشتوانه دانش و تجربه کم نظیر خود و سال‌ها مدیریت در عرصه محیطزیست می‌توانند به داوران مهرگان علم و جايزه مهرگان يارى رسانند ابراز خرسندى کرد.
زرگر با اشاره به تجارب کسب شده از دوره‌هاى قبلی جايزه مهرگا افزود: يقين دارم كه شرايط دشوار و پر ابهامی که این روزها بر محيطزيست ايران سایه افکنده است دوامی نخواهد داشت. شخصيت‌ها و خادمان محيطزيست ایران توانایی آن را دارند که بر این فضاى بهت‌زده فایق آیند و غبار غم را از چهره شیفتگان طبيعت ايران بزدایند. جوانی که داوطلبانه با كمترين امكانات، بدون هیچ چشمداشت مادی به دورافتاده‌ترين نقاط ايران سفر کرده و برای حفظ حیات وحش و طبیعت ایران تلاش می‌کند در واقع سرمايه ملى ما و شايسته احترام و قدرشناسی است و هرگز نبايد با درشتى و به بهانه‌هاى واهى او را از خدمت بى‌شائبه به سرزمين مادرى دلسرد و نااميد كرد.
در ادامه جلسه فهرست کتاب‌ها، شخصیت‌ها و تشکل‌های راه‌يافته به مرحله ما قبل نهايى جايزه که بر مبنای نظر و پیشنهاد داوران در ده ماهه گذشته تنظیم شده بود، مورد بحث و بررسی قرار گرفت و پس از ساعت‌ها گفت‌وگوی اقناعی از میان ١٥ كتاب راه يافته به مرحله ماقبل نهايى جايزه مهرگان علم، پنج كتاب و از ميان ١٥ چهره برجسته و تأثير گذار محيطزيست ايران، پنج شخصيت و از ميان ٢١ تشكل مردم نهاد، هفت تشكل مستقل و مردمى به مرحله نهايى جايزه مهرگان علم راه يافتند.
پنج نامزد دريافت جايزه مهرگان علم در بخش بهترين كتاب در حوزه محيط زیست، ( به نظم الفبايى نام كتاب‌ها)
- اکولوژی و محیط زیست خودمانی؛ تألیف دکتر نصرت‌الله صفائیان؛ انتشارات معین
- پرندگان ایران، تألیف مشترک دکتر ابوالقاسم خالقی‌زاده، محمد توحیدی‌فر و پنج پژوهشگر و نویسنده خارجی: دکتر کیس روزلار (Kees Roselaar)، دکتر درک ا. اسکات (Derek A. Scott)، دکتر جری ملیکووسکی (Jiří Mlíkovský)، مایکل بِلیر(Michael Blair)، دکتر پاول کاوارتالنوف (Pavel Kvartalnov)؛ انتشارات ایرانشناسی
- راهنمای میدانی بیماری‌های عفونی، متابولیک و انگلی رایج در حیات وحش ایران؛ تألیف دکتر ایمان معماریان؛ انتشارات نیم‌دایره
- راهنمای میدانی طبیعت‌گردی با گیاهان ایران؛ تألیف مجید اسکندری؛ انتشارات ایرانشناسی
- گیاهان و پوشش گیاهی شمال غربی خلیج فارس؛ تألیف دکتر حسین آخانی؛ انتشارات دانشگاه تهران
پنج نامزد دريافت جايزه مهرگان علم در بخش چهره‌های تأثيرگذار در عرصه محيط زيست، (به نظم الفبايى نام نامزدها)
- مهدی جمالی‌نژاد؛ دکترای برنامه‌ریزی شهری، شهردار یزد (شهردار سابق اصفهان)، مروج دوچرخه‌سواری همگانی و بانی طرح سه‌شنبه‌ها با دوچرخه در شهر اصفهان
- بهرام حسن‌زاده کیابی؛ دکترای آبزيان و حيات وحش، نویسنده، پژوهشگر و استاد دانشگاه؛ برای مجموعه آثار و خدمات
- بیژن فرهنگ دره‌شوری؛ بوم‌شناس، نویسنده، پژوهشگر و عکاس طبیعت ایران؛ برای مجموعه آثار و خدمات
- هنریک مجنونیان؛ نویسنده و مترجم، پژوهشگر و مدرس دانشگاه؛ برای مجموعه آثار و خدمات
- سید باقر موسوی؛ محیط‌بان، عکاس حیات وحش، احیاکننده زیست‌گاه آهوها در منطقه جنگی فکه در خوزستان
هفت نامزد دريافت جايزه مهرگان علم در بخش تشكل‌های زيست‌محيطى مردم نهاد (به نظم الفبايى نام تشكل‌ها)
- انجمن دشتبان طالقان؛ تشکل مردمی در طالقان استان البرز؛ برای فعالیت‌های مؤثر زیست‌محیطی، آشنا کردن جوامع محلی با بیماری مهلک طاعون نشخوارکنندگان، برگزاری همایش طاعون نشخوارکنندگان که حیات وحش مناطق وسیعی از ایران را درگیر کرده و تلفات سنگینی به بار آورده بود.
- انجمن سبز چیا؛ تشکل مردمی در مریوان استان کردستان؛ برای فعالیت‌های مؤثر زیست‌محیطی، انتشار ماهنامه، تشکیل کمیته‌های مختلف زیست‌محیطی، حفاظت از جنگل‌های منطقه و کمک به مهار آتش‌سوزی در جنگل، فرهنگسازی میان جوامع محلی برای کنار گذاشتن تفنگ و شکار بی‌رویه، پاکسازی مناطق طبیعی و دریاچه زریوار
- انجمن سبزگستران پاقلات؛ تشکل مردمی در نزدیکی لامرد در جنوب استان فارس؛ برای فعالیت‌های مؤثر زیست‌محیطی، مقابله با بیابان‌زایی و ایجاد پارک جنگلی به وسعت چهار هکتار، کشت نهال و گیاهان دارویی، ایجاد منطقه شکار ممنوع و احداث پاسگاه محیط‌بانی، علوفه‌رسانی، ساخت آب‌انبار و آبشخور برای حیات وحش، جلب مشارکت جوامع محلی و آموزش آن‌ها
- انجمن دوستداران محیط زیست و طبیعت کلمرز؛ تشکل مردمی در کهنوج در جنوب استان کرمان؛ برای فعالیت‌های مؤثر زیست‌محیطی، تلاش در جهت حفظ گونه‌های کمیاب و روبه انقراض حیات وحش منطقه همچون خرس سیاه، ردیابی و طعمه‌گذاری برای اطلاع از وضعیت زیستی گونه‌های کمیاب با حداقل امکانات در شرایط دشوار منطقه
- گروه دوستداران طبیعت رفسنجان؛ تشکل مردمی در رفسنجان؛ برای فعالیت‌های مؤثر زیست‌محیطی، حراست از حیات وحش و علوفه‌رسانی، گسترش برنامه‌های طبیعت‌گردی، آموزش جوامع محلی و جلب مشارکت‌های مردمی، تشکیل گروه حفاظت از زیستگاه‌های حیات وحش
- گروه مردمی دیده‌بان استهبان فارس؛ تشکل مردمی در استهبان استان فارس؛ برای فعالیت‌های مؤثر زیست‌محیطی، نجات پرندگان مهاجر در چندین مرحله با حداقل امکانات، جلب مشارکت اهالی روستای بستروم فارس برای نجات جان 1000 جوجه فلامینگوی گرفتار شده در آبگیرهای خشک شده پارک ملی بختگان
- مرکز تحقیقاتی فوک خزری؛ تشکل مردمی در جزیره آشوراده استان گستان؛ برای تأسیس مرکز تحقیقات فوک خزری، حفاظت از تنها پستاندار دریای خزر و جلوگیری از انقراض نسل آن، فرهنگسازی، حمایت و کمک مالی به صیادان محلی، آموزش نحوه نجات و رهاسازی فوک‌‌های به دام افتاده در تورهای صیادی
مراسم نهایی اهدای جایزه مهرگان علم با حضور داوران، برگزیدگان، کارشناسان و علاقه‌مندان محیط زیست در نیمه دوم اسفندماه 96 و یا در بهار 1397 برگزار خواهد شد.
نظرات