اين كتاب به هشت بخش تقسيم شده است و هر بخش نيز داراي چندين قسمت است. شيوه ارائه اسناد در هر قسمت بر اساس ترتيب تاريخي است به استثنای اساسنامه‌ها كه به ترتيب حروف الفبا تنظيم شده است. برخی از اسناد تاریخ نداشتند که با جستجو در منابع مختلف مانند سالنامه‌ها و مجموعه اخبار دانشگاه و حتی مطبوعات تلاش شده با تطبیق واقعه ذکر شده در سند و انعکاس آن در منابع دیگر تاریخ آنها مشخص شود.
رسول جعفريان؛ رئيس كتابخانه مركزي دانشگاه تهران در سرسخن اين كتاب آورده است: «تاریخ تاسیس دارالفنون و دانشگاه تهران دو نقطه عطف در تاریخ معارف ایران است، تاریخ‌هایی که ایران را بیش از پیش با علوم نوین و سنتی ما آشنا کرده و تحولی در آموزش عالی ما پدید آورد. تاسیس دانشگاه تهران، سبب شد تا شمار زیادی از استادان برجسته، در این دانشگاه گرد هم جمع شده و به تدریج طیف و طبقه‌ای از فرهیختگان در دانشگاه تهران فراهم آید که خود عامل مهمی در تعمیق علم و دانش در جامعه ما بود.
متاسفانه درباره تاريخ دانشگاه تهران، به جز خاطرات پراكنده و اطلاعات جسته گريخته‌اي كه در سالنامه‌ها يا مقالات آمده، كاری در خور صورت نگرفته يا اگر گرفته انتشار نيافته است، كاری كه بايد انجام شود. بخشي از اين كار، گردآوري و انتشار اسناد تاريخ دانشگاه تهران شامل همه منابع و مداركي است كه مي‌توان برای روشن كردن تاريخ دانشگاه و نيز سياست‌های آموزشی و اداري آن مفيد باشد. اين اثر حاوي تتبعی گسترده در منابع و مدارك، در جهت گردآوري اسنادي است كه كمك زيادی برای شناخت روند رو به رشد دانشگاه تهران به عنوان مهمترين نهاد آموزشي علوم نوين خواهد كرد...»
سوسن اصيلي در پيشگفتار اين كتاب نوشته است: «كتابخانه مركزی و مركز اسناد دانشگاه تهران به عنوان مهمترين آرشيو و تنها مركز نگهداری اسناد در راستاي اين وظيفه مهم خود از مدتي پيش طرح گردآوری و طبقه‌بندی كليه اسناد آرشيوي دانشگاه را مورد بررسي قرار داده است. اين مركز در نظر دارد اسنادی را كه در واحدهای مختلف دانشگاه نگهداری مي‌شوند در يك جا گردآوري كرده، پس از طبقه‌بندی علمی چونان ساير منابع پژوهشی كتابخانه در اختيار محققان قرار دهد.
البته سال‌ها پیش بخشی از این اسناد که شامل حدود 20 هزار برگ سند می‌شود به کتابخانه مرکزی منتقل شده است که در واقع نسبت به آنچه باقی مانده بسیار اندک است. زیرا بخش زیادی از اسناد راکد طی سال‌های گذشته از دوایر گوناگون به سازمان اسناد و کتابخانه ملی منتقل شده و جای تاسف است که اینک حتی تصویری از این اسناد نیز در خود دانشگاه و در آرشیو کتابخانه مرکزی وجود ندارد. حال آنکه می‌بایست اسناد دانشگاه نخست در خود دانشگاه که یکی از قدیمی‌ترین مراکز اسنادی کشور است، نگهداری می‌شد.»
كتاب «اسناد تاريخ دانشگاه تهران؛ موجود در كتابخانه مركزي و مركز اسناد دانشگاه» به كوشش سوسن اصيلي در 608 صفحه، شمارگان 500 نسخه و به قيمت 40 هزار تومان از سوی موسسه خانه كتاب منتشر شده است.
نظر شما