علی‌اکبر اشعری؛ عضو شورای سیاست‌گذاری سی‌ویکمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) درباره جابه‌جایی محل برگزاری سی‌ویکمین دوره نمایشگاه بین‌‌المللی کتاب تهران و اعلام آمادگی مصلا برای جانمایی ناشران در فضای مسقف بیان کرد: ما باید به رای مردم احترام بگذاریم. اگر این کار را نکنیم؛ شاهد آن خواهیم بود که مردم برخلاف تصمیم‌های گرفته شده، به میل خود رفتار می‌کنند.

تصمیم‌گری براساس تمایل مردمی انجام شود
این عضو هیات امنای موسسه خانه کتاب افزود: چرا تصمیم با مشارکت مردم اتخاذ نشود تا بین تصمیم و میل مردم اختلافی نباشد؟ از ابتدا اصرار داشتم درباره محل برگزاری نمایشگاه براساس گزینه‌های مختلف مصلا، شهرآفتاب و محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی از مراجعان به نمایشگاه نظر‌سنجی و براساس نتایج آن عمل شود.

اشعری با اشاره به تجربه نظر‌سنجی برای تعیین مکان ساخت باغ کتاب تهران گفت:  پیش از این درباره محل ساخت «باغ کتاب» از بازدیدکنندگان نمایشگاه بین‌المللی نظر‌سنجی انجام دادم. اکثریت قریب‌به اتفاق به دلایل مختلف از‌جمله دسترسی آسان، امکانات امداد‌رسانی و وجود محل اسکان برای بازدیدکنند‌گان شهرستانی به تپه‌های عباس‌آباد رای دادند.

شهرداری در افتتاح شهرآفتاب موفق بود اما نمایشگاه کتاب نه
عضو هیات امنای موسسه خانه کتاب با اشاره به برگزاری دو دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در مجموعه نمایشگاهی «شهرآفتاب» ادامه داد: شهرداری تهران، علاقه‌مند بود تا شهر‌آفتاب را با حضور جمعیت میلیونی نمایشگاه کتاب تهران افتتاح کند؛ اتفاقی که در بیست و نهمین دوره نمایشگاه رخ داد.

وی افزود: کنجکاوی مردم موجب شد تا شاهد حضور گسترده مردم در شهر آفتاب باشیم اما در دومین سال میزبانی شهر آفتاب، تعداد بازدیدکنندگان 25 درصد کاهش پیدا کرد. با این اوصاف شهرداری به هدف خود برای مطرح کردن شهر آفتاب رسید، اما کاهش بازدیدکنندگان برای نمایشگاه کتاب خوش‌آیند نبود.

اشعری ادامه داد: به همین خاطر تاکید شد اگر این جریان ادامه پیدا کند از اهداف نمایشگاهی دور می‌افتیم. علاوه‌براین شهرداری با توجه به مشکلات مالی که با آن دست‌به‌گریبان بود، برای دومین دوره نمایشگاه هم موفق به تکمیل کردن فضای مسقف نشد.
       
 مصلا مکان فرهنگی است
رئیس سابق سازمان اسناد و کتابخانه ملی درباره کارکرد مصلا خاطر نشان کرد: مصلای تهران هفته‌ای یکبار محل برگزاری نماز جمعه است و قاعدتا این محل باید فضای فرهنگی باشد؛ بنابراین می‌توان از فضاهای موجود در آن برای نمایشگاه کتاب تهران استفاده کرد.
 
وی گفت: معتقدم از همه ظرفیت‌های سرپوشیده مصلی و در فضای بیرونی مصلا می‌توان برای ایجاد فضای نمایشگاهی استفاده کرد. در فضاهای باز هم مانند سایر نمایشگاه‌هایی که در کشو‌ر‌های همسایه برگزار می‌شود، باید از سازه‌های موقت باکیفیت بالا، مقاوم در برابر نفوذ آب و مجهز به سیستم تهویه مناسب استفاده کنیم.

روش جانمایی نمایشگاه تغییر کند 
این عضو مجموعه موسسه خانه کتاب با اشاره به جانمایی ناشران در نمایشگاه بین‌المللی فرانکفورت بر لزوم توجه به جانمایی منطقی‌تر ناشران در نمایشگاه کتاب تهران، گفت: از سه سال گذشته حضور ناشران ایرانی در نمایشگاه بین‌الملی کتاب فرانکفورت به‌صورت ملی صورت می‌گیرد؛ به‌گونه‌ای که در مساحت تعیین شده غرفه ایران، همه ناشران ایرانی در کنار یک‌دیگر جانمایی می‌شوند.

وی توضیح داد: به نظر می‌‌رسد با اتکا به این مدل، می‌توان به جای تخصیص غرفه‌های 8 و 9 متری، به‌عنوان مثال می‌توان حداقلِ متراژ‌ غرفه‌های نمایشگاه را 50 متر مربع در نظر گرفت تا این فضا یا به ناشران بزرگ واگذار شود و یا چند ناشر کوچک در کنار هم در این غرفه‌ها جانمایی شوند. اینگونه مشکلات ارائه خدمات، ازدحام برطرف می‌شود.
 
اشعری درباره افزایش حد نصاب عنوان کتاب برای ثبت‌نام ناشران گفت: پیشنهاد شورای سیاست‌گذاری این بود که حدنصاب کتاب‌ها برای حضور ناشران، بیشتر از 35 عنوان و حتی بیشتر از 40 عنوان باشد که 40 عنوان تصویب شد. هدف از بالا بردن شرط تعداد عناوین هم به نوعی، ساماندهی بهتر نمایشگاه بود.
 
مصلا؛ مکان مناسب برگزاری نمایشگاه کتاب
این مدیر فرهنگی با اشاره به احتمال حذف کنکور و برچیده شدن بخش‌ ناشران آموزشی در سال‌های آتی، ادامه داد: خواه‌ناخواه بخشی از نشر کشور با حذف کنکور از گردونه نمایشگاهی کنار می‌رود بنابراین مصلا با آینده‌نگری و استفاده از تجهیزات مختلف مکان مناسبی برای برگزاری نمایشگاه کتاب است.

وی اظهار کرد: از سوی دیگر با توجه به مساعدت مسئولان مصلا، فضاهای موجود به طور رایگان در اختیار برگزارکنندگان نمایشگاه قرار گرفته که این مساله در کاهش هزینه‌ها، بسیار با اهمیت است.

تشکل‌ها نیاز به تمرین دارند
عضو شورای سیاست‌گذاری سی‌ویکمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران درباره واسپاری و بروز برخی اختلاف نظر‌ها بین تشکل‌ها بر سر انتخاب معاون اجرایی و مدیران کمیته‌‌ها ادامه داد: با توجه به سیاست واسپاری امور دولتی طی‌ سال‌های متمادی، فرصت برای اجرای فعالیت مشترک با مردم کمتر ایجاد شده است؛ چه پیش از انقلاب و چه بعد از آن.

وی اضافه کرد: متاسفانه در غالب دوره‌ها،‌ تشکل‌ها نقش چندانی در اداره امور نداشته‌اند؛ بنابراین از سه سال گذشته که واگذاری تدریجی اداره نمایشگاه به تشکل‌ها آغاز شد، شاهد بروز مشکلاتی بودیم که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به این مشکلات ورود کرده و تدبیری برای آن‌ها اندیشیده‌است. امسال نیز کمیته سه نفره‌ای متشکل از من، مهدی فیروزان و عمو‌زاده خلیلی برای حل و فصل اختلافات تشکیل شد.

اشعری ادامه داد: به نظرم نباید برای بروز برخی اختلاف نظرها نگران شد. من معتقدم تشکل‌های نشر به تمرین نیاز دارند زیرا برای اداره اموری مانند نمایشگاه کتاب تهران، هنوز نوپا هستند؛ مانند طفلی که تا 100 بار زمین نخورد، راه رفتن نمی‌آموزند.

وی ضمن بیان این مطلب که برای فعالیت‌های اجتماعی بعد از آزمون و خطا و کسب تجربه پختگی لازم به دست می‌آید، تاکید کرد: بروز مشکلات و اختلاف‌نظرها نباید باعث شود که کار واسپاری متوقف شود.
 
این مدیر فرهنگی معتقد است اهالی نشر و تشکل‌ها باید کمتر به مصالح فردی فکر کنند و بیشتر به مصالح جمعی توجه داشته باشند؛ آنچنانکه منافع فردی خود را در منافع جمعی جستجو کنند.

در نشر حرفه‌ای‌تر عمل کنیم
وی با اشاره به نابسامانی‌های حوزه نشر و انبوه کتاب‌هایی که عرصه نشر را از جایگاه حرفه‌ای خود منحرف کرده است، گفت: عوامل مختلفی باید در نظر گرفته شوند تا عملکرد نشر کشور، عملکردی حرفه‌ای باشد.

اشعری توضیح داد:‌ میزان و نحوه صدور پروانه‌های نشر به بررسی نیاز دارد. باید ببینیم آیا روال فعلی صدور مجوز نشر، منطقی است؟ آیا به نفع فرهنگ و علم است؟ به‌عنوان مثال همواره به تعداد ناشران و کتابفروشان نقدهایی وجود داشته و می‌دانیم که در کشور‌های پیشرفته، نسبت ناشران به کتاب‌فروشی‌ها، عکس ایران است.