به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست «استقلال فرهنگی» با سخنرانی محمدمهدی اسماعیلی، معاون فرهنگی مرکز اسناد انقلاب اسلامی، عصر دوشنبه (17 اردیبهشت‌ماه) در غرفه مجمع ناشران انقلاب اسلامی در سی‌ویکمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
وی در این نشست با اشاره به اینکه در جوامعی مثل جامعه ایران، زیربنای وابستگی سیاسی، وابستگی فرهنگی است، بیان کرد: استقلال فرهنگی، پیش‌زمینه تحقق استقلال در بخش‌های مختلف است. بزرگترین محصول انقلاب اسلامی در چهار دهه اخیر، استقلال فرهنگی است. ردپای روشنی در اصول قانون اساسی درباره این مسئله دیده می‌شود با این هدف که جلوی استیلای فکری و فرهنگی گرفته شود. ساختار جمهوری اسلامی در این چهار دهه تلاش کرده، این هدف را به مقصود برساند.
اسماعیلی افزود: ترس فرهنگی که در جامعه وجود دارد، باعث شده ساختارهای همپوشان زیادی در کشور داشته باشیم. موضوع استقلال فرهنگی تاکنون تا حدی تامین شده، ولی این سوال پیش می‌آید که آیا توانسته‌ایم از استعدادهای فرهنگی کشورمان درست استفاده کنیم و دستگاه‌های فرهنگی در این بین چه نقشی داشته‌اند؟ فکر می‌کنم بعد از گذشت چهار دهه، دغدغه در حوزه فرهنگی هنوز وجود دارد و مسیر طولانی پیش‌رو داریم. در حوزه‌های ساختاری و تعامل با خارج مرزها نیز هنوز دچار ابهاماتی هستیم.
معاون فرهنگی مرکز اسناد انقلاب اسلامی ادامه داد: جمهوری اسلامی در حوزه فرهنگی به‌لحاظ ساختاری دچار ساختارهای موازی است که این موضوع باید در سطح کلان حل شود. به‌عنوان مثال شورای عالی انقلاب فرهنگی، مرکز تشخیص مصلحت نظام، مجلس و برخی نهادهای دیگر هر کدام سیاست‌های کلان در حوزه فرهنگ تدوین می‌کنند و در حوزه اجرا نیز با مشکلاتی نیز مواجه هستند. نیاز به ساختاردهی و بازسازی در این حوزه وجود دارد.
وی گفت: در بحث تعامل با حوزه بیرون از مرزها نیز دچار مشکلاتی هستیم. اِتلاف سرمایه، هزینه و همپوشانی از یکسو و دوگانگی در ارتباطات بیرونی از سوی دیگر، مشکلات بسیاری را در عرصه فرهنگ ایجاد کرده است. اگر بتوانیم بازسازی ساختاری را انجام دهیم، از این تزاحم‌ها در فضای داخل و بیرون کاسته می‌شود. امروز مشکل بودجه فرهنگی وجود ندارد، بلکه مشکل در حوزه ساختار پیچیده و نادرست است که می‌تواند استعدادهای ما را خنثی کرده و یا جلوی آن را بگیرد.
اسماعیلی اظهار کرد: امروز نگاه استعماری از حوزه سخت‌افزاری به سمت حوزه نرم‌افزاری متمایل شده است؛ این پدیده منحصر به ایران نیست و حتی در سبک زندگی اروپایی هم آن را شاهدیم. آمریکا به‌عنوان قدرت برتر می‌خواهد قواعد خود را به دنیا القاء کند؛ برای مقابله باید راه‌های درست اندیشیده شود و مطمئناً مقابله ختم به راه‌های پلیسی نخواهد شد. مقام معظم رهبری 20 سال پیش بحث جریان آزاداندیشی را مطرح کرده‌اند که این جریان می‌تواند ضامن حفظ سیستم باشد. در حوزه سیاستگذاری فرهنگی دچار اشکالاتی هستیم که ما را به برخوردهای تند می‌رساند، ولی بهترین راه افزایش هاضمه فرهنگی سیستم است.
معاون فرهنگی مرکز اسناد انقلاب اسلامی ادامه داد: سیستم فرهنگی و فکری ما این توانمندی را دارد که در برخورد با اهداف مخالف بتواند خود را حفظ و بالا بکشد. یکی از راهکارهای اصلی توسعه فرهنگی، آزاداندیشی و مظاهر آن است که نمایشگاه کتاب نیز یکی از نمادهای آن است.
وی گفت: انقلاب اسلامی که یک حرکت شالوده‌شکانانه در دنیاست با هجمه وسیع فرهنگی روبه‌روست که باید برای این جریان برنامه‌ریزی اصولی انجام داد. جمهوری اسلامی ایران، نماینده یک حوزه فرهنگی است که حرف متفاوتی در دنیا می‌زند. ما باید از این حوزه پاسبانی کنیم و با بازسازی ساختاری، قوام متناسب با آرمان‌ها را شکل دهیم تا بتوانیم جلوی جریان‌ها را بگیریم.
اسماعیلی بیان کرد: هنوز دستگاه‌های متولی فرهنگی ما به چارچوب‌ها و سیاست‌های روشن نرسیده‌اند. امروز بعد از چهار دهه مجددا دلهره استقلال فرهنگی داریم که یکی از دلایل اصلی آن، الگوبرداری نادرست است.
سی‌ویکمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران 12 تا 22 اردیبهشت‌ماه در مصلای بزرگ امام خمینی (ره) برپاست.
دوشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۷ - ۱۹:۳۰
نظر شما