ضحی کاظمی؛ نویسنده در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) درباره دستاوردهای حضور ایران در نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت بیان کرد: نمایشگاه کتاب فرانکفورت، فقط بخشی از موضوع نشر ایران به حساب می‌آید و مسائل نشر ما بسیار ریشه‌ای‌تر است.
فعالیت آژانس‌های ادبی در ایران ضعیف است
وی ادامه داد: هر یک از نهاد‌های مربوط به حضور ایران در نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت از‌جمله موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی، به وظایف خود عمل می‌کند اما از سوی دیگر، فعالیت آژانس‌های ادبی در ایران برای ارتباط مستمر با نویسندگان و ناشران، چندان پر‌رنگ نیست.
کاظمی افزود: به نظر می‌رسد بین نهاد‌های مرتبط برای حضور ایران در نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت، هماهنگی مناسبی وجود ندارد. این نا‌هماهنگی از حلقه ابتدایی یعنی نویسنده و نشر شروع میشود. به‌عنوان مثال؛ نویسنده خود برای برقراری ارتباط با ناشر خارجی وارد مذاکره میشود، در‌حالی‌که طبق قرارداد با ناشر داخلی، حقوق مادی اثرش را به ناشر واگذار کرده است و نهاد سومی به نام آژانس ادبی باید این ارتباط را ایجاد کند.
این نویسنده با تاکید بر جایگاه و اهمیت نقش آژانس‌های ادبی گفت: آژانس ادبی باید با انتخاب ناشر داخلی مناسب برای اثر و نویسنده و عقد قرارداد نشر کتاب در کنار نویسنده باشد و در مرحله بعد آژانس ادبی باید ناشر خارجی را به نویسنده و ناشر داخلی معرفی کند و همچنین در تنظیم قرارداد در کنار آن‌ها باشد.
کاظمی با اشاره به فرآیند انتخاب نویسندگان برای حضور در نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت ادامه داد: بسیاری از نویسندگان مستقل، هیچ‌گاه از گزینش انتخاب برای حضور در این عرصه عبور نمی‌کنند. تا اینجا، نویسندگان مدعو برای نمایشگاه‌های خارج از کشور، از برندگان جایزه‌های دولتی انتخاب شده‌اند اما نویسنده‌هایی که باب میل جوایز دولتی نمی‌نویسند، حتی اگر دستاوردهای مهم و موثری در ادبیات داشته باشند، از همان ابتدا از چنین حمایت‌هایی محروم می‌شوند.
وی در پاسخ به اینکه چه بخشی باید برای ایجاد هماهنگی و حضور پر‌رنگ‌تر نمایندگان ایران در عرصه‌های جهانی اقدام کند، تاکید کرد: مطمئنا نویسنده و یا ناشر به‌تنهایی نمی‌توانند هماهنگی ایجاد کنند. شاید اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان با برقراری ارتباط مفید با نویسندگان بتواند در ایجاد هماهنگی بیشتر برای حضور موثر در عرصه جهانی نقش‌آفرین باشد.
باید به روش‌های خلاقانه معرفی کتاب فکر کرد
وی افزود: بی‌تردید یک نهاد دولتی نباید در مقوله هماهنگ‌‌سازی ورود کند چراکه رویکرد آن‌ها گزینشی خواهد بود؛ بنابراین یک نهاد مستقل مانند آژانس ادبی متشکل از نویسندگان و ناشران می‌تواند موثر باشد.
این نویسنده گفت: باید به این پرسش پاسخ دهیم که آیا تهیه بروشور برای معرفی کتاب نویسندگان ایرانی کفایت می‌کند یا باید به تولید فیلم‌های چند رسانه‌ای نیز فکر کرد؟
به گفته این نویسنده، بعد از تشکیل این نهاد و توجه به شیوه‌های مختلف معرفی کتاب، مساله کپی‌رایت شروع میشود.
در فرانکفورت جزیره‌ای عمل می‌کنیم
کاظمی بیان کرد: افراد در جریان این حضور، جزیره‌ای عمل می‌کنند. موسسه فرهنگی چیدمان مرتب و آبرومند غرفه ایران را به عهده دارد که به نظر می‌رسد هر سال از سال‌های قبل بهتر شده است. بعضی ناشران به صورت مستقل حضور دارند و بیشتر به دنبال خرید رایت کتاب‌های خارجی هستند تا عرضه و فروش کتاب‌های تالیفی ایران.
وی گفت:حضور مستقل نویسندگان نیز در این نمایشگاه جایگاهی ندارد. شاید مهم‌ترین دلیل حضور مستقل نویسندگان کسب تجربه شخصی برای خودشان باشد اما باید پرسید زمانی که فقط از نمایشگاه بازدید می‌کنند، تجربه چگونه به دست می‌آید؟
کاظمی ادامه داد: به نظر من حضور هر کدام از نویسندگانی که با هزینه خودشان به نمایشگاه فرانکفورت می‌آیند، غنیمت است و جا دارد برایشان برنامه‌‌هایی نظیر داستان‌خوانی و معرفی نویسنده طراحی شود. یا اگر برنامه‌های غرفه ایران جای خالی ندارد، دست‌کم خبرنگاران حاضر با تهیه عکس و مصاحبه از این فرصت برای معرفی نویسنده‌های حاضر استفاده کنند.
حپور مستمر و رفع مشکلات
این نویسنده درباره دستاورد پنج دوره حضور اهالی قلم در غرفه ملی جمهوری اسلامی ایران گفت: تا زمانی که مسائل ریشه‌ای و بنیادی برطرف نشده، نمی‌توان انتظار دستاوردی را داشت؛ اما با این وجود حضور نماینده در نمایشگاه فرانکفورت بهتر از نبود آن است.
وی اظهار کرد: حضور ایران در این عرصه، ابتدا شناسایی نقاط ضعف را در پی دارد که در نهایت موجب پیدا کردن راه چاره و راهگشایی خواهد شد. بنابراین حضور ایران باید تداوم داشته باشد تا به مرور مشکلات برطرف شود.
کاظمی ادامه داد: وقتی درباره شیوه انتخاب‌ها و گزینش‌ها اعتراضی وجود دارد، این پرسش طرح میشود که اگر شیوه‌های فعلی نه، پس چه باید کرد؟ همین پرسش‌ها ما را به سمت بهبود و رفع نقایص پیش خواهد برد.
دوشنبه ۱۹ شهریور ۱۳۹۷ - ۱۰:۰۲
نظر شما