سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام اعلام کرد که زبان فارسی از رتبه سیام جدول زبانهای جهان به رتبه پانزدهم ارتقاء یافته است.
او گفت: برای نیل به این مهم، سیاستگذاران عرصه پژوهش و همچنین پژوهشگران توجه بیشتری به انتشار آخرین دستاوردهای دانشمندان به زبان فارسی کردهاند و پژوهشگران نیز در سالهای اخیر با انتشار مقالات بیشتری در مجلات معتبر نمایه شده فارسی در پایگاه بین المللی اسکوپوس توانستهاند جایگاه و اهمیت زبان فارسی را پررنگتر نشان دهند.
او گفت: با نگاهی جامع و تحلیلی وضعیت زبان فارسی از سال 1997 تا انتهای سال 2017 در پایگاه بین المللی اسکوپوس نشان میدهد که انتشار مدارک علمی به زبان فارسی در دو دهه گذشته بیش از 40 برابر و رتبه جهانی زبان فارسی نیز با 15 پله ارتقاء، از رتبه سی ام به پانزدهم رسیده است.
دهقانی ادامه داد: با بررسی مدارک ثبت شده از نظر تعداد انتشارات زبان فارسی در سالهای 2017-1997، در پایگاه اسکوپوس رشد چشمگیری مشاهده می شود. در بازه زمانی 1997 تا 2000 مدرکی به زبان فارسی در پایگاه اسکوپوس نمایه نشده؛ در واقع از سال 2001 ظهور زبان فارسی بعنوان زبان علم در پایگاه استنادی فوق بوده و تعداد 42 مدرک به زبان فارسی در سال 2001 نمایه شده و روند افزایشی آن در طول سالها ادامه یافته و عملا تعداد مدارک فوق از سال 2012 به بیش از 1000 رسیده است.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام با بیان اینکه در حال حاضر تعداد مدارک نمایه شده به زبان فارسی در سال 2017 به میزان 1834 مدرک افزایش یافته است، گفت: مقایسه تعداد مدارک ثبت شده نشان میدهد که در بازه زمانی یاد شده تعداد انتشارات فارسی بیش از 40 برابر افزایش یافته است؛ بنابراین میزان رشد متوسط سالانه کمیت تولید علم به زبان فارسی در دو دهه اخیر برابر با 25 درصد بوده است.
دهقانی خاطرنشان کرد: مقایسه رتبه زبان فارسی در میان سایر زبان های دنیا از نظر تعداد مدارک نمایه شده در پایگاه استنادی اسکوپوس نشان می دهد که زبان فارسی از نظر تعداد مدارک نمایه شده در پایگاه اسکوپوس در میان سایر زبان ها در سال 2001 دارای رتبه سی ام بوده و در گذر زمان همواره رو به رشد بوده است چنانچه در پایان سال 2017 زبان فارسی رتبه پانزدهم در میان تمامی زبان ها را کسب کرده است. پیشرفت قابل ملاحظه زبان فارسی از نظر افزایش تعداد انتشارات حاکی از توجه درست پژوهشگران به اهمیت این زبان به عنوان زبان علمی در سطح بین المللی است.
وی افزود: پایگاه استنادی اسکوپوس با در نظر گرفتن مجموعه ای از قوانین و مقررات؛ مجلاتی به 58 زبان گوناگون در دنیا نمایه می کند. سهم (درصد) انتشارات به زبان های مختلف در بازه زمانی 2017-1997 حاکی از آن است که نزدیک 89.4 درصد انتشارات نمایه شده در این پایگاه به زبان انگلیسی است.
او اضافه کرد: از درصد باقی مانده برای سایر زبانها، زبانهای چینی، آلمانی، فرانسه و اسپانیایی رتبه های دوم تا پنجم را به خود اختصاص دادهاند. از 58 زبانی که مجلات شان در اسکوپوس نمایه می شود، زبان فارسی در سالهای 2016 و 2017 رتبه 15 داشته و در دو دهه گذشته در مجموع رتبه 22 را از نظر تعداد مقالات نمایه شده به خود اختصاص داده است.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: براساس داده های مستخرج از پایگاه " Scimago " تعداد 171 مجله به نام جمهوری اسلامی ایران ثبت شده و مقالات آنها در حوزه های موضوعی مختلف و به زبانهای فارسی و انگلیسی در پایگاه اسکوپوس نمایه شده است.
دهقانی گفت: از این تعداد نشریه، حدود 67 نشریه در حوزه های مختلف علمی مقالات خود را به زبان فارسی منتشر میکنند، بررسی ها حاکی از آن است که در پایگاه اسکوپوس در بازه زمانی 2017-1997 در مجموع 12 هزار و 946 مقاله به زبان فارسی در 67 مجله نمایه شده در این پایگاه منتشر شده است.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: بررسی مجلاتی که بیشترین مقالات به زبان فارسی در پایگاه استنادی اسکوپوس دارند نشان می دهد که مجله دانشکده پزشکی اصفهان با 1933 مقاله رتبه نخست، مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران با 1704 مقاله رتبه دوم و مجله زنان، مامایی و نازایی ایران با 708 رتبه سوم را داشتهاند.
دهقانی همچنین گفت: بهرغم رشد زبان فارسی به عنوان زبان علم بینالملل، لازم است گامهای بزرگی در این زمینه برداشته شود. یکی از مناسبترین راههای عملی برای گسترش زبان فارسی سرمایهگذاری در صنعت نشر حرفهای و تشویق نشریات و کنفرانسهای علمی فارسی به عنوان زبان علم است.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام افزود: بازار نشر علم دنیا یک بازار انحصاری محسوب میشود به گونهای که تنها هفت ناشر بینالمللی بیش از 50 درصد مقالات دنیا را منتشر می کنند، بنابراین توسعه زبان فارسی به عنوان زبان علم بین المللی نیازمند سرمایه گذاری، برنامه ریزی، آموزش و تشویق مؤلفه های اثرگذار در نشر علم است.
نظر شما