روزبهانی در گفت‌وگو با ایبنا در توضیح این جایزه اظهار کرد: این کتاب از 22 شعر تشکیل شده و در فضای آن مخاطب بیشتر شاهد بازی‌های زبانی است. من شاعری تجدیدی هستم و در عین حال شاعری اجتماعی نیستم. تعریف‌های مختلفی درباره شعر و شاعر اجتماعی می‌شود که من به هیچ شکلی در این تعریف‌ها نمی‌گنجم.
وی ادامه داد: من به اطراف نگاه نمی‌کنم و اگر به عناصری هم دقت دارم، این‌ها عناصری هستند که در خودم کشانده‌ام و از آنجا به آنها نگاه کرده‌ام. در واقع من شاعری هستم که دغدغه‌های اجتماعی ندارم و شما انعکاس این اتفاق را در این مجموعه می‌توانید ببینید.
.jpg)
این شاعر معتقد است که نگاه زیبایی‌شناختی به شعر دارد و توضیح می‌دهد: به دلیل آنکه بخش عمده مطالعات من در حوزه ادبیات عرفانی بوده است، بسیار از زبان تاثیر گرفته‌ام و این موضوع باعث شده که نگاهم کمی متفاوت باشد. اگر به چیدمان شعرها نیز دقت کنید، نوآوری‌هایی شده است که شاید برای مخاطبی جذاب باشد و برای دیگری نه. برای مثال عنوان‌ها هیچ ربطی به شعرها ندارد و بر اساس حروف الفبا نوشته شده‌اند و بیانگر آن است که «الف بابا» همان «الفبا» یا «الف همراه با» است.
وی افزود: من بی‌تفاوت نیستم؛ اما به اتفاقات اطراف توجه نمی‌کنم و شاید این به فطرت من برمی‌گردد که آدم درون‌گرایی هستم. شما حتی عناصر سیاسی و رویدادهای اجتماعی و اتفاقات روزانه را در کارهای من نمی‌بینید؛ چراکه دغدغه من این مسائل نیستند و به شعر به‌عنوان یک بیان هنری نگاه می‌کنم.
روزبهانی با اشاره به ویژگی‌های شعر کلاسیک گفت: سخت است این مدلی زندگی کردن و این مدلی شعر نوشتن اما واقعیت این است که بخش شاخص و غنی شعر ما، شعر انتزاعی بوده است. شما برای پی بردن به این موضوع به شعرهای حافظ و مولانا توجه کنید، بدون شک متوجه خواهید شد که این شاعران دغدغه‌ها و پرسش‌های درونی خودشان را مطرح کرده‌اند.
این شاعر که نسبت به وضعیت کتابخوانی گلایه‌هایی دارد، اظهار کرد: مشکل اصلی ما در حوزه فرهنگ وضعیت کتابخوانی است و اگر بخواهیم آن را بررسی کنیم باید بگوییم که نکات مختلفی را شامل می‌شود. شاید یکی از این دلایل این باشد که رسانه‌های دیگر جای کتاب را پر کرده‌اند و امروز شبکه‌ها مجازی، نرم‌افزارها و بازی‌های موبایلی یا کامپیوتری بسیار پرطرفدارتر از کتاب هستند. در مورد شعر نیز وضعیت بسیار بحرانی‌تر است؛ چراکه شعر کارکرد گذشته خودش را از دست داده و شعر از یک ابزار کاربردی به هنری تزئینی تبدیل شده است.
وی ادامه داد: به دلیل آنکه نشر کتاب تبدیل به صنعتی درآمدزا شده و عده‌ای پول می‌گیرند و کتاب چاپ می‌کنند، شاهد آن هستیم که افراد غیرتخصصی وارد حوزه ادبیات شده‌اند و واقعیت این است که این‌ها به ادبیات لطمه می‌زنند. در حال حاضر بسیاری از نشرها کارشناس شعر و اصلا کارشناس ادبیات ندارند و جالب است که بدانید، خیلی از این‌ها دفتری هم ندارند و در خانه کار خود را انجام می‌دهند و همه این‌ها باعث شده تا کتاب شعر امروز نه توزیع و نه دیده شود.
به اعتقاد روزبهانی شعر کارکرد گذشته خود را از دست داده است و او در این رابطه می‌گوید: کارکرد رسانه‌ای شعر از بین رفته است و این دلایلی دارد. شعر کلاسیک ما در دوره‌ای که هنرهای دیگر به دلیل محدودیت‌های اجتماعی، سیاسی، عقیدتی و دینی تضعیف شدند، این کمبودها را جبران کرده و جایگاه مهمی پیدا کرده است. برای مثال ما در گذشته محدودیت‌هایی را برای نقاشی، آواز و رقص داشته‌ایم. باید قبول کنیم که پتانسیلی که شعر گذشته ما داشته است، شعر امروز ندارد؛ چراکه بخش عمده شعر ما اجتماعی است.
وی در پایان اظهار کرد: وقتی می‌گوییم که شعر کارکرد خودش را از دست داده، یعنی دیگر ما آن توقعات گذشته را از شعر نداریم. 40 سال پیش ما در جمع‌های خانوادگی شاهنامه و حافظ می‌خواندیم و شعر کارکردی غیر از زیبایی‌شناسی داشت؛ اما امروز همه این موارد تغییر پیدا کرده است و بیشتر به شعر از منظر زیبایی‌شناسی نگاه می‌شود.
مجموعه شعر «الف-بابا»، اثر رضا روزبهانی در 70 صفحه، شمارگان 500 نسخه و به بهای 10هزارتومان از سوی انتشارات هشت راهی بازار نشر شده است.
نظر شما