به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم، «رخشنده اعتصامی» معروف به پروین اعتصامی متولد ۲۵ اسفند ۱۲۸۵ در تبریز، شاعر ایرانی است که به عنوان «مشهورترین شاعر زن ایران» از او یاد شده است. پروین از کودکی، فارسی، انگلیسی و عربی را نزد پدرش آموخت و از همان دوران تحت تعلیم او و استادانی چون دهخدا و ملک‌الشعراء بهار، سرودن شعر را آغاز کرد. پدر وی یوسف اعتصامی، از شاعران و مترجمان عصر خود بود که در شکل‌گیری زندگی هنری پروین و کشف استعدادها، و ذوق و گرایش وی به سرودن شعر، نقش مهمی داشت. پروین در بیست و هشت سالگی ازدواج کرد، اما به دلیل اختلاف فکری با همسرش، پس از چندی از او جدا شد و بعد از این جدایی، پروین برای مدتی در کتابخانه دانشسرای عالی تهران به شغل کتابداری به کار پرداخت. او پیش از چاپ دومین نوبت از دیوان اشعارش، بر اثر بیماری حصبه در 35 سالگی در تهران درگذشت و در حرم فاطمه معصومه، در آرامگاه خانوادگی‌اش، به خاک سپرده شد.  
تنها اثر چاپ و منتشرشده از پروین اعتصامی، دیوان اشعار اوست که دربرگیرنده ۶۰۶ قطعه شعر در قالب‌های مثنوی، قطعه و قصیده است. پروین بیشتر به دلیل به کار بردن سبک شعریِ مناظره در شعرهایش، معروف است. شعرهای پروین قبل از چاپ به صورت مجموعه و کتاب، در مجله بهار چاپ می‌شدند. موفقیت اولین چاپ دیوان اشعار پروین، زمینه‌ای شد برای چاپ‌های بعدی شعرهای او.
 
اشعار پروین اغلب از حوادث و اتفاقات شخصی و اجتماعی خالی‌اند. در میان اشعار او، شعری وجود ندارد که با کمک آن بتوان صراحتاً شخص شاعر را شناخت. شعر پروین از دیدگاه طرز بیان مفاهیم و معانی، بیشتر به صورت «مناظره» و «سؤال و جواب» است. در دیوان او بیش از هفتاد نمونه مناظره آمده که وی را از این لحاظ در میان شاعران فارسی برجسته ساخته است. این مناظره‌ها نه تنها میان انسان‌ها و جانوران و گیاهان، بلکه میان انواع اشیاء از قبیل سوزن و نخ نیز اتفاق می‌افتد. پروین در بیان مقاصد خود از هنرهای «شخصیت‌بخشی» و «تخیل» و «تمثیل»، با شیوایی کم‌نظیری استفاده بسیار کرده است.
 
در روز بیست و پنجم اسفندماه که در تقویم رسمی کشور به «روز بزرگداشت پروین اعتصامی» نامگذاری شده است، به آرامگاه او رفتیم تا با چند نفری که بر سر مزارش آمده بودند، به گفتگو بنشینیم. «آقای حسین‌لو» دیوان اشعار پروین را باز کرده و مشغول خواندن شعرهاست. همین را بهانه می‌کنم و از او درباره این شاعر و ویژگی‌های شعری‌اش سوال می‌کنم. می‌گوید: «شعرهایی که پروین سروده است، بر اساس درونیاتش و آن درونیات هم وابسته به وجدان پاکش بوده است؛ وجدانی که متصل به آبشار رحمت الهی بوده است. پروین اعتصامی خوبان و بدان را تشبیه کرده و بر اساس تشبیه شعر را سروده و به جامعه هشدار می‌دهد که نحوه زندگی‌تان را چگونه انتخاب کنید و بقای خودتان را در چه چیزی ببینید. ایشان مردم را بسیار به خدا، متوجه و دنیا را به صورتی فریب دهنده توصیف می‌کند. گرگ‌صفت‌ها را وقتی معرفی می‌کند، این هشدار را به جامعه می‌دهد که گوسفندان از گرگ‌ها پرهیز کنند».
 
وی در ادامه می‌گوید: «اشعار پروین به حقیقت نزدیک است. پروین نه بر اساس جاه طلبی، بلکه بر اساس حق و حقیقت شعر سروده است؛ منتها آمده به صورت مثال حق و باطل را بیان کرده و مردم را نسبت به باطل هشدار می‌دهد. مثلاً شما که دوست دارید آهو باشید، نباید به گرگ نزدیک شوید چون گرگ درنده است. مثلاً در مورد قاضی و موارد دیگر از قبیل اشک یتیم اشعاری دارد. یا در مورد آن گوهر پادشاهی که شاه در تاجش استفاده کرده، پروین می‌گوید آن گوهر از مال یتیمان است که در تاج او خودنمایی می‌کند. این مفاهیم از قبیل یتیم، مظلوم، عدالت و غیره در جامعه کنونی ما هم نیز هست و کهنه نمی‌شود بنابراین از این جهات همراهی با شعر پروین همیشگی است. به‌روز بودن شعرهای پروین و اینکه درد زمانه را بازگو می‌کند، باعث جذب مخاطب امروزی می‌شود. چون با وجدان و فطرت نزدیک است علاقه‌مندی بیشتری برای مردم حاصل می‌کند.
 
مرد 45 ساله‌ای با گوشی موبایل از ورودی آرامگاه پروین عکس می‌گیرد. می‌گویم: می‌دانید امروز به چه روزی نامگذاری شده است؟ پاسخش مثبت است و جواب می‌دهد: «چند روز پیش با یکی از دوستانم که در قم نیست، صحبت می‌کردم که حرف‌مان به پروین اعتصامی کشیده شد. او مدعی بود که مقبره پروین را بسته‌اند و درِ آن را برای کسی باز نمی‌کنند و کلیدش را هم به کسی نمی‌دهند و حتی اجازه نمی‌دهند کسی برود و برای آن مرحوم فاتحه قرائت کند. من که می‌دانستم این حرف‌ها از بیخ اشتباه است، امروز آمدم تا چند عکس بگیرم و برایش بفرستم و بگویم که چنین نیست. می‌خواستم از شهر خودم و از مقبره پروین دفاع کرده باشم و ایشان را متوجه اشتباهشان بکنم. دلیلی ندارد این مقبره را پلمپ کنند. من هر وقت آمده‌ام، این مقبره باز بوده و ورود به آن برای عموم مشکلی نداشته است».
 
بعد از قرائت فاتحه برای پروین از جانب مردی که 30 و خُرده‌ای ساله به نظر می‌رسد، به طرفش می‌روم و از او هم می‌خواهم چند کلمه‌ای در مورد پروین برایمان بگوید. می‌گوید ادبیات خوانده و علاقه خاصی به این شاعر دارد و به قول خودش همیشه به آرامگاه پروین می‌آید؛ «چند تا از شعرهای پروین از لحاظ معنوی خیلی به جان می‌نشیند. احساس می‌کنم با عشق، شعر می‌سروده است؛ مخصوصاً این شعری که روی سنگ مزار ایشان نوشته شده است یا شعر مادر. ویژگی خاص پروین نسبت به شعرای دیگر، معنویت اوست. طبع شعرش به گونه‌ای است که مخاطب حتی اگر برای اولین بار شعر پروین را بخواند، با آن ارتباط برقرار می‌کند و علاقه‌مند می‌شود».