هویت و فرهنگ چین را در نمایشگاه کتاب تهران به نمایش گذاشته‌ایم
جائو هایون، معاون صادرات و واردات دفتر انتشارات و مطبوعات چین، در این نشست گفت: با حضور چین در این نمایشگاه فرصتی پیش آمد تا هویت و فرهنگ چین را به نمایش بگذاریم. این نمایشگاه فرصتی است تا بتوانیم فعالیت‌های‌مان را با ایران افزایش دهیم و امیدواریم از طریق این نشست بتوانیم به همکاری‌های خوبی بین این دو کشور برسیم و فضایی را برای تبادلات فرهنگی بیشتر بین دو کشور باز کنیم.
وی افزود: از نظر اقتصادی بسیاری از آثار مصور کتاب کودک چین در دنیا ترجمه شده که برای ما بسیار اهمیت دارد. امیدوارم با همکاری یکدیگر بتوانیم نقش‌های زیادی را برای کودکان و نوجوانان جهان بیافرینیم.
نمایش روح و فرهنگ ویژه مردم چین در یک کتاب
یو داوو، نویسنده و تصویرگر چینی، نیز در این نشست به سابقه هنر و تصویرگری در چین پرداخت و گفت: عوامل زیادی سبب پیشرفت سنت هنری چین شده است. کتاب عکس «یک رود بزرگ» که سال گذشته منتشر شد و ویژگی‌های رود زرد را به نمایش می‌گذارد. رود زرد یکی از مهمترین محل‌های شکل‌گیری تمدن چین است و رودخانه مادر مردم چین محسوب می‌شود که با عبور از کوه‌ها و قله‌ها در فلات تبت به سمت دریای بزرگ می‌رود و روح بی‌نظیر و پاک مردم چین را به نمایش می‌گذارد.
این نویسنده و تصویرگر ادامه داد: در این کتاب تصویری که از نظر هنری بسیار شکوهمند است، از ترکیب نقاط و سطح به صورت آزاد و واقع‌گرایانه برای انتقال مفاهیم استفاده کرده‌ام و در این کتاب مصور تلاش کرده‌ام روح و فرهنگ ویژه مردم چین را به نمایش بگذارم.
تداوم همکاری تصویرگران و نویسندگان ایران و چین باید به سوی ترجمه رمان نوجوان برود
نوش‌آفرین انصاری، دبیر شورای کتاب کودک نیز در این مراسم به اهمیت توجه به رمان نوجوان و ترجمه این آثار پرداخت و گفت: تداوم همکاری تصویرگران و نویسندگان ایران و چین باید به سوی ترجمه رمان نوجوان برود و برای این کار باید چند راه را پی بگیریم تا ارتباط بین این دو تمدن بزرگ به شکل جدی‌تر تداوم یابد.
وی افزود: باید راهی پیدا کنیم که به طور مستقیم با هم ارتباط بگیریم نه از طریق یک زبان واسطه. و این راه می‌تواند از طریق دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) انجام شود. دومین مورد توجه به تاسیس کرسی ادبیات کودک و نوجوان است که هم در چین و هم در ایران باید زمینه‌هایی برای آشنایی بیشتر فراهم شود و ادبیات دو کشور معرفی شود. مساله بعدی سد زبان است. در این راستا باید دپارتمان‌های زبان چینی در ایران و دپارتمان‌های زبان فارسی در چین تقویت شود و جدی گرفته شود.
تولید آثار جهانی براساس احساسات مشترک کودکان
ژانگ مینگ ژو، دبیر شورای کتاب کودک چین، نیز در این مراسم بیان کرد: امروزه دو کشور چین و ایران با هم آثار مشترکی تولید کرده‌اند و رابطه دوستی بین آنها برقرار شده است و در محافل ادبی نشست‌ها و همکاری‌های مشترکی دارند. ما باید در جایی که بستر تمدن است دیدگاه‌های جدیدی داشته باشیم و به زندگی مردم و محیط کره زمین با دید جدید بنگریم.
وی افزود: کودکان بشر دارای احساسات مشترکی هستند و می‌توانیم با توجه به این احساسات مشترک برایشان آثار مشترکی تولید کنیم. بنیادهایی مانند (IBBY) می‌تواند نقاط مشترکی باشند بین نویسندگان و تصویرگران ایرانی و چینی تا با کمک یکدیکر آثار مشترکی تولید کنند.
عدم استقبال از کتابهای مصورم مرا آزرده کرده است
سائو ون شوآن، نویسنده و برنده جایزه هانس کریستین اندرسون، نیز در این نشست از اینکه اقبال نسبت به کتابهای تصویری‌اش کمتر از اقبال نسبت به سایر کتاب‌هایش است، ابراز تاسف کرد و گفت: من بیش از 50 کتاب مصور را نگارش و منتشر کرده‌ام و این کتاب‌ها تابه حال به زبان‌های ایتالیایی، انگلیسی و ... چاپ شده‌اند. من به اندازه‌ای که برای نوشتن سایر آثارم وقت می‌گذارم به همان اندازه برای خلق آثار مصور انرژی صرف می‌کنم.
این نویسنده در ادامه بیان کرد: هدف اصلی کتابهای مصور پرورش عواطف خوب انسانی است و این عواطف را مانند اخلاق، زیبایی‌شناسی و ... به کودک منتقل می‌کند و روح کودک را با صفات خوب انسانی آشنا می‌کند. کتاب مصور برای کودک مثل فلسفه است و او را پرورش می‌دهد و تمام اصولی که کتابهای مصور با آن درگیرند از فرم کلاسیک ادبیات فراتر رفته و فرم جدیدی از ادبیات را شکل داده است. هدف کتاب های مصور این نیست حکه کودک را به خواب ببرد. بلکه این است که روح و ذهن کودک را پرورش دهد و چشم او را به مسایل هستی و وجودی بگشاید.
تصویرگری کتاب کودک از غرب وارد ایران شده است
سحر ترهنده، مدیر بخش کودک و نوجوان انتشارات طوطی، نیز در این مراسم بیان کرد: سابقه هنر کتاب‌سازی و آراستن کتاب در ایران دست کم به دو یا سه هزار سال پیش بازمی‌گردد. ایرانیان تنها بیش از این با خط آشنایی داشتند و اندیشه‌ها و باورهای خود را ابتدا بر سنگ و سپس لوح‌های گلی و سیمین و پوست گاو و سرانجام بر پوست درخت ثبت می‌کردند. پس از آموختن صنعت کاغذسازی از چینیان کتابهای کاغذی تولید کردند.
وی در ادامه بیان کرد: به دلیل وسعت ایران باستان، جغرافیای استراتژیک آن و نزدیکی به دو دریا، ایران شاهراه داد و ستد و تاخت و تاز و کشورگشایی‌های بسیار بوده است. در این داد و ستدها و هجوم‌ها فرهنگ تصویری و هنری ایران نیز دستخوش تغییرات بسیاری شد و از کشورهای دیگر الهام گرفت یا روی آنها تاثیر گذاشت و مکاتب و سنت‌های متنوع نگارگری شکل گرفته‌اند.
این تصویرگر و مترجم در ادامه بیان کرد: با وجود سنتی هزاران ساله در نگارگری و کتاب آرایی در ایران باید به یاد داشته باشیم تصویرگری کتاب کودک در مفهوم امروزی آن پدیده‌ای جدید است که مانند بسیاری از صنایع و هنرها از دنیای غرب وارد ایران شد. با دگرگونی در ساختار اجتماعی و فرهنگی و پیشرفت صنعت چاپ در ایران و رشد دیدگاه‌های آموزش و پرورش و باز شدن فضاهای کشور، انتشار کشورهای مصور شکل گرفت و کتاب کودک از دهه 40 به عنوان یک مفهوم مستقل در عرصه هنر و صنعت نشر مطرح شد. از آن دوره تاکنون تصویرگری کتاب کودک فراز و فرودهایی داشته است که بیش از همه متاثر از جریان‌های اجتماعی رخ داده در ایران بوده است.
وی در ادامه بیان کرد: در بسیاری از کتابهای تصویری ایران می‌توان به ردپای مینیاتورها و نقوش باستانی چه در عناصر بصری، شیوه پرسپکتیو و یا جهان‌بینی رسید.
ترهنده در ادامه به تجربه‌اش از خرید و فروش رایت دو کتاب و ارتباط با چین سخن گفت: دلیل انتخاب کتاب «پر» این بود که متن کتاب به شدت متاثر از فرهنگ چینی بود و این مساله انتقال فرهنگ برای ما بسیار مهم بود. کتاب «چتری با پروانه‌های سفید» اثر فرهاد حسن زاده نیز کتابی است که سنت سال نوی ایرانی را به جهانیان منتقل می‌کند و برای ما بسیار مهم است که این کتاب قرار است در چین ترجمه و منتشر شود. امیدوارم این کتاب‌ها همکاری و همدلی بیشتری بین دو ملت ایران و چین ایجاد کند.
روابط فرهنگی ایران و چین عمیق‌تر شده است
رضا نوعی، مدیر بخش نمایشگاههای خارجی موسسه فرهنگی نمایشگاههای ایران، نیز در این نشست به عمیق شدن روابط بین ایران و چین در حوزه فرهنگ اشاره کرد و گفت: سال گذشته برای نخستین بار در نمایشگاه کتاب شانگ های شرکت کردیم و امسال نیز نماینده شانگ های برای دومین بار در نمایشگاه کتاب ایران حضور دارد. همچنین ما میزبان نویسندگان و تصویرگرانی از چین در همایش ادبیات کودک در کاشان بودیم و همچنین توانسته‌ایم آثار مشترکی را با همکاری تصویرگران ایرانی و نویسندگان چینی تولید کنیم که از جمله آنها می‌توانم به همکاری حسن عامه‌کن، تصویرگر کتابهای کودک و نوجوان با خانم سو، نویسنده کتابهای چینی اشاره کنم.
وی افزود: در زمینه نشر هم در نمایشگاه کتاب پکن به عنوان مهمان ویژه حضور داشتیم و برخی ناشران ما مانند انتشارات فاطمی تعامل خوبی با ناشران چینی داشتند و امیدوارم این فعالیت‌ها روز به روز بیشتر شود و رابطه دو طرفه‌ای بین ما ایجاد شود تا هم بتوانیم در زمینه صنعت نشر چین، بهره‌ای از آن طرف ببریم و هم آنها بتوانند از ظرفیت ایران بهره‌مند شوند و در آینده شاهد کارهای مشترک باشیم.
جهان ما با تصویرگری عجین شده و گریزی از آن نیست
علی بوذری، مدیر اجرایی انجمن تصویرگران نیز در این مراسم به کاربرد شکل و تصویر در زندگی روزانه اشاره کرد و گفت: در تمام طول مدت زندگی با شکل‌ها و تصویرهای مختلفی روبه‌رو هستیم و به نوعی در دنیای ما بمباران تصویری اتفاق می‌افتد. به طور کلی جهان ما با تصویرگری عجین شده است و گریزی از آن نیست.
این تصویرگر در ادامه بیان کرد: تصویر مدیایی است که بدون هیچ واسطه‌ای با مخاطب خود ارتباط برقرار می‌کند. تصویر یک بار از سوی تصویرگر تولید می‌شود و هزاربار بازتولید می‌شود و دوباره از سوی مخاطبی که آن را می‌بیند، متولد می‌شود.
به گفته بوذری، ما به تصاویری نیاز داریم که زبان جهانی داشته باشند و برای مخاطبان که با فرهنگ ما بیگانه هستند قابل درک باشند و همچنین ویژگی‌های بومی خود را حفظ کرده باشند تا خالی از هویت نباشند.
کتاب تصویرگری پلی میان فرهنگ‌هاست
زهره قائینی، رییس موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان، نیز در این مراسم با بیان اینکه کتاب تصویرگری پلی میان فرهنگ‌هاست، گفت: کتاب تصویری از متن و تصویر و طراحی تشکیل شده و محصولی است که به بازار ارائه می‌شود و تجربه‌ای پربها برای کودکان است. کتاب تصویری تنها پدیده‌ای است که ارزش‌ها و فرهنگ‌ها را به بچه‌ها منتقل می‌کند و می‌تواند بیش از هر وسیله دیگری در انتقال فرهنگ موثر باشد.
وی افزود: کتاب تصویری با کیفیت می‌تواند کلیشه‌ها را از ذهن کودکان بزداید و حس همدلی را در کودکان تقویت می‌کند. امسال با حضور کشور چین در نمایشگاه این موقعیت بزرگ برای کودکان و آموزشگران ایرانی فراهم شده تا از راه ادبیات و هنر با فرهنگ چین آشنا شوند.
خط و نقاشی چینی دارای خاستگاه مشترک هستند
وانگ ون چون، تصویرگر چینی، نیز در این مراسم به کتاب «شی جین پینگ روایت می‌کند» پرداخت و گفت: این کتاب بسیار ارزشمند است و با پیشنهادهایش سیاست‌های خوبی را برای علاقه‌مندان و دست اندرکاران این حوزه پیشنهاد می‌کند و فکر می‌کنم با استفاده از نقاشی کلاسیک مطالب آن را به خوبی می‌توان نشان داد و در این کتاب نیز از این روش بهره برده شده و بعد تصاویر رنگ‌آمیزی شده است. این سیستم نقاشی چینی همزمان فرم و بیان را در خود دارد. این سیستم با شعر، تئاتر، رمان و فلسفه چینی ترکیب شده است و به طور ویژه با خطاطی چینی قرابت دارد و براین اساس می‌توان گفت خط و نقاشی چینی دارای خاستگاه مشترک هستند.
وی افزود: چینی‌ها مفهوم هنری روح را وارد مفهوم انتزاعی کرده‌اند. در پروسه نقاشی کتاب مصور به کارگیری افراد هم به التزام سبک نقاشی داستان و هم به کمیک استریت توجه کرده‌اند. از تصاویر کمیک استریت برای روایت داستان و شخصیت‌سازی استفاده می‌شود و ویژگی‌های چین باستان به خوبی به تصویر کشیده می‌َشود.
کتاب مصور پویا و گویاست
شیونگ لیانگ، دیگر تصویرگر کتابهای چینی، نیز در این مراسم به ادغام نوآورانه فرهنگ عامیانه با نقاشی پرداخت و گفت: کتاب مصور در مرحله اول پویاست و زبان ویژه عکس می‌تواند به معنای تجربه مجدد آن باشد. کتاب مصور یک کتاب گویاست و با خواندن آن تجربه مجدد پیدا می‌کنیم. بچه‌ها با خواندن کتاب مصور با نگاهی جدید به دنیا می‌نگرند و داستان را تبدیل به داستان جدیدی می‌کنند.
این تصویرگر در ادامه بیان کرد: در تصویرگری همانند بچه‌ها سعی می‌کنم هرآنچه در ذهنم است و حالات روحی‌ام را بیان کنم و به نوعی تفریح کنم. شما هم می‌تواند حالات روحی‌تان را در نقاشی ترسیم کنید.
لیانگ همچنین گفت: چین و ایران دارای تمدن و فرهنگ و دید غنی هستند و من بر مبنای این سه مورد حرکت کرده‌ام و دیدگاهم را در تصاویرم بیان کردم و سعی کردم تصاویری خلق کنم تا حس همدردی و همذات پنداری در خواننده شکل بگیرد.
انتقال خرد و هوش در زندگی اجتماعی به کودک با کتابهای مصور
پای پینگ، نویسنده چینی کتابهای کودک و نوجوان، نیز در این مراسم بیان کرد: کتاب مصور ترکیب زیبایی از زبان مصور و زبان ادبی است. یکی از ماموریت‌های نقاشان و نویسندگان این است که خرد و هوش در زندگی اجتماعی را به کودک منتقل کند و این یک وظیفه و ماموریت است.
این نویسنده چینی گفت: همکاری نویسندگان و تصویرگران ایرانی و چینی می‌تواند برای کودکان آثار خوبی را به ارمغان بیاورد و فصل جدیدی از ارتباطات فرهنگی را به روی دو کشور بگشاید.
نظر شما