محمدعلی فلاح علی‌آباد در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم، در معرفی یکی از آثار خود با عنوان «تأویل‌گرایی در انحرافات مهدویت»، گفت: بررسی جایگاه تأویل نصوص دینی همواره محل مناقشه و گفتگوی علمی بوده است؛ چنانچه در علوم مختلفی نظیر علوم قرآنی، تفسیر، علوم حدیث، اصول فقه، فلسفه، کلام و عرفان اسلامی مورد توجه قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه تأویل از ابتدای کاربرد آن در معنای لغوی تا معنای اصطلاحی‌اش دارای سیر تطور ویژه­‌ای است، افزود: من در کتابم، تأویل را به معنای برداشت­‌های باطنی از متن مقدس به کار برده‌ام؛ اعم از اینکه در قالب مفهوم یا مصداق و مراد متکلم یا حتی حکمت و سبب نزول باشد.

وی ادامه داد: فرقه­‌های انحرافیِ مدعی مهدویت، با عدم رعایت ضوابط تأویل صحیح و با توجه به ظرفیت ذاتی تأویل در ایجاد فرصت سوء‌استفاده از نصوص دینی به جهت توجیه عقائد فرقه‌­ای و تثبیت ادعای مهدویت رهبران فرقه از تأویل نصوص دینی بهره کامل برده‌­اند که از این شیوه نادرست در این رساله، به تأویل­‌گرایی فرقه­‌ها یاد شده است.

فلاح علی‌آباد افزود: در ابتدای این اثر بنا به ضرورت، جایگاه تأویل در معارف اسلامی و تبیین ضوابط تأویل مورد توجه قرار گرفته است، سپس به تحلیل و گونه­‌شناسی تأویل در موضوع مهدویت پرداخته شده است.

نویسنده کتاب تأویل‌گرایی در انحرافات مهدویت ادامه داد: بر اساس نتایج این جستار می­‌توان گونه‌­های متنوعی را بر این موضوع برشمرد؛ در این راستا گونه­‌های تأویل­‌گرایی فرقه‌­ها از حیث موضوع تأویل شده و مفاهیم کلیدی مهدویت و موارد دیگری نظیر انواع شیوه­‌های تأویلی، تنوعات فرجام تأویل، انواع تأویل با توجه شخص تأویل­گر قابل ذکر است.

وی با اشاره به ویژگی‌­ها و شاخصه­‌های تأویل‌گرایی فرقه­‌ها ادامه داد: استفاده از نصوص متشابه، ضعیف و متأخر در تأویل، ذوق‌گرایی و استنادات بدون دلیل، از مهم­ترین شاخصه‌­های قابل ذکر است.

فلاح علی‌آباد با بیان اینکه پژوهش حاضر از پیامدها و راه­کارهای مقابله با فرقه­‌های انحرافی نیز غافل نشده است، تصریح کرد: از پیامدهای فرقه‌های انحرافی، می‌توان به پیامدهایی چون تفسیر به‌رأی، در هم ریختن نظام امامت، داخل شدن عقاید موهوم در دین، نفی شریعت و اباحی‌گری و بسترسازی ظهور مدعیان جدید اشاره کرد. راهکارهای مقابله با فرقه‌های تأویل­‌گرا نیز در چهار بخش راه­کارهای علمی-پژوهشی، فرهنگی، اجتماعی و عملیاتی قابل ذکر است.

نویسنده کتاب تأویل‌گرایی در انحرافات مهدویت ادامه داد: حاصل این تلاش، توجه عمیق به فصل مشترک فرقه‌ها در تأویل‌­گرایی است که می‌­تواند الهام‌بخش یک متد در جهت خلع سلاح این جریانات از ابزار تأویل و آگاهی بخشی عمومی نسبت به این آموزه باشد.

یادآوری می‌شود، کتاب تأویل‌گرایی در انحرافات مهدویت به قلم محمدعلی فلاح علی‌آباد در 412 صفحه، از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با قیمت 55 هزار تومان به‌تازگی منتشر شده است.