به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اصفهان، سیاوش گلشیری در نخستین جلسه کارگاه داستان‌نویسی یا نویسندگی خلاق در شهر کتاب اصفهان، گفت: اولین چیزی که مخاطب را درگیر داستان می‌کند، آن کنجکاوی‌ای است که شما در داستان برای او ایجاد می‌کنید. البته قرار نیست ما به عنوان نویسنده اندیشه‌هایمان را در داستانمان بلند بلند مکتوب کنیم اما باید طوری بنویسیم که خواننده درگیر کتاب ما و کلمات ما بشود.

این داستان نویس در ادامه افزود: فرم و تکنیک به جذابیت بیشتر داستان شما کمک زیادی می‌کند. هرچند خیلی از منتقدان به این موضوع اعتقادی ندارند اما به باور من کلمات بدون فرم و تکنیک، لذت داستانی به شما نمی‌دهد.

گلشیری در ادامه با ذکر مثالی گفت: برای نمونه در کتاب «راهنمای مردن با گیاهان دارویی» نوشته عطیه عطارزاده، داستان از نگاه دختر نابینایی روایت می‌شود که زوایای کمتر دیده شده‌ای از زندگی یک مادر و دختر تا حدود 24 سالگی او را روایت می‌کند و از منظر من تاکنون چنین نگاهی به رابطه مادر و دختری در ادبیات فارسی نداشته‌ایم.

وی یادآور شد: در هرفصل از این کتاب اتفاقاتی می‌افتد و هرچه شما داستان را از بالا نگاه کنید و از کلیت آن فاصله بگیرید، بُعد شخصیت‌ها برای شما آشکارتر می‌شود؛ تا جایی که حتی پای بورخس و ابن‌سینا نیز به داستان باز می‌شود.

گلشیری ادامه داد: فرمتی که نویسنده برای داستانش برمی‌گزیند، بسیار مهم است. قطعاً هر داستانی محتوای خاص و جذاب مختص خودش دارد اما آنچه به جذابیت کار می‌افزاید، مدیوم و فرم روایت آن است. مثلاً در کتاب قاسم کشکوکی، «این سگ می‌خواهد رکسانا را بخورد» نیز ما با یک نگاه جدید روبروییم؛ با فرمی که ما را مشتاق خواندن ادامه کار می‌کند.

داور جایزه ادبی مهرگان تصریح کرد: اگر محتوا درباره «چه بگوئیم» است، عرضه آن «چگونه گفتن» آن است. در ادبیات و هنرهای امروز چگونه گفتن و فرم و قالب بسیار مهم است. هر داستان باید دریچه‌ای نو از ساختار و فرم را برای شما بگشاید. هنوز که هنوز است «سنگر و قمقمه‌های خالی» بهرام صادقی برای همه ما جذابیت دارد. چون هربار که آن را می‌خوانیم دریچه‌ای نو از فرم و ساختار برای ما می‌گشاید.

این منتقد ادبی یادآور شد: البته کار نخست نویسنده، مسلماً نمی‌تواند قالب اندیشه نویسنده را به طور کامل نشان دهد ولی نویسنده در کار دوم باید به رشد مورد نظر خود برسد. در نوشتن ابزار بسیار مهم است. ابزار شما در ادبیات کلمه و کلام است. اما مهم اینجاست که زبان چطور باید ورز پیدا کند.

وی ادامه داد: توصیه من به شما این است که باید شعر بخوانید، عقل سرخ سهروردی را بخوانید. تاریخ بیهقی را تاکید می‌کنم بارها و بارها بخوانید و حتی غرلیات سعدی را. توصیف و تفسیرهای تاریخ بیهقی بی‌نظیر هستند.

گلشیری ادامه داد: شما برای نوشتن باید ضرب المثل‌ها و متل‌های ادبیات فارسی را بدانید. چرند و پرند دهخدا را بخوانید. یکی از ویژگی‌های ربان فارسی پیچیدگی‌های بی نظیر آن است. ما در مرحله نخست باید این پیچیدگی‌ها را کشف کنیم و ببینیم چه چیزی می‌خواهیم در اثرمان بیان کنیم.

وی در ادامه با اشاره به اینکه بازگشت به گذشته در نوشتن اهمیت بسیاری دارد، گفت: چگونه می‌توان به نوشته‌های ادبیات کلاسیک بی‌تفاوت بود و از پیچیدگی‌های آن ننوشت؟ به نظر من نویسنده باید همیشه قلم به دست باشد و ازدیالوگ‌هایی که می‌شنود، یادداشت‌برداری کند. ببیند و بفهمد چه چیزی خوب است و برای نوشتن به کارش می‌آید.

گلشیری یادآور شد: نویسنده باید توانایی تشخیص و تفسیر آثار ادبی و فیلمها را داشته باشد. به نظر در ابتدای کار باید هر داستان کوتاهی که می‌خوانید خط اصلی آن را پیدا کنید. طرح سه خطی داستان را برای خودتان بنویسید. این به شما کمک می‌کند ذهن ساختارمندی پیدا کنید و بنویسید.