به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، به نقل از روابط عمومی و اموربین‌الملل کتابخانه مجلس، دریا اورس، سفیر ترکیه و هیات همراه، از کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، بازدید کردند.
 
در ابتدای جلسه،حجت‌الاسلام ‌والمسلمین سیّدعلی عماد، رئیس کتابخانه مجلس، ضمن خوشامدگویی به سفیر ترکیه و هیئت همراه، در مورد منابع این مرکز گفت: کتابخانه مجلس، بخش بزرگی از میراث فرهنگی ایران و اسلام را در خود جای داده است. این میراث مربوط به مذاهب، ملیت‌ها و زبان‌های مختلف است و حجم آثار خطی مذاهب اهل سنّت در این کتابخانه با تعداد آثار مربوط به مذهب تشیّع و سایر مذاهب، برابری می‌کند.
 
حجت‌الاسلام والمسلمین عماد، ضمن استقبال و ابراز خرسندی از استفاده پژوهشگران داخلی و خارجی از منابع و ظرفیت‌های کتابخانه، ‌موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی،‌ گفت: اینکه کشورهای دوست و همسایه به‌ویژه ترکیه نیز بتوانند از ظرفیت‌های کتابخانه مجلس استفاده کنند،‌ مایه مباهات ماست؛ چرا که ایران و ترکیه از گذشته‌های دور، مناسبات فرهنگی زیادی با یکدیگر داشته‌ اند و همواره بین هدایایی که رؤسای دو کشور به یکدیگر اهدا می‌کرده‌اند، تعدادی کتاب نیز وجود داشته است. علاوه بر این، ایران و ترکیه، ‌دو کشور مسلمان و پیرو پیامبر رحمه للعالمین هستند و معتقدان چنین پیامبری باید تلاش کنند تا از طریق تعاملات علمی و فرهنگی و مبادله آثار علمی با همه دنیا و به ویژه سایر مسلمانان، روابط مسالمت‌آمیز خود را گسترش دهند.
 
رئیس کتابخانه مجلس در مورد مرکز اسناد کتابخانه مجلس نیز توضیحاتی داد و گفت: مرکز ما به عنوان مرکز اسناد پارلمان ایران، دارای مجموعه‌ عظیمی است و اسناد مناسبات ایران و ترکیه نیز بین این اسناد نگهداری می‌شود. بخش زیادی از این اسناد تصویربرداری و دیجیتال شده و بقیه هم در حال دیجیتال‌سازی هستند.
 
فارسی شکر است؛ ترکی هنر است
پس از صحبت‌های رئیس کتابخانه مجلس،‌ دریا اورس، سفیر ترکیه در ایران، سخنان خود را با جمله «فارسی شکر است؛ ترکی هنر است» آغاز کرد تا تسلط، تخصص و علاقه به زبان فارسی را از همان آغاز صحبتش ابراز کند.

 اورس درباره مراکز نگهداری نسخ خطی، اسناد و کتابخانه‌های بزرگ ترکیه گفت: بزرگ‌ترین مجموعه نسخ خطی در کتابخانه سلیمانیه ترکیه نگهداری می‌شود که شامل حدود هشتاد هزار جلد و 150 هزار عنوان می‌شود. پس از آن، کتابخانه توپ‌قاپی‌سرای و کتابخانه موزه آثار اسلامی را می‌توان نام برد که هرچند به لحاظ تعداد آثار در رده بعدی قرار می‌گیرند ولی به لحاظ نفاست و زیبایی آثار از ارزش والاتری برخوردارند.
 
دریا اورس که در دانشگاه‌های ترکیه زبان و ادبیات فارسی را تا سطح دکتری خوانده و مشتاق این زبان و ادبیات است، در مورد نسخ فارسی‌ موجود در کتابخانه‌های ترکیه، گفت: نسخ فارسی بی‌نظیری در گنجینه‌های نسخ خطی ترکیه نگهداری می‌شوند که دیجیتال و فهرست‌نویسی نیز شده و برخی در موزه‌ها به نمایش گذاشته شده‌اند؛‌ مثلاً بیشتر نسخی که در موزه مولانا در شهر قونیه نگهداری می‌شود، به زبان فارسی است.
 
سفیر ترکیه در تهران، در مورد پیشینه زبان فارسی در کشور ترکیه گفت: در زمان پادشاهان عثمانی، توجه ویژه به برخی شهرهای ترکیه از جمله قیصریه، ارزروم و طرابزون وجود داشته و به همین دلیل این شهرها توسط شاهزادگان و فرستادگان مخصوص پادشاهان عثمانی اداره می‌شده است. شاهزادگان این شهرها از کودکی علاوه بر ترکی، زبان‌های فارسی و عربی را نیز می‌آموخته و برخی شعر فارسی هم می‌سروده‌اند. به دلیل همین توجه ویژه، در این چند شهر کتابخانه‌های بزرگ قدیمی وجود دارد که کتاب‌های فارسی زیادی در کنار منابع ترکی و عربی در آنها نگهداری می‌شود.
 
اورس در مورد مشترکات ادبیات فارسی و ترکی نیز صحبت کرد و گفت: بسیاری از مضامین ادبیات فارسی، وارد ادبیات ترکی شده و برای مثال شاعران ترک‌زبان زیادی به تقلید از شاعران فارسی زبان، خمسه‌سرایی و غزلسرایی کرده‌اند؛ البته تلاش کرده‌اند جنبه‌های ترکانه شعر ترکی را نیز در نظیره‌های خود رعایت کنند. برای نمونه فضولی شاعر به ترکی و فارسی شعر سروده و اشعار ترکی‌اش یادآور اشعار حافظ و سعدی است. او که شیعه بوده، در مدح ائمه معصومین به فارسی و ترکی شعر سروده است.
 
سفیر  ترکیه همچنین در مورد وضعیت آموزش زبان و ادبیات فارسی در ترکیه گفت: هم‌اکنون در پنج دانشگاه بزرگ ترکیه، رشته زبان و ادبیات فارسی تدریس می‌شود و حدود 200 نفر سالانه برای یادگیری این رشته وارد دانشگاه‌های ترکیه می‌شوند. علاوه بر این، دانشجویان زیادی از رشته‌های ترکولوژی، فلسفه، تاریخ علم و... به صورت اختیاری در دانشگاه‌ها یا مراکز آزاد آموزش زبان فارسی،‌ این زبان شیرین را می‌آموزند. به این ترتیب افراد زیادی در ترکیه به زبان و ادبیات فارسی تسلط دارند و منابع کهن یا جدید بسیاری را از فارسی به ترکی ترجمه‌ کرده‌اند.
 
اورس که خود متخصص زبان و ادبیات فارسی است و در این جلسه با تسلط کامل به زبان فارسی سخن می‌گفت، در مورد تألیفات، مقالات، کارها و خدمات خود در حوزه زبان و ادبیات فارسی نیز گفت: مقالات بسیاری در مورد شخصیت‌های بزرگ ادبیات فارسی نوشته‌ام از جمله: مقاله مفصلی در مورد عارف بزرگ ایرانی،‌ نجم‌الدین رازی (نجم دایه)؛ مقاله‌ای در مورد شاعر معاصر ایرانی، فریدون مشیری؛ مقالات زیادی در مورد مولانا و... . در حوزه ترجمه، این اواخر مثنوی مولانا را به ترکی ترجمه کرده‌ام. در حوزه فهرست‌نویسی، ‌مدتی مشغول فهرست‌نویسی 1500 جلد کتاب فارسی کتابخانه آنکارا بودم که البته دو جلد از این تعداد را منتشر کردم و پس از آن به دلیل مشغله‌های ورود در عرصه سیاست،‌ نتوانستم به اتمامش برسانم. همچنین مدتی رئیس بنیاد تاریخ زبان و فرهنگ ترکیه بودم؛ حدود 16 سال مترجم  اردوغان در امور ایران بودم و در تمام دیدارهای علنی  و غیر علنی دو کشور حضور داشتم.
 
سفیر ترکیه پس از توضیحات مفصل در مورد حوزه تخصصی و مورد علاقه‌اش یعنی زبان و ادبیات فارسی، اشتیاق و آمادگی خود برای ایجاد ارتباط در هر گونه همکاری فرهنگی و اجتماعی بین کتابخانه مجلس و مراکز دولتی و غیردولتی فرهنگی ترکیه را اعلام کرد.
 
آماده‌ایم اسناد روابط ایران و ترکیه را در اختیار پژوهشگران قراردهیم
در ادامه این نشست، رئیس کتابخانه مجلس، ضمن تشکر مجدد از حضور سفیر ترکیه و هیئت همراه و برشمردن زمینه‌های همکاری مشترک با ترکیه افزود: ما در بخش اسناد کتابخانه مجلس، مجموعه بزرگی از اسناد پارلمانی را نگهداری می‌کنیم. در این مجموعه، اسنادی از روابط ایران و ترکیه نیز وجود دارد که می‌توانیم دسته‌بندی و بررسی این اسناد را به صورت مشترک در دستور کار بگذاریم و آماده‌ایم که این منابع را در اختیار پژوهشگران و دانشجویانی که در حوزه ارتباطات بین دو کشور مطالعه و پژوهش می‌کنند، قرار دهیم.
 
حجت الاسلام‌ والمسلمین عماد همچنین کتابی با موضوع «تاریخ ترکیه» را که در سال 1316 توسط چاپخانه مجلس به چاپ رسیده است، به اورس معرفی و فایلی از اسکن این اثر را به آقای سفیر اهدا کرد.  این کتاب توسط مرحوم سعید نفیسی از فرانسه به فارسی ترجمه شده است.
 
انتشار مجموعه اسناد ارتباط دو کشور
سپس علی ططری، مدیر مرکز اسناد کتابخانه مجلس، ضمن خوشامدگویی به سفیر محترم و هیئت همراه و اظهار خرسندی به سبب علاقه ارزشمند و تسلط جناب سفیر به زبان، ‌ادبیات و فرهنگ فارسی، در مورد پیشینه همکاری مرکز اسناد کتابخانه مجلس با سفیر پیشین ترکیه در تهران گفت: از سال 1388، ارتباطات خوبی بین کتابخانه مجلس و سفارت ترکیه در تهران برقرار شد و برای برگزاری نمایشگاهی مشترک در حوزه اسناد ایران و ترکیه در شهر استانبول، توافق‌هایی صورت گرفت که تحت‌الشعاع حوادث سیاسی منطقه‌ای واقع و متوقف شد. اکنون امیدوارم با حمایت سفیر دانشمندی چون شما، بتوانیم این همکاری‌ها را تداوم بخشیم و مجموعه اسناد ارتباطات بین دو کشور را منتشر کنیم. همچنین اسناد ارزشمندی از دوره مشروطه ایران در آرشیوهای ترکیه نگهداری می‌شود که امیدوارم بتوانیم با کمک شما به تصاویر این اسناد دسترسی پیدا کنیم.
 
دکتر اورس با استقبال از پیشنهادهای همکاری متقابل گفت: در ترکیه بیش از ده کتاب در حوزه روابط ایران و ترکیه منتشر شده که در ابتدا تقاضای ارسال این منابع به کتابخانه مجلس را خواهم داد. همچنین در بایگانی ملی ترکیه بیش از صد میلیون سند موجود است که حدود 85 درصد این سندها بایگانی شده و در طبقات ضدحریق نگهداری می‌شود. تلاش خواهم کرد که یکی از مسئولات این مرکز بزرگ را با شما هماهنگ کنم تا بتوانید با دادن کلیدواژه‌های درخواستی‌تان، تمام اسناد حوزه‌های مرتبط با ایران که در ترکیه نگهداری می‌شود را شناسایی کرده، تصویرشان را دریافت کنید.
 
حجت‌الاسلام والمسلمین عماد، ضمن سپاس از اعلام همکاری سفیر ترکیه، تأکید کرد که قطعاً اسناد زیادی مربوط به ایران در ترکیه نگهداری می‌شود؛ چرا که قدیمی‌ترین کنسولگری ایران با قدمت حدود 150 سال در ترکیه (شه‌بندری) واقع شده و محل انعقاد بسیاری از تفاهم‌نامه‌های بین ایران و کشورهای اروپایی، در استانبول بوده است.
 
سفیر ترکیه، در تأیید و توضیح سخنان رئیس کتابخانه مجلس گفت: در ترکیه تعداد بسیار زیادی سند مربوط به ایران موجود است و علاوه بر این، توجه زیادی نیز به متون و اسناد فارسی در کشور ترکیه وجود دارد. برای نمونه مؤسسه‌ای دولتی و علمی ـ ‌آکادمیک در ترکیه با نام «بنیاد نسخ خطی ترکی» حدود هشت سال قبل تشکیل شد. این مؤسسه تلاش می‌کند تا نسخ خطی نفیس و ارزشمند را به صورت عکسی، نفیس و هنری و با قصد نمایش در موزه‌ها، گالری‌ها،‌ اهدا به شخصیت‌ها و... منتشر کند. تاکنون بیش از 160 کتاب فارسی نفیس در این مرکز منتشر شده است. از جمله این منابع، می‌توان به کتاب دانشنامه علایی اشاره کرد که به صورت نفیس منتشر شده است. این کتاب به‌گونه‌ای چاپ شده که یک صفحه آن فارسی و صفحه مقابل آن ترجمه ترکی همان صفحه است.
 
در پایان این نشست، سفیر ترکیه در کشورمان، برای گسترش همکاری و ارتباطات فرهنگی میان کتابخانه مجلس و کتابخانه‌ها و مراکز اسناد با سابقه ترکیه و همچنین اجرایی شدن توافقات فی‌مابین، از رئیس و مدیران کتابخانه برای بازدید مراکز فرهنگی مذکور دعوت به عمل آورد. رئیس کتابخانه نیز یکی از منشورات کتابخانه مجلس با عنوان «از الفبا تا هنر» را به ایشان اهدا کرد.