فاطمه دلیر، کارشناس محیط‌زیست در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) درباره کتاب «رد پای کربن در صنعت برق» گفت: گرمایش جهانی دارای سه بخش از جنبه تحقیقاتی است؛ بخش اول مربوط به علم تغییرات اقلیم است؛ در مرحله بعدی بخش کاهش آن به وسیله کنترل انتشار گازهای گلخانه‌ای و جنبه سوم انطباق‌پذیری و تاب‌آوری است. علاقه شخصی من در بحث گرمایش جهانی، تعدیل و تطابق با اثرات تغییرات اقلیم است. ما برای اینکه بدانیم چگونه گرمایش جهانی را کاهش دهیم؛ اولین گام اندازه‌گیری میزان انتشار است.
وی افزود: اولین فعالیتی که هر مهندس برای ارائه راهکار برای حل معضل محیط‌زیستی انجام می‌دهد، این است که هر چیزی را با مدل‌سازی و اندازه‌گیری کمی می‌کند. در این کتاب مدلی جهت کمی‌سازی ردپای کربن نیروگاه‌های حرارتی طراحی کردیم و پارامترهای عمل‌کردی را در آن لحاظ کردیم.
این پژوهشگر ادامه داد: بر اساس مدلی که در این پژوهش طراحی کردیم، میزان انتشار دی اکسیدکربن معادل را به ازای یک کیلووات ساعت انرژی که دست مصرف‌کننده نهایی می‌رسد محاسبه شد. در مدل ارائه شده شرایط نیروگاه‌های واقعی را سنجیدیم و صحت آن را نیز تایید کردیم. از این مدل به عنوان ابزاری برای مکان‌یابی این نیروگاه‌ها بر اساس کمینه کردن ردپای کربن نیز می‌توان بهره برد. این کتاب در حوزه تخصصی است و مخاطبان آن افرادی هستند که در این زمینه تحصیلات آکادمیک دارند.
دلیر با اشاره به کتاب‌هایی که در این رشته علمی برای عموم مردم منتشر شده است، گفت: در کل کتابی که در زمینه تغییرات اقلیمی برای عموم مردم نوشته شده باشد به ندرت دیده می‌شود و به طور قطع جای خالی آن به شدت احساس می‌شود. به اعتقاد من کتاب‌های محیط‌زیستی و آثاری که مسئولیت هشدار به مردم را دارند، چندان جذابیت ندارند؛ مگر اینکه فردی بر اساس علاقه شخصی انتخابش چنین کتاب‌هایی باشد. اگر تحقیقات عملی شود، می‌توان کاری موثر برای محیط‌زیست انجام داد و صرفا با مقاله و تالیف کتاب کاری از پیش نمی‌رود.
این پژوهشگر در پاسخ به این پرسش که اصولا تاثیرات گرمایش جهانی و افزایش دمای کره‌زمین چه تاثیری می‌تواند بر محیط‌زیست به ویژه در محیط طبیعی ایران بگذارد، خاطرنشان کرد: شرایط تغییرات اقلیم و آن چیزی که در ایران تجربه می‌کنیم با آن عددی که ثبت شده متفاوت است. متوسط دمای زمین به صورت میانگین در دنیا نزدیک به یک درجه افزایش یافته است. اما آن فرآیندی که در ایران تجربه می‌کنیم نزدیک به دو درجه است و دانشمندان در سراسر دنیا در تلاشند آن را کاهش دهند و اگر این هدف حاصل نشود و با همین سرعت میزان رهاسازی گازهای گلخانه‌ای در جو ادامه یابد، در اصل ما نمی‌دانیم که چه اتفاقی خواهد افتاد. در حال حاضر ما از دو درجه افزایش دما گذر کردیم. به همین دلیل است که متوسط دمای ایران بالا رفته است.
وی ادامه داد: می‌توان گفت هر چیزی به گرمایش جهانی می‌تواند ربط داشته باشد؛ از سرمایه‌گذاری‌های انسان تا آینده نسل‌های بعدی به شدت تحت تاثیر آن قرار خواهد گرفت؛ در کل گرمایش جهانی موضوعی است که سیاستمداران و دانشمندان در سراسر دنیا تمرکز ویژه‌ای به آن دارند؛ این فرآیند به قدری مهم است که امروزه مردم دنیا در انتخاب مکان زندگی و گذراندن دوران کهنسالی خود تردید دارند و دقیقا نمی‌دانند که کدام مناطق جهان تاثیر کمتری خواهد پذیرفت. بنابراین باید گفت گرمایش جهانی معضلی است که در همه جنبه‌های زندگی انسان تاثیر می‌گذارد. لازم به ذکر است که ایران جزو ده کشور اول تولید‌کننده دی اکسیدکربن است که دلیل اصلی آن را می‌توان در فعالیت‌های صنعت نفت و گاز از جمله فلرینگ دانست. گفتنی است، کوچکترین تغییر در افزایش یا کاهش این گاز می‌تواند اثر‌گذاری زیادی داشته باشد.
وی با اشاره به تاثیرات گازهای فلر گفت: سوزاندن گازهای فلر تاثیرات محیط‌زیستی مختلفی دارد، اولین و مهم‌ترین آن گرمایش جهانی است که اگر همین الآن هم آن را کاهش دهیم؛ آثار آن به سرعت از بین نمی‌رود، چراکه کره زمین واکنش کندتری نسبت به افزایش یا کاهش آلاینده‌ها نشان می‌دهد و اصولا فرآیندی زمان‌بر است. گرمایش جهانی فرآیندی است که یکایک افراد باید نسبت به آن آگاهی داشته باشند و باید تبدیل به دغدغه شود. مردم باید بخواهند تا خودشان تغییر ایجاد کنند؛ چراکه با دانستن مردم شرایط بهتری برای کاهش آلاینده‌ها فراهم می‌شود.
دلیر افزود: با افزایش این روند رخداد ها غیرقابل پیش‌بینی خواهند بود؛ شاید حتی فناوری‌های امروز و فردایمان قابل استفاده نباشند؛ کوچکترین تاثیر آن در کشورمان این است که مناطق داخلی ایران خالی از سکنه می‌شوند و تغییر دمای فصول در ایران به شدت افزایش پیدا می‌کند. نه تنها در ایران بلکه در سراسر دنیا مهاجرانی به وجود می‌آید که در نتیجه تغییر اقلیم است؛ برای مثال اگر یخ‌های گرینلند ذوب شود تقریبا سطح آب بین سی تا هشتاد متر در همه جای دنیا بالا می‌آید، 75 درصد مردم دنیا کنار سواحل زندگی می‌کنند که با این رخداد تدریجی زندگی آن‌ها مختل می‌شوند و باید به مناطق داخلی کره زمین مهاجرت کنند.
این پژوهشگر تاکید کرد: چرا که تصوری که امروز از آینده داریم با آن چیزی که قرار است اتفاق بیفتد، کاملا متفاوت است. مشکل دیگر در شرایط اقتصادی مردم نمایان است به این علت که دغدغه اقتصادی باعث شده که مردم اهمیت زیادی به این موضوع ندهند. اما در بحث گرمایش جهانی افراد متمول که خانه‌های بزرگتری دارند که باید از سوخت بیشتری برای گرم و سرد کردن آن استفاده کنند یا معمولا با هواپیما به مسافرت می‌روند، تاثیر بیشتری در کاهش گرمایش جهانی دارند.
وی افزود: بنابراین آگاه کردن ثروتمندان می‌تواند نسبت به آگاهی همه آحاد جامعه اثرگذارتر باشد. در کل باید گفت اقتصاد است که باعث می‌شود هر چیزی پیش برود یا برعکس پسرفت داشته باشد. بنابراین شاید بتوان از راهکار اقتصادی مردم را مجاب کرد که خودشان دست به کار شوند.
جمعه ۲۵ مرداد ۱۳۹۸ - ۱۰:۰۰
نظر شما