به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) شب داود محمدی‌فر نویسنده ‌و کوهنورد باسابقه و مولف کتاب «تاریخ کوهنوردی ایران» با حضور محمد در‌ویش، کارشناس محیط‌زیست؛ عباس محمدی، فعال محیط‌زیست؛ اردشیر‌منصوری و حسین‌ رضایی کارشناس و فعال محیط‌زیست و علی دهباشی مدیر مسئول مجله بخارا  با همکاری انتشارات سبزان و فدراسیون کوهنوردی روز‌ شنبه نهم شهریور‌ماه سال جاری در تالار فردوسی برگزار شد.

 

در ابتدای این‌ مراسم علی دهباشی درباره اهمیت آثار کوهنوردی در ایران گفت: ما‌ در تاریخ نه چندان دور و دراز خود در‌حوزه‌های مختلف ادبیات ساختیم اما‌ اگر بخواهیم‌ کتاب‌شناسی ادبیات کوهنوردی را بنویسیم به ده کتاب هم‌ نمی‌رسد. کوشش ستایش‌آمیز جناب محمدی‌فر طی چند دهه کشور‌ ما را صاحب یک ادبیات کرد، اگر بخواهیم مجموع فعالیت‌های وی را در تالیف کتاب در حوزه کوهنوردی در نظر بگیریم مکانی بسیار بزرگ برای سرانجام رساندن دو جلد کتاب این نویسنده می‌خواهد. وی این مایه از رنج را به شادی درونی تبدیل کرد و نمونه چنین کارهای بزرگ تاکنون در ایران و جهان کم نیست و من معتقدم کارهای بزرگ در کشور ما با دخالت دولت‌ها اتفاق نیوفتاده است است تنها اثری که شاید حمایت دولت را در پی داشت لغت‌نامه دهخدا بود که با حمایت دکتر مصدق به ثمر نشست.

 

وی‌ادامه داد: تمام اصول ساختاری زبان فارسی علاوه بر منابع و ماخذ در کتاب «تاریخ کوهنوردی ایران» حفظ شده است. از انتشارات سبزان برای انتشار این اثر تشکر ویژه دارم.

 

در‌ادامه این مراسم محمد درویش با اشاره به ماهیت کتاب تاریخ‌کوهنوردی ایران گفت: در‌ کتاب «تاریخ‌ کامل کوهنوردی ایران» مولف گرانقدر آن به دومین‌ شب‌مانی ثبت شده در تاریخ که در قرن‌نوزدهم بود اشاره کرده است که این شب‌مانی متعلق به ایرانیان است که در‌کنار قله دماوند رخ داد. این امر‌ نشان‌دهنده این است که ایرانیان در زمان قدیم قدر‌کوهستان‌های خود را می‌دانستند. سال گذشته در‌ چنین شبی از اسکندر فیروز‌ تجلیل شد که‌ وی بنیانگذار اولین کنوانسیون محیط‌زیستی در‌جهان‌ بود؛ با وجود این امروز نمی‌توانیم از وضعیت محیط‌زیستمان دفاع کنیم.

 

وی‌ با اشاره به مثال‌هایی در حوزه حفظ محیطزیست ادامه داد: اغلب تالاب‌های ثبت شده توسط اسکندر‌ فیروز در معرض نابودی قرار گرفته‌اند و نزدیک به نه دهم اندوخته‌ جانوری خود را از دست داده‌ایم. همچنین وضعیت کوهستان‌های ما هم تا اندازه محیط‌زیستمان رو ‌به زوال و نابودی است. حدود ۹۳ رودخانه دائمی داریم که در‌ هیچ ‌کشور‌ هم عرض جغرافیایی چنین ‌پدیده‌ای یافت نمی‌شود‌‌. اگر بپرسید که چه عاملی باعث ماندگاری تاریخ ایران شد من می‌گویم‌ علاوه بر این رودخانه‌ها ما دارای حاصلخیزترین خاک‌های دنیا بودیم و تنوع زیستی فراوانی را در گذشته داشتیم اما هیچ‌کدام از این ‌مزایای طبیعی دلیل ماندگاری فرهنگ و تاریخ ایران نیست به اعتقاد من کوهستان‌های ایران مانند دماوند، تفتان، زردکوه، کوه‌شاه، سهند و سبلان و غیره دلیل اصلی ماندگاری تمدن ایرانی هستند.

 

درویش ادامه داد: ما برای بیابان‌ها، جنگل‌ها و تالاب‌ها دفتر داریم اما برای کوهستان‌ها در هیچ سازمانی دفتر و اداره ویژه نداریم. معتقدم متولی اصلی کوهستان‌ها مردم هستند.

 

این کارشناس محیط‌زیست با اشاره به بحران‌های محیط‌زیستی که در سال‌های اخیر کشور متحمل آن‌ها شده است، گفت: میزان فرونشست در سرزمین ما به قدری زیاد بوده است که دوبار رکورد جهانی را شکسته است. همچنین فرسایش خاک در ایران یک دوازدهم فرسایش خاک در‌ جهان است اما ما دربرابر همه این‌ها ساکت هستیم. دیرینه‌ترین و ارزشمندترین رویشگاه جنگلی جهان در ایران قرار گرفته است رویشگاهی که عصریخبندان را به علت رشته‌کوه‌های البرز به خود دیده است؛ اما هنوز یگان اطفای حریق برای جنگل‌ها نداریم و هنوز از بالگرد برای مهار آتش در جنگل‌ها بهره می‌گیرم که خود آتش را در جنگل‌ها می‌دمد. اینجاست که باید قدر محمدی‌فرها را که از این مسائل به سادگی نمی‌گذرد، دانست. زندگی او و اهالی ادب و محیط‌زیست هرگز به پایان نمی‌رسد و در نهایت اعتبار انسان‌ها به حضورشان نیست بلکه به دلهره‌ای است که از نبودشان حس می‌شود.

 

ماندگاران الهام بخشند
در‌ ادامه محمدی گفت: شخصیت‌های بزرگ لزوما نباید کارهای بزرگ انجام دهند افرادی ماندگارترند که الهام‌بخش باشند داود محمدی‌فر یکی از این اشخاص است که الهام‌بخش افراد در کوه‌نوردی بوده است. چند سال پیش در گفت‌گویی که با وی درباره تالیف این کتاب داشتم به وی گفتم این طرح نیازمند تشکیل یک تیم است که این گروه و تیم در ظاهر تشکیل شد اما در عمل هیچ کاری از سوی اعضا صورت نگرفت تا اینکه مولف واقعی این اثر با علاقه وافر دست از کار نکشید و آرام آرام کتابی تحسین‌برانگیز را به تالیف رساند.

 

وی ادامه داد: نویسنده در این کتاب نو‌آوری داشته است و آن را به علاقه‌مندان الهام هم کرده است. داود محمدی‌فر کسی است که در ثبت ملی و جهانی دماوند فعالیت‌های زیادی کرد که موفق شد این قله را به عنوان یک اثر ملی به ثبت برساند و پرونده‌ای هم برای ثبت جهانی آن به راه انداخته است. همچنین بنیادی با عنوان بنیاد محمدی‌فر راه‌اندازی کرده است که وظیفه اصلی آن حمایت از کتاب‌های کوهنوردی است.

 

کوه؛ سمبل پیوند فرهنگ با طبیعت است
در ادامه این مراسم اردشیر منصوری درباره ارتباط طبیعت با فرهنگ گفت: کوه بزرگ‌ترین پیوند میان طبیعت و فرهنگ است در این زمانه که انسان قصد تسخیر طبیعت را دارد و می‌خواهد پا به سیارات دیگر هم بگذارد، عشق به کوه سمبل اهمیت پیوند میان طبیعت با فرهنگ است. به اعتقاد من داود محمدی‌فر با عشق به ایران، عشق به کوه و عشق به طبیعت آثارش را منحصربه‌فرد کرده است. این مولف بدون داشتن تحصیلات آکادمیک در حوزه ادبیات به خوبی توانسته رد پای شاعرانی چون فردوسی و نظامی را که با کوه فرهنگ آفریده‌اند را در آثارش نمایان کنند.

 

وی‌ در‌ ادامه درباره وضعیت تالیف در ایران گفت: ما در نوشتن ضعیف هستیم به ویژه در‌ موضوعاتی مانند کوهنوردی اغلب نوشته‌ها در این زمینه دلنوشته است که نمی‌توان نام کتاب یا تالیف را بر آن‌ها نهاد. ناشران باید در این زمینه توجه ویژه داشته باشند و دلنوشته‌نویسی را خاتمه بخشیم ‌و شروع به نوشتن تالیفات گسترده‌تر در این زمینه کنیم.

خاکسترم را بر قله دماوند بریزید
در ادامه این مراسم داود محمدی‌فر با اشاره به تاریخ کوهنوردی ایران گفت: بر شانه‌های قابل اتکای شما حاضران در این مراسم، بوسه می‌زنم. از فدارسیون کوهنوردی و از مجمع پیشکسوتان ورزش که بر این مراسم گام گذاشتید، کمال سپاس را دارم. من به پیشنهاد آقای دهباشی شروع به تالیف در زمینه فرهنگ کوهنوردی کردم. در ابتدا فیش‌هایی از دست‌نوشته خود تهیه می‌کردم و بعد از مدتی 30 هزار فیش جمع‌آوری شده بود؛ اما وقتی متوجه شدم که مرحوم دهخدا سه میلیون فیش برای تالیف خود گرداوری کرده است، حیرت‌زده شدم.
 
وی افزود: من به شخصه در زندگی خود دلباخته کوهنوردی و دماوند هستم و اگر روزی از این دنیا رفتم می‌خواهم جسمم را بسوزانند و از خاکستر آن بر قله دماوند بریزند، درست همان ‌جایی که خاکستر آرش است که چو ایران نباشد تن من مباد. زمانی‌که من شروع به تالیف کتاب‌ها کردم؛ حداکثر سابقه کوهنوردی ایران صعود زنده‌یاد منوچهر مهران به دماوند بود و سال‌های دورتر را که بررسی کردم متوجه شدم در سال 1830 میلادی اسپهبد مازیار، حاکم طبرستان دستور به صعود قله می‌دهد.
 
این مولف برجسته درباره جایگاه ورزش کوهنوردی ایران گفت: ورزش کوهنوردی ایران افتخار ورزش کوهنوردی دنیاست. کهن‌ترین تاریخ کوهنوردی دنیا متعلق به کشور ماست. ایرانیان نماینده‌ راستین انتقال ورزش قله‌نوردی، کوه‌نوردی فنی، دیواره‌نوردی و تدریس آن به دیگر نقاطی هستند، که حداکثر پیشینه‌ تاریخی کشورشان چند قرن بیشتر سابقه ندارد.
 
وی ادامه داد: این یک رؤیا نیست، یک حقیقت است، در زمانی که نه آمریکا کشف شده بود و نه کشورهای صاحب‌نام کوه‌نوردی امروز، وجود داشتند، نیاکان هوشمند و پرتلاشمان در راستای گسترش فنون کوه‌نوردی و غارنوردی، گام‌های سازنده و بزرگی برداشته‌اند، که ما را موظف می‌کند، با صداقت بازگوی نقش‌آفرینی خودمان در ورزش کوه‌نوردی جهان باشیم و فراموش نکنیم در فرهنگ کوه‌نوردی جهان نیز شاید نخستین ملتی باشیم، که در بیش از هشتصد سال پیش واژه‌ کوه‌نوردی را به کار برده‌ایم و باید که، نام‌گذاری جهانی این ورزش بنام ملت ایران ثبت شود.
 
وی در انتهای این مراسم افزود: قله دماوند مورد کم‌ لطفی قرار گرفته است. دماوند میراث کوهنوردی جهان است و نیاز به ردیف بودجه ملی دارد. باید نا‌مگذاری جهانی ورزش کوهنوردی به نام ملت ایران ثبت شود.