به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) آیین نکوداشت روز شعر و ادب فارسی و بزرگداشت مقام استاد شهریار صبح روز چهارشنبه (27 شهریورماه) با حضور سیدعباس صالحی؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمدجواد حق‌شناس؛ رییس کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران و اصحاب فرهنگ و ادبیات در مرکز همایش‌های بین‌المللی برج میلاد برگزار شد.
 
محمدجواد حق‌شناس با اشاره به زیست شهریار در تهران گفت: شاید شهریار با شورای شهر و من مرتبط نباشد اما اگر بخواهیم درباره شهریار و شهر تهران صحبت کنم می‌توانیم ادعا کنیم که نه بیشتر از تبریزی‌ها اما می‌توانیم شهریار را تهرانی بدانیم. او از 14 سالگی به تهران می‌آید و شکوفایی او در اینجا شکل می‌گیرد. او دانش‌آموخته مدرسه دارالفنون در تهران است و بعد از این هم در تهران به دانشگاه می‌رود.
 
وی ادامه داد: مهم‌ترین اتفاق شهریار پس از تولدش ماجرای عشق اوست و همه می‌دانیم که شهریار در تهران عاشق می‌شود. ما امروز در تهران پارکی به نام بهجت‌آباد داریم که ماجرای معروف عشق شهریار و نرسیدن به وصالش و آن شب تاریخی که به وصالش نرسید و با خدای خودش راز و نیاز کرد در این پارک اتفاق می‌افتد. امروز برای کسانی که درگیر شکست عشقی می‌شوند پارک بهجت‌آباد مکان مناسبی است.
 
عضو شورای شهر تهران در توضیح حضور شهریار در تهران اظهار کرد: شهریار بعد از آن‌که به خراسان می‌رود مجددا به تهران برمی‌گردد و زندگی اجتماعی خودش را در تهران شروع می‌کند و کارمند بانک کشاورزی می‌شود. بالندگی شهریار در این شهر است. او پس از بازگشتش به تبریز نیز برای مداوا به تهران می‌آید و متاسفانه در بیمارستان مهر تهران از دنیا می‌رود. همه این‌ها بیانگر آن است که می‌توانیم شهریار را تهرانی هم بدانیم.
 
حق‌شناس با اشاره به دو مکان فرهنگی شهر تهران گفت: اگر بخواهیم دو مکان فرهنگی از شهر تهران را نام ببریم باید به تئاتر شهر و تالار وحدت اشاره کنیم هر دوی این مکان‌ها به‌وسیله شهریار به هم پیوند می‌خورد. همچنین در تالار رودکی نام و مجسمه شهریار زینت‌بخش خیابان‌های تهران است.
 
در ادامه این مراسم آیت‌الله مرعشی با اشاره به زیست شهریار گفت: خداوند به شهریار عنایت ویژه داشته است مرحوم پدر بزرگوارم یک شب که حال خوبی به او دست می‌دهد از خداوند می‌خواهد که در خواب یکی از اولیای خداوند را ببیند او به خواب می‌رود و در خواب می‌بیند که در کنار مسجد کوفه نشسته است و حضرت علی (ع) در منبر هستند.
 
وی ادامه داد: مرحوم پدرم دیدند که بزرگان تاریخ اسلام پای منبر امیرالمومنین (ع) نشسته‌اند حضرت با صدای بلند فرمودند که شاعران عرب را بیاورید تا شعر بخوانند بعد از آن امیرالمومنین (ع) از شاعران فارسی‌زبان دعوت کردند و گفتند که محتشم بیاید و شعر معروفش را بخواند بعد از محتشم حضرت علی (ع) رو به جمعیت گفتند که شهریار کجاست تا برایمان شعر بخواند.
 
آیت‌الله مرعشی با اشاره به خواب پدرش گفت: بعد از صحبت امیر‌المومنین (ع) شهریار آمدند و شعر «علی ای همای رحمت» را خواندند، بعد از این شعر از چشمان حضرت اشک جاری شد بعد از این پدرم از خواب بیدار شد و از اطرافیان سوال کرد که شهریار کیست؟ به او گفتند که شهریار شاعری است در تبریز و ایشان فرمودند که او را نزد من بیاورید.
 
وی ادامه داد: بعد از این شهریار از تبریز به قم آمد، وقتی شهریار به منزل ما آمد متعجب بودکه چرا پدرم او را فراخوانده است. وقتی که او داستان را از زبان پدرم شنید سه مرتبه روی دست خود زد و گفت: که من یقین داشتم این شعر کار من نیست و به من الهام شده است روزی که این شعر را می‌نوشتم قلم روی کاغذ حرکت می‌کرد. بعد از این شهریار خیلی گریه کرد و گفت که من این شعر را چندروز پیش سرودم و هنوز برای کسی نخوانده‌ام.
 
آیت‌الله مرعشی با اشاره به این داستان گفت: متاسفانه این داستان دستمایه شد برای یک کارگردان و تهیه‌کننده که یک سریال سرتاپا دروغ بسازد که اصلا در شأن شهریار نبود ما اعتراض کردیم که چرا این موضوع را با ما هماهنگ نکردید البته سریال مفصلی به زودی از شهریار ساخته خواهد شد و در آن حقایق بیان می‌شود.
 
وی ادامه داد: باید دو قرن بگذرد تا همه متوجه جایگاه ویژه شهریار شوند شهریار اگر بالاتر از حافظ و سعدی نباشد کمتر از آنها هم نیست متاسفانه همیشه هیچ‌کس در زمان حیات آنطور که باید به او توجه نمی‌شود.
 
فاطمه راکعی، مدیرعامل خانه شاعران سخنران بعدی این نشست بود که از تلاش‌های مجلس ششم و علی‌اصغر شعردوست برای نامگذاری این روز تشکر کرد. و گفت: وقتی روزی به نام شعر و ادبیات نامگذاری می‌شود اولین چیزی که به ذهن می‌رسد این است که از سوی مسئولان باید توجه ویژه‌ای به آن روز بشود. و انتظار می‌رود که هرسال در چنین روزی شخصیت‌هایی مثل وزیر محبوب فرهنگ‌مان بیایند و گزارش دهند که در یکسال گذشته چه اتفاق‌هایی برای شعر رخ داده است.
 
وی ادامه داد: اینکه فقط یک نام روی یک روز بگذاریم و به مراسم‌ تکراری بپردازیم کار بزرگی نکرده‌ایم امیدواریم که در دوره‌های بعدی اتفاق‌های بزرگتری هم در شعر و ادبیات و هم در شهریارپژوهی رخ دهد.
 
این شاعر پیشکسوت با اشاره به نقش شهریار گفت: شهریار به دلیل شعرهایی که خارج از محدوده زمان و مکان سروده است به ما عشق‌ورزیدن را آموخته و ما تجربیات مهم زندگی خود مانند غم‌ها و شادی‌هایمان را در شعر شهریار می‌بینیم.
 
وی ادامه داد: شاعران بزرگ متعلق به شهرها نیستند و متعلق به جهان هستند. در واقع شعر شهریار عالی است و شعر عالی متعلق به همه مردم جهان است.
 
در ادامه این مراسم سهیل محمودی، عضو هیات مدیره خانه شاعران پشت تریبون آمد و گفت: شهریار پشتوانه غنی فرهنگ ایران است مانند مولانا، حافظ و سعدی. چرا شهریار را بدون شک مردم آذربایجان در دهه‌های مختلف روشن نگه داشته‌اند اگر نام شهریار درخشان است به دلیل حسن توجه مردم آذربایجان است.
 
وی ادامه داد: شهریار شاعر مردم است و اگر سرتاسر ایران را بگردیم کسی را پیدا نمی‌کنیم که بگوید شعر «علی ای همای رحمت» را نشنیده است. کسی که شعرش ضرب‌المثل می‌شود شاعر بزرگی است و ما کسی را نداریم که در شعرش بگوید «آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا». شهریار یک مصلح اجتماعی است و شعر کارش اصلاح جامعه است.
 
علی‌اصغر شعردوست بنیانگذار روز شعر و زبان فارسی دیگر سخنران این مراسم بود که با اشاره به دلایل نامگذاری این روز در سالمرگ شهریار گفت: قریب به دو دهه از تصویب این روز گذشته است و هنوز دوستان سوال می‌کنند که چرا چنین روزی باید با نام شهریار گره بخورد. دو شب پیش در برنامه شبکه 4 حضور داشته است و مجری ـ کارشناس این برنامه با کمال تعجب گفت: که اگر شما نماینده مردم مازندران در مجلس بودید آیا نیما را پیشنهاد نمی‌دادید. این صحبت مجری برنامه یعنی پروسه تصویب این روز و دو دهه فعالیت آن تنها روی احساس بوده است و این یعنی ما مقام شهریار را درک نکردیم.
 
وی ادامه داد: من احساس کردم باید در تاریخ روزی به نام شعر و ادب باشد ما روز سینما و تئاتر و موسیقی داریم اما گویا مردمان شعر این موضوع را فراموش کرده بودند. بنابراین به این نتیجه رسیدم که باید چنین روزی باشد اما چه روزی؟
 
شعردوست با اشاره به دلیل انتخاب سالمرگ شهریار برای روز پاسداشت شعر وادب فارسی گفت: مسلما در ابتدا وقتی چنین تصمیمی گرفته می‌شود ذهن‌ها به سمت استوانه‌های شعر فارسی یعنی مولانا، حافظ، سعدی می‌رود بدون شک اگر ما هرکدام از این نام‌ها را انتخاب می‌کردیم دوستداران شاعر دیگر اعتراض می‌کردند بنابراین تصمیم گرفتیم که مناسبت این روز به شاعری از دوره خودمان ارتباط داشته باشد.
 
وی ادامه داد: شهریار گزینه مناسبی بود چراکه اولا او پاسدار سنت ادبی ایران بود و در کنار آن راه جدیدی گشوده است و در زمانی که دیگر همه اظهار می‌کردند دوره غزل تمام شده است او راه جدیدی باز می‌کرد. از طرفی او تنها شاعر دوزبانه است که در هر دو زبان شاهکار آفریده است. شهریار راهی را گشوده که دیگر بزرگان حتی کسی مثل سعدی از این اکسیر بهره‌مند نشده‌اند. نکته دیگر اینکه شهریار یک دهه بعد از انقلاب اسلامی زندگی کرده و در این یک دهه علاوه بر سختی‌هایی که به او تحمیل شده است او با شعرش با مردمان زندگی کرده است.
 
شعردوست با اشاره به خاطره‌ای از زمان ریاست جمهوری مقام معظم رهبری گفت: یک روز از دفتر رئیس جمهوری به من اطلاع دادند که باید یک امانتی به شهریار بدهیم بنابراین با مسئول دفتر رئیس‌جمهور (آیت‌الله خامنه‌ای) به خانه شهریار رفتیم و آن پاکت هدیه را به او دادیم شهریار ناراحت شد و گفت مگر نمی‌دانید که من پول و هدیه قبول نمی‌کنم من برای اینکه کمی جو آرام‌تر شود به او گفتم که استاد هدیه را که رد نمی‌کنند او بدون اینکه پاکت را باز کند و به مبلغ چک نگاه کند با خودکار روی کاغذ نوشت تقدیم به جبهه‌های نبرد حق علیه باطل. خاطرم هست که مبلغ آن چک 3 میلیون تومان بود و 3 میلیون تومان در آن روز پول بسیار زیادی بود.
 
وی ادامه داد: البته این اتفاقات تنها مربوط به بعد از انقلاب نیست، قبل از انقلاب نیز به او پیشنهاد شد که رئیس کتابخانه سلطنتی شود و سند یک خانه در شمیران را هم به او دادند که آن را نیز نپذیرفت و رد کرد.
 
بنیانگذار روز شعر و ادب فارسی با اشاره به برخی انتقادهای بی‌دلیل گفت: عده‌ای می‌گویند که چرا سالمرگ شاعری که بیشتر شعرهایش ترکی است باید روز شعر و ادبیات فارسی نامگذاری شود این موضوع از بی‌اطلاعی آنهاست چرا که تنها 25درصد شعرهای شهریار به ترکی است و سایر آثار او به زبان فارسی نوشته شده است.
 
شعردوست در پایان گفت: با اینکه در تقویم این روز به نام روز ملی شعر و ادبیات نامگذاری شده است اما هنوز این روز ملی نیست. لوازم روز ملی این است که رئیس‌جمهور در آن حضور داشته باشد و میزبان مراسم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد.
 
ناظر شرابخانه‌ای از شاعران مطرح آذربایجان نیز قبل از شعرخوانی خود گفت: 13 ساله بود که با استاد شهریار آشنا شدم و از محضر وی استفاده کردم. شهریار به من شعر و عشق را آموزش داد تا همه را دوست داشته باشم. در این مراسم بحث نیما مطرح شد باید در اینجا بگویم که شهریار در شعر نو نیز مقتدرتر از نیماست.

جواد وند‌نوروز رئيس بنياد مقبره‌الشعرای استاد شهريار در اين مراسم گزارشی از عملكرد سازمان متبوع خود ارائه كرد و گفت مقبرةالشعرا بيش از 8 سال است كه درباره ترويج افكار، اشعار و انديشه‌هاي شهريار فعاليت مي‌كند و تا كنون 250 عنوان كتاب تخصصي، 850 رساله‌ دكتری و بيش از 350 مقاله درباره شهريار منتشر كرده است. او از وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی درخواست كرد تا همايت‌های بيشتري را از فعاليت‌های اين بنياد و تأسيس دبيرخانه دائمی به عمل آورد.

شهربانو امانی عضو شورای شهر تهران نيز در اين مراسم طی سخنانی با تأكيد بر برگزاري مراسمی شايسته برای بزرگداشت استاد شهريار گفت: من اگرچه در حوزه شعر و ادب تخصصی ندارم اما می‌دانم كه ادب ادابی دارد و اگر بخواهيم هويت فرهنگي خود را بازخواني و بازيابي كنيم بايد ميراث گذشتگان را ارزش بگذاريم او با بيان اينكه ما تنها ميراث‌خواران خوبی هستيم درحالي كه بايد ميراث‌داران خوبي باشيم.

وی افزود: امروز توسعه‌يافتگی به دودكش‌های كارخانه‌جات و ذخاير زيرزمينی و روزمينی نيست بلكه عنصر سرمايه‌ انسان ابزار توسعه‌يافتگی است. از اين منظر شعر و ادب فارسی و سرمايه‌ انسانی می‌تواند ابزار ما برای رشد و توسعه باشد. چنان كه می‌بينيد كه چگونه همسايه‌ بغل‌دستي ما توانست با يك رقص سماء چه جرياني ايجاد كند.

امانی ادامه داد: «اين رخداد مهم تاريخي به اندازه‌اي نيست كه فردي مثل من براي آن سخنراني كند اما بايد بيان كنم كه اندازه‌ي استاد شهريار در حدي است كه پيونددهنده‌ هويت ملي، اقوام و ارمان‌های ما است.

اين عضو شورای شهر با اشاره به تصويب روز شعر و ادب فارسي در مجلس ششم گفت: چرا سالروز رحلت استاد شهريار مبناي نام‌گذاری شعر و ادب فارسي شده است. در پاسخ بايد گفت چون اين گوهر فرهنگ و هويت ايرانی از سوی كشورهای ديگر مصادره نشود و من تقاضا دارم كه در سال‌های آتي اين آيين با شكل و شمايل بهتری برگزار شود.
 
در پایان این مراسم شاعران حاضر در نشست به شعرخوانی پرداختند.