کتاب «چگونه سلول‌ها در آب زیاد می‌میرند»، تألیف مشترک یعقوب خان‌محمدی و مریم اردانه در سال جاری از سوی انتشارات سفیر اردهال راهی بازار نشر شده است. این کتاب در 12 فصل به عوارض نوشیدن آب زیاد در پدید آمدن بیماری‌های جسمی و روانی براساس منابع طب سنتی می‌پردازد. «آب و اهمیت آن»، «اهمیت حفظ تعادل بدن»، «مضرات نوشیدن آب زیاد در مغز و اعصاب»، «اخلاط و مزاج»، «عطش»، «عوارض نوشیدن آب بعد از استحمام، بین غذا و بعد از مصرف میوه»، «دمای آب و اثر آن در سلامتی»، «بهترین و بدترین آب‌ها»، «بیماری‌های ناشی از انواع آب»، «تسویه آب برای جلوگیری از بیماری‌ها»، «آداب آب نوشیدن» و «ظروف مناسب» فصل‌های این کتاب هستند.
عطش صادق و کاذب
عطش یعنی غلبه تشنگی، خود بر دو قسم است: عطش صادق و عطش کاذب. عطش صادق، طلب آب برای فرو نشاندن حرارت است و عطش کاذب، تجمع بلغم شور یا بلغم جِصی (گچی) یا سودای احتراقی در معده است که طبیعت جهت شستشوی مواد مذکور، طلب آب می‌نماید. اگر برای غلبه بر تشنگی کاذب یعنی تشنگی دروغی آب خورده شود، هر ساعت تشنگی زیادتر می‌گردد، چون ماده‌ای که تشنگی آورده، قوی‌تر می‌شود و مدد می‌یابد. (اعظم‌خان هندی، محمد، رموز اعظم، ج1، ص382) اگر از تشنگی در تابستان یا حرارت زیادی که نشانه مرض است، صرف‌نظر کنیم، باید اقرار کرد که عطش حقیقی در غالب مردم نادر است. (کتاب اصول و معالجات با آب و نباتات مطابق اقوال ابن‌سینا، ص 29) کسی را که بر آن تشنگی غلبه دارد، صحیح آن است که لختی صبر کند بر آن تشنگی و بخوابد که طبیعت در خواب آن ماده را بپزاند و تحلیل کند.
صبر کردن بر تشنگی، ساعتی یا دو ساعت، غنیمت باشد، مگر محرور (گرم مزاج) را که او را به وقت حاجت بر تشنگی، صبر نباید کرد و آب سرد، تشنگی غالب را در حال بنشاند، لکن اگر بخوابد و سردی و تری آب به قعر تن برسد، تشنگی زایل شود. (جرجانی، سیداسماعیل، ذخیره خوارزمشاهی، تفسیر و تصحیح محمدحسین اعتماد و همکاران، ص 71) اما به‌غیر تشنگی از آن‌جا که اعضا مشتاق آب نیستند، جذب نکنند و مکث آن در معده، رطوبات را برهم زند و معده را سست کند و فساد هضم و سستی مزاج پدید آید و بسیار باشد که به هَیضَه (قی، اسهال) منجر گردد. (رازی، بهاء‌الدوله، خلاصة‌التجارب، ص 91)»
آب سرد و اثر آن در سلامتی
«آب سرد اشتهاانگیز است و معده را محکم می‌کند و برای کسانی که جسم متخلخل (پرمنفذ) دارند و برای بند آمدن هر نوع سیلان (روان شدن) و نزیف (خونریزی) موادی که سبب بیماری می‌شوند، خوب است. (ابوعلی سینا، کتاب قانون، ج 2، ص 217) آب سردِ به اعتدال، همه تن‌درستان را سود دارد. برای معده گرم همچون گوارش است و دلِ گرم را به جای هوایی خنک است و بخارها از دِماغ (مغز) بازدارد و نگذارد که خون و دیگر اخلاط، تباه شود و اندکی آب سرد در تسکین تشنگی کافی است. (گنجینه بهارستان، ص 126) آشامندگان آب سرد، گونه‌های قرمز، بدن‌های فربه، جگر و معده‌ای سالم و نیرومند دارند و سپرز آن‌ها کوچک است. (رازی، ابوبکر محمدبن زکریا، بهداشت غذایی، ص 37).
ضرر آب سرد، بیشتر در مزاج‌های سرد و پیران و کسانی که برای لذت بیشتر آب سرد می‌نوشند، ظاهر می‌گردد و چون اسم آب سرد به میان آید، آن‌را می‌طلبند و می‌نوشند و گاهی بدون آن‌که واقعا تشنه باشند، آن‌را مصرف می‌نمایند. (رازی، ابوبکر محمدبن زکریا، بهداشت غذایی، ص 32) آب سرد همچنین برای بدن‌های ضعیف زیان دارد. از نوشیدن آب سرد زیاد، بیماری مفاصل و خلط غلیظ در مهره‌های پشت و سستی و لختی بدن ایجاد می‌شود. کسی که به نوشیدن آب سرد خو بگیرد، پوست او را سیاه می‌کند و دچار ترنجیدگی (کزاز) و تب و لرز می‌شود، زیرا نموری را در تن گرفتار می‌سازد و می‌گنداند؛ همچنین برای دندان‌ها و پی‌ها و استخوان و مغز بد است، چون این اندام‌ها سردند و این سردیِ آب بر سرمایشان می‌افزاید، ولی آب‌های گرم برای اندام‌ها خوب است. اگر آب سرد را روی دمل‌هایی که به سرخی بزند، بریزند، سودمند خواهد بود. همچنین برای دفع خونریزی همگانی و خونریزی از بینی اگر پیرامون آن آب سرد بریزند، خوب خواهد بود. (بحر المنافع و شمس‌الارباب، علی، فردوس‌الحکمه، ص 487)»
نخستین چاپ کتاب «چگونه سلول‌ها در آبِ زیاد می‌میرند» در 148 صفحه با شمارگان 550 نسخه به بهای 25 هزار تومان از سوی انتشارات سفیر اردهال به بازار نشر عرضه شده است.
نظر شما