به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، فروش برخی کالاها مثل تلفن‌همراه، کامپیوتر و این قبیل کالاها، نیاز به تخصص ویژه دارد و معمولا توسط متخصص یا به اصطلاح اپراتور به‌فروش می‌رسد. به‌اعتقاد برخی صاحب‌نظران، کتاب به عنوان یک کالای فرهنگی، جزو این دسته از کالاها است و برای بازاریابی و فروش آن به افراد متخصص نیاز است؛ البته همین امر را می‌توان مانعی سر راه گسترش بازار فیزیکی کتاب و فروش آن در بازارهای دیگر و عمدتا غیرمرتبط نیز دانست.
فرشته سنگری، مدیر فروشگاه «افرا کتاب»، در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا درباره فروش کتاب در برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای که اخیرا مشاهده شده و اینکه آیا در ادامه این روند می‌توان شاهد فروش کتاب در سوپرمارکت‌ها هم بود؛ گفت: به‌عقیده من کتاب به‌صورت سوپرمارکتی و بدون داشتن تخصص، نمی‌تواند بازار و فروش خوبی داشته باشد.
سنگری فروش غیرتخصصی کتاب را آسیب بزرگی برای آینده کتاب و کتابخوانی دانست و افزود: وقتی مخاطب کتابی را غیرتخصصی و بدون هیچ حساب و کتابی خریداری کند، بعد از مطالعه کتاب ممکن است اعتماد خودش را از دست بدهد و فکر کند همه کتاب‌ها از آن دست هستند.
به جای ایجاد بازار جدید؛ کتاب خوب معرفی شود
مدیر فروشگاه «افرا کتاب» با اشاره به اینکه اگر گسترش بازار کتاب و فروش بیشتر آن، به‌منظور ارتقاء سطح مطالعه و کتابخوانی است؛ معرفی کتاب کلید بزرگی برای حل مشکلات نشر به‌شمار می‌آید، افزود: این‌طور نیست که با فروش مثلا 10 کتاب همه چیز را تمام شده بدانیم. این قضیه تا به‌حال هیچ کمکی به کتابخوانی نکرده است؛ مثلا همین کتاب‌هایی که در خیابان، در ادارات و معابر به‌فروش می‌رسد، سطح سرانه مطالعه ما را بالا نبرده است؛ بلکه تنها اتفاقی که اینجا می‌افتد، این است که کار از حوزه تخصصی‌اش خارج می‌شود.
او ادامه داد: کتاب‌هایی که معمولا کنار خیابان و معابر یا در نمایشگاه‌های غیررسمی و مکان‌های دیگری غیر از کتابفروشی‌ها عرضه می‌شود، مناسب مخاطب نیستند و با خرید و خواندن این دست کتاب‌ها، مخاطب اعتماد خود به کتاب را از دست می‌دهد. این بسیار آسیب‌رسان است؛ چرا که شخص فکر می‌کند کتاب خوبی خریده؛ درصورتی که ممکن است آن کتاب از لحاظ درستی مطالب و صفحه‌بندی و این قبیل مسائل استاندارد نباشد. ضمن اینکه این فرایند و به‌راحتی قابل جابه‌جا شدن با عرضه کتاب قاچاق است.
این کتابفروش ضمن تاکید بر معرفی و تبلیغ درست کتاب به‌عنوان راه‌حل فروش بیشتر و بهتر کتاب، عنوان کرد: برای توسعه بازار کتاب، می‌توان آن را در مدارس، رادیو و تلویزیون، بیلبوردهای خیابانی و فضاهای شهری معرفی کرد؛ منتهی این فضاهای شهری برای معرفی، باید در اختیار کسانی قرار بگیرند که حرفی برای گفتن داشته باشند، صرفا از روی رابطه نخواهند کتابی را معرفی کنند و تنها به این دلیل که نویسنده کتابی را می‌شناسند، سعی در بازارسازی برای آن نداشته باشند.
وی با تاکید بر نقش مهم کتابفروش متخصص برای معرفی و فروش کتاب، اضافه کرد: فروختن «جنگ و صلح»، «بینوایان» و دیگر کتاب‌های کلاسیک قدیمی نیازمند این است که یک کتابشناس، درباره موضوع آن و اینکه مناسب چه رده سنی است، سخن بگوید و حلقه ارتباط با مخاطب را به‌وجود بیاورد. اما در عمل، گاهی شاهد پرفروش شدن برخی کتاب‌ها هستیم که به درستی به مخاطبان و بازار معرفی نشده و مخاطب بعد از خواندن آن ها، به انتخاب غلط خود پی می‌برد.
راه درست فروش کتاب مراجعه به کتابفروشی است
سنگری بازارسازی معقول و به‌جا برای کتاب را اقدام درستی خواند و گفت: بازارسازی برای کتاب، اگر به جای خودش باشد، اقدام درستی است. به‌اعتقاد من حتی اگر کتابی در مدرسه معرفی و تبلیغ شود، تا اندازه‌ای درست است؛ اما راه و روش درست فروش کتاب این است که مخاطب به کتابفروشی مراجعه کند، با انواع کتاب‌ها مواجه شود، از طریق کتابفروش متخصص با کتاب‌ها آشنا شود، قدرت انتخاب داشته باشد و ضمن خرید کتاب مناسب، از این طریق زندگی کردن فرهنگی را یاد بگیرد.
مدیر فروشگاه «افرا کتاب» ضمن اشتباه خواندن فروش کتاب از سوی منشی برخی پزشکان، مانند فروش کتاب کودک در مطب پزشک اطفال و... اظهار کرد: آن بازارِ فروشی که منشی یک پزشک ایجاد می‌کند، فقط یک قسمت قضیه است اما آیا آن خانم منشی واقعا کتابفروش است؟ امکان تصمیم‌گیری روی ترجمه درست یا معرفی کتاب در موارد خاص را دارد یا اینکه صرفا به‌دنبال کسب درآمد است؟
بعید می‌دانم هیچ کتابفروشی از این ایده استقبال کند
وی افزود: واقعیت این است که اگر هر اقدامی سر جای خودش انجام نشود، آسیب‌رسان خواهد بود. فروختن کتاب در مطب پزشکان یا داروخانه‌ها مثل این است که ما در کتابفروشی قرص آسپرین یا مسواک بفروشیم. ما هیچ‌وقت این کار را نمی‌کنیم؛ زیرا با این کار تداخل مشاغل به‌وجود می‌آید؛ یعنی هم به لحاظ صنفی و هم به لحاظ اخلاقی این کار اشکال دارد.
سنگری در پایان گفت: کتابفروش که با مسئولیت خود کتاب فروخته شده را پس می‌گیرد، تعویض می‌کند، با مشتری درباره آن بحث می‌کند، سفارش می‌دهد و سفارش می‌گیرد. حالا اگر قرار است کتاب در مکانی غیر از کتابفروشی مثلا در ادارات، دانشگاه‌ها، مطب پزشک و... به فروش برسد، تکیلیف کتابفروش چیست؟
وی اضافه کرد: مگر بازار کتاب چقدر سودده است که با ایجاد بازارهای موازی، کتابفروش باید از سود مختصر خود هم محروم شود. فکر می‌کنم نظر اکثر کتابفروش‌ها همین باشد؛ یعنی بعید می‌دانم کتابفروشی از این ایده استقبال کند.
سه‌شنبه ۱۵ بهمن ۱۳۹۸ - ۱۱:۲۹
نظر شما