چاپ پیشین (دهم) این کتاب در سال گذشته (۱۳۹۷) با شمارگان ۸۰۰ نسخه و بهای ۱۲۵ هزار تومان منتشر شده بود. نشر مرکز نخستین چاپ این کتاب را در بهار ۱۳۸۸ با شمارگان ۱۶۰۰ نسخه و بهای ۲۴ هزار و ۸۰۰ تومان منتشر کرده بود.
شوپنهاور منتقد جدی فلسفه هگل بود و آن را جدی نمی‌گرفت. ویراست اول این کتاب در سال ۱۸۱۸ و ویراست دوم و مفصل‌تر آن در سال ۱۸۴۴ منتشر شد. سیطره تفکر هگل باعث شده بود تا کتاب پس از انتشار جریانی به پا نکند و مورد توجه قرار نگیرد. با توجه به این عدم استقبال بعدها نسخه‌های این چاپ را به عنوان کاغذ باطله می‌فروختند.
اما شوپنهاور در این کتاب چه گفته است؟ به باور شوپنهاور ما تقریبا همه چیز این جهان را از راه حس و قرار دادن آن درد زمان و مکان و نسبت‌های علت و معلولی می‌شناسیم اما چیزی هم وجود دارد که ادراکش از راه «حس دیگری» ممکن است و آن چیز بدن خود ماست. اما ما فقط بخش کوچکی از درون خویش را می‌شناسیم. سرچشمه انگیزه‌ها، کردارها و افکارمان بر ما معلوم نیست.
شوپنهاور نام این سرچشمه را «اراده» گذاشت. همین اراده است که به ما فرمان می‌دهد تا میل شناخت انگیزه‌ها را در خود سرکوب کنیم. اراده نیروی برانگیزاننده حرمت کرد. اراده در روان آدمی با همان قدرت کار می‌کند که در به حرکت درآوردن کهکشان‌ها. اما این نیرویی است هراس آور، سرکوب کننده و در نهایت ویرانگر. ریشه و اساس تمامی مصیبت‌های انسان در همین اراده است. آدمی بنده اراده است و برای گریز از آن باید به دل کندن از جهان روی بیاورد. این علت اصلی دلبستگی شوپنهاور به عرفان بودایی است. این نخواستن دنیا راه حل درازمدت است اما راه حل کوتاه مدتی هم وجود دارد و آم هنر است و آفرینش زیبایی.
«تصور» نیز گستره‌ای وسیع را دربر می‌گیرد از تصویرها و انگاره‌های ذهنی تا ایده‌ها، دنیای ما بیان دنیای پنهان است و اثباتی بر بد بودن آن. فی المثل هنر نه اراده است و نه تصور، و به این اعتبار از جهان دور است.
کتاب دو بخش (جلد) عمده دارد. جلد اول دربرداره ایده بنیادین نظام فکری شوپنهاور است و به چهار دفتر تقسیم و ضمیمه‌ای نیز به آن افزوده شده که نقد استادانه بر فلسفه کانتی است و مطالعه‌اش سه نقد کانت یعنی نقد عقل محض (سنجش خرد ناب)، نقد عقل عملی و نقد قوه حکم را بسیار آسان می‌کند. تصویر برآمده از مطالعه این جلد تصویر ساختار فکری ارگانیک و منسجمی مبتنی بر تجربه درونی و بیرونی است و سه دژ استوار را پدید می‌آورد: یعنی متافیزیک طبیعت، متافیزیک هنر یا زیباشناسی و متافیزیک اخلاق.
جلد دوم تکمله مباحث موجود در هر یک از چهار دفتر جلد اول است و نماینده میوه رسیده یک عمر تامل بر مسائل متعددی است که موضوع اصلی فلسفه شوپنهاور پدید آورده است. ایده بسیار گسترده و فراگیر جلد اول با تمام شاخ و برگش در جلد دوم با ارجاعات متعدد به هنر و زندکی و علوم تجربی مورد بررسی بسیط و تایید قرار می‌گیرد.
بخش بندی و سرفصل‌های کتاب به این شرح است: جلد اول: دفتر اول «جهان همچون تصور: منظر اول»، دفتر دوم «جهان همچون اراده: منظر اول»، دفتر سوم «جهان همچون تصور: منظر دوم»، دفتر چهارم «جهان همچون اراده: منظر دوم» و ضمیمه «نقد فلسفه کانتی».
جلد دوم: دفتر اول «ضمایم دفتر اول از جلد اول/نیمه اول»، «ضمایم دفتر اول از جلد اول/نیمه دوم»، دفتر دوم «ضمایم دفتر دوم از جلد اول»، دفتر سوم «ضمایم دفتر سوم از جلد اول» و دفتر چهارم «ضمایم دفتر چهام از جلد اول».
نظر شما