محمدعلی جعفریه، مدیر نشر «ثالث» در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره رعایت حقوق مولفان در صنعت نشر ایران و عقد قراردادهای چاپ و نشر کتاب گفت: حقوق مولفان تقریباً در ایران با اتکا به قوانین موجود و نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیری می‌شود؛ اما در دو مورد چاپ پایان‌نامه و قاچاق کتاب، شاهد زیرسوال رفتن حقوق مولفان هستیم که تعداد این موارد نیز کم نیست.
مدیر نشر ثالث ادامه داد: انتشار هر کتاب برای ناشر زحمت و هزینه‌های فراوانی دارد که با این‌گونه اقدامات نادیده و مورد بی‌احترامی واقع می‌شود. همچنین مولفان نیز از این رفتارها هم آسیب مادی می‌بینند و هم آسیب معنوی.
وی افزود: کتاب‌ها توسط گروهی که در واقع پخته‌خواران کتاب نامیده به‌حساب می‌آیند، ارزان‌تر فروخته می‌شوند؛ چراکه هزینه‌ای برای مراحل پیش از چاپ و حتی تالیف آن پرداخت نکرده‌اند. متاسفانه قاچاق کتاب به‌صورت قاچاقی در حال رشد است و متقلبان، روزبه‌روز کتاب‌های بیشتری چاپ می‌کنند و در گوشه و کنار خیابان‌ها به‌فروش می‌رسانند.
مدیر نشر «ثالث» با اشاره به موارد رعایت‌نشدن حقوق مولف در ایران خاطرنشان کرد: وجود کتاب‌های قاچاق، ارائه کتاب‌های صوتی بدون مجوز مولف و ناشر در سایت‌های غیرمجاز و سلیقه‌ای برخورد کردن ممیزها که موانعی را بر سر چاپ کتاب ایجاد می‌کند، از جمله موارد اصلی پایمال‌شدن حقوق مولفان در ایران است که باید با ارائه راهکارهای مناسب، وضع قوانین با رعایت و حفاظت از حقوق مولفان، برطرف شوند.
جعفریه درباره رعایت موارد مهم در عقد قرارداد میان مولف و ناشر بیان کرد: هنگام عقد قرارداد چاپ کتاب، مولفان باید نسبت به قرارداد شناخت داشته‌باشند، با دقت موارد را بررسی کنند. اگر این‌طور نباشد، باید به حقوق‌دانی که به این امور آشنا است، مراجعه کنند؛ چراکه قرارداد میان مولف و ناشر همچون قرارداد خرید یک خانه و ماشین است و تا سال‌ها بعد و حتی پس از فوت مولف نیز اعتبار دارد.
مدیر نشر «ثالث» ادامه داد: به‌طور مثال؛ برخی از قراردادها که دو طرف معامله بسته‌اند، تا 70سال نیز حفظ شده و پابرجا مانده‌است؛ پس مولف باید هنگام عقد قرارداد، با حقوق خود کاملا آشنایی داشته‌باشد. البته هر ناشری تقریباً قرارداد مخصوص خودش را دارد؛ به‌ویژه ناشرانی که فعال و شناخته‌شده‌اند.
وی عنوان کرد: مولفان حرفه‌ای، معمولا با با ناشران با تجربه و شناخته‌شده قرارداد می‌بندند؛ اما مولفان تازه‌کار هم باید برای رعایت حقوق خود به ناشران مورد اعتماد مراجعه کنند؛ نه اینکه کتاب خود را به هر ناشری نشناخته‌ای بسپارد.
این ناشر گفت: مولفان قبل از امضاء قرارداد می‌توانند به دایره حقوقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و یا بخش حقوقی اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان مراجعه کنند تا آنها را در جریان حقوق خود بگذارند.
چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۹ - ۱۱:۱۰
نظر شما