دوشنبه ۱۹ خرداد ۱۳۹۹ - ۱۲:۵۲
صنایع دستی حاصل روح ملت‌ها

«سمانه شهری‌نژاد» مولف و محقق حوزه پوشاک و صنایع دستی و مولف کتاب «تاریخ پوشاک استان گلستان: اقوام و فرهنگ‌ عامه» در یادداشتی برای ایبنا به مناسبت روز جهانی صنایع دستی (20 خرداد)، از اهمیت صنایع دستی در انتقال فرهنگ از نسلی به نسل دیگر، نوشت.

خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در گلستان - سمانه شهری‌نژاد: پس از جنگ جهانی دوم، صنایع ­دستی با محتوای هنری و فرهنگی، مورد توجه کشورهای پیشرفته قرار گرفت. در دهم ژوئن سال 1964 میلادی، نخستین همایش جهانی با شرکت مسئولان اجرایی، استادان دانشگاه، هنرمندان و صنعتگران بیش از 40 کشور، در نیویورک برگزار شد و دهم ژوئن سال 1964 میلادی، شورای جهانی صنایع­ دستی تاسیس شد که سالروز تاسیس این همایش به عنوان «روز جهانی صنایع­دستی» نام­گذاری شده است.

صنایع دستی، به مجموعه‌­ای از هنرها و صنایع اطلاق می­‌شود که محصول آنها به طور عمده با استفاده از مواد اولیه­ بومی، به کمک دست و ابزار دستی ساخته می­‌شود و در هر یک از فرآورده­‌های این صنایع، ذوق هنری و خلاقیت فکری صنعت گر سازنده، به نحوی تجلی می­‌یابد و همین عامل، وجه تمایز اصلی اینگونه محصول­‌ها از مصنوعات مشابه ماشینی و کارخانه‌­ای است.
 
صنایع­ دستی حاصل روح ملت­‌ها و دستآورد هنرهای آموخته از نسلی به نسل دیگر است. بنابراین، صنایع­ دستی تنها کالایی برای مبادله نیست؛ بلکه خصوصیات فرهنگی و ویژگی‌­های قومی، از طریق این کالا مبادله می‌­شود و نوعی ارتباط فرهنگی در میان جوامع به‌وجود می‌­آید.
 
در شورای جهانی صنایع­ دستی در قالب یکی از ارگان­‌های وابسته به یونسکو، به صنایع­ دستی و سنتی به‌صورت بخشی از حیات فرهنگی و اقتصادی ملل توجه شده است. در صنایع دستی ایران، ذوق هنری، بردباری و وسواس هنرمند ایرانی در ریزه­ کاری فنون هنری دیده می­‌شود و آنها همیشه در این هنر پیشتاز بوده­‌اند. به نحوی اسرار­آمیز در صنایع­ دستی ایران، اسرار زندگی نهفته است. یک زندگی با رنج­‌ها و شکل­‌های بسیار همرا ه با شوق و زیبایی.
 
مقام معظم رهبری می­‌فرمایند: «صنایع­ دستی تنوعی که دارد، تجملی که دارد و ذوقی که در آن به کار رفته­، زیبا و همه پسند است». گزافه نیست اگر گفته شود صنایع دستی عمری به قدمت عمر بشر دارد. ایران مهد هنر است و از هفت هزار سال پیش بیرق هنر نیاکان خویش را به‌عنوان سند هویت ملی به رخ جهانیان کشیده است.
 
هر شهر ایران کهن به یک هنر صنایع­ دستی شهرت دارد. هنرمند ایرانی، همواره با کار هنری­ اش، مقصودی را بیان داشته و رمز و رازی را آشکار ساخته است. او با پشتوانه­ فرهنگی غنی و سیراب از سرچشمه عرفان با دست یافتن به مواد گوناگون، مهارت استادانه و احساس زیبایی و نبوغ خود را در بسیاری از دست­ ساخته‌­ها به‌ویژه ظرف­‌های فلزی، سفال، شیشه و دست بافت­‌ها و سوزندوزی­‌ها نشان داده است.
 
براستی که ایران در بسیاری از هنرهای صنایع­ دستی سابقه­ ای باستانی دارد.  استان گلستان نیز هم با تعدد اقوام بومی و محلی که هر یک دارای فرهنگ، هنر، آداب و رسوم و زبان خاص خود هستند؛ دارای صنایع دستی بسیار ارزنده‌ای است. جرجان و استرآباد (یا سرزمین بزرگ گرگان) را با سفال، آبگینه و زیورآلات دست‌ساز و پارچه از گذشته می­‌شناسند که وجه تاریخی نیز هم دارد. هر چند تاریخ باستانی این دیار بسیار خواندنی و جذاب است.
 
نساجی سنتی چون پارچه، جاجیم و چوغا، ساز سازی، نوار بافی (کتولی و ترکمنی)، صنایع فلزی (زیورآلات)، رودوزی (سوزن دوزی ترکمن، شاهکویی، قزاق­دوزی)، نمدمالی، بافته­‌های داری (پلاس ­دوزی، قالی و قالیچه، پوشاک بومی و محلی) و چرم ­دوزی از صنایع دستی رایج استان و حصیر بافی و کوب بافی در حال احیا و متاسفانه سفال استرآباد، شیشه جرجان و زین‌سازی از صنایع منسوخ و مسگری و پوستین دوزی و آلاچیق دوزی در حال منسوخ شدن در استان گلستان هستند.
 
در همین راستا و برای پیشرفت در این عرصه باور دارم که با ترویج کارگروهی به جهت تاسیس بنگاه­‌های زودبازده، همگام شدن با دانش علمی برای ورود به بازار و قبول عامه مردم و تایید آن توسط قشر خاص جامعه، ارائه کیفیت خوب و مطلوب و حفظ کیفیت، اعتمادسازی و استانداردسازی، به دست آوردن رضایت مشتری و اهمیت نظر مشتری در جهت ارتقاء و رفع کمبودها، خلاقیت و نوآوری سازنده، تشویق به خرید بجای تحریک و کاهش قیمت و عمومی کردن محصول در بازار می‌توانیم قدم‌های پایداری را برداریم.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها