افزایش وزن، افزایش قند خون و بروز مشکلات معده از دیگر عوارض استفاده مداوم از شیرینکنندههاست. شیرین کنندهها اگر در حد معمول استفاده شوند، عوارض جانبی جدی نخواهند داشت. مصرف شیرینکنندههای بدون قند در گروهی از افراد مانن زنان باردار، کودکان و کسانی که سابقه افت قند دارند، باید با احتیاط بسیار و تحتنظر پزشک صورت گیرد.
کتاب «متابولیسم شیرینکنندههای مغذی در بدن» تألیف روناک غلامی، مریم قادری و مهدی جعفری اصل در چهار فصل ابتدا مسأله «چاقی و اضافه وزن، تعاریف و علل شیوع» را مورد بررسی قرار میدهد و در سه فصل بعدی به «مروری بر ساختار شیمیایی و فرایند تولید شکر و شربتهای ذرت»، «متابولیسم انواع شیرین کنندهها در بدن» و «اثرات شیرینکنندهها بر هورمونهای تنظیمکننده انرژی» میپردازد.
اثر گلوکز و فروکتوز بر مصرف انرژی
«ورود غذا به بدن باعث افزایش مصرف انرژی در زمان استراحت میشود که به آن «گرمای حاصل از رژیم» میگویند. دلیل این امر آن است که مقداری از آدنوزین تری فسفات، برای متابولیسم و ذخیره مواد مغذی جذبشده بهکار میرود. گرمازایی ناشی از رژیم غذایی با ورود غذای حاوی فروکتوز به بدن در مقایسه با غذای حاوی گلوکز با همان کالری بیشتر است. این موضوع عمدتا ناشی از این واقعیت است که فروکتوز، برخلاف گلوکز، مستقیما توسط اکثر سلولهای ارگانیسم متابولیزه نمیشود، بلکه ابتدا در کبد به لاکتات یا گلوکز فرآوری میشود. این فرایند اکسیداسیون دومرحلهای نتایج مهمی در ارتباط با انرژی دارد.»
نقش قندها در شیوع چاقی، دیابت و سندروم متابولیک
«مطالعات بسیاری نشان دادهاند که وزن و تنظیم انرژی مسائل پیچیدهای هستند که در آنها چندین عامل بر هم اثر گذاشته و کنشپذیری دارند. حذف یک ماده مغذی مانند قندهای افزودنی که ممکن است در افزایش شیوع چاقی موثر باشد، نمیتواند بنیانی علمی و منطقی داشته باشد. تأثیری که شیرینکنندههای کالریزا برروی وزن بدن دارند، روشن نیست. در مورد نقش قندها در شیوع چاقی، دیابت و سندروم متابولیک در سرتاسر جهان اختلافنظر وجود دارد. بهخصوص برخی از دانشمندان معتقدند که HFCS ممکن است عاملی تأثیرگذار در مصرف بیش از حد غذا و اضافه وزن در نتیجه شیوع چاقی در دهههای اخیر باشد.»
ارتباط قندهای حاوی فروکتور و چاقی
«ارتباط بین قندهای حاوی فروکتوز و چاقی، بیشتر براساس مطالعات همهگیر شناختی، دادههای مربوط به مطالعات حیوانی یا مطالعاتی بوده است که فروکتوز خالص را با گلوکز خالص مقایسه میکنند. بسیاری از مطالعات جدید، مصرف نوشابه شیرین شده با شکر را به افزایش دریافت انرژی در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان ارتباط میدهند. در این مورد که آیا رابطه مثبتی بین مصرف نوشابه شیرین شده با شکر و چاقی وجود دارد یا خیر، شواهد متناقضی وجود دارد. برخی از مطالعات رابطه مثبتی بین مصرف نوشابههای شیرین و خطر اضافه وزن یا چاقی گزارش کردهاند. اما مطالعات اخیر شواهدی برخلاف این فرضیه را نشان داده است. از آنجا که اضافه وزن و چاقی شرایط متابولیک پیچیدهای هستند، این احتمال وجود دارد که هیچ ماده غذایی یا گروه غذایی، به تنهایی علت اصلی این عوارض نباشد.»
نخستین چاپ کتاب «متابولیسم شیرینکنندههای مغذی در بدن» در 96 صفحه با شمارگان 500 نسخه به بهای 50 هزار تومان از سوی انتشارات حک راهی بازار نشر شده است.
نظر شما