حمیدرضا جواهری، مدیر چاپخانه آرتا که بیش از ۳۵ سال سابقه فعالیت در صنعت چاپ را دارد، در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با نامناسب توصیف کردن اوضاع صنعت چاپ در این ایام، عنوان کرد: این صنعت، بیمار است و حال خوبی ندارد و به‌زور نفس می‌کشد؛ زیرا نه از سوی تشکل و اتحادیه صنفی حمایت می‌شود و نه از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت صمت.
وی ادامه داد: بخش عمده مشکلاتی که این روزها چاپخانه‌داران با آن دست و پنجه نرم مي‌کنند، در حوزه مواد اولیه است که با نوسانات ارز به هم می‌ریزد. زمانی که نرخ ارز افزایش پیدا می‌کند، قیمت‌ها به‌حدی نوسان دارند که حتی نمی‌توانیم به مشتریاتی که تماس می‌گیرند، قیمت بدهیم.
جواهری با بیان اینکه عدم ثبات قیمت مواد اولیه مدت‌ها است به یک مشکل جدی برای چاپخانه‌داران تبدیل شده است، توضیح داد: زمانی که برای مشتری از بازار سفارش می‌گیریم، با زمانی که می‌خواهیم برویم و جنس را از بازار خریداری کنیم، حتی اگر یک روز فاصله باشد، با تفاوت قیمت بسیاری زیادی روبه‌رو می‌شویم که حساب و کتاب‌ها را به‌هم می‌زند.
وی تاکید کرد: متاسفانه در صنعت چاپ با توجه به وارداتی بودن بخش عمده مواد اولیه در آن، بهای هیچ کالایی ثبات ندارد و البته معتقدم در این میان، یک‌سری از مسائل و مشکلات به واردکنندگان و تجاری که کالاها را به کشور وارد می‌کنند برمی‌گردد و هیچ کس هم بر کار آن‌ها نظارت ندارد.
جواهری با اشاره به تاثیر واردکنندگان در بی‌ثباتی قیمت‌ها در بازار گفت: زمانی که نرخ دلار افزایش پیدا می‌کند، قیمت همه کالاهای وارداتی بالا می‌رود و اگر قیمت دلار هم پایین بیاید؛ به‌اصطلاح بازاری‌ها همچنان «چسبندگی» بالا می‌ماند.
وی در این زمینه ادامه داد: ما به واردکنندگان می‌گوییم که قیمت دلار کاهش داشته است؛ پس چرا قیمت مواد اولیه کمتر نمی‌شود و در جواب می‌شنویم که نه هنوز قیمت مواد وارداتی پایین نیامده. در این دوره، هر زمان که دلار کاهش قیمت داشته است، ندیدیم که بهای مواد اولیه پایین بیاید و دوباره به‌محض بالا رفتن قیمت‌ها، باز هم بالاتر نرود.
جواهری یکی از دلایل اصلی بروز این موضوع را مشکلات عدیده فرهنگی در بازار کشور دانست و گفت: باید قبول کنیم که همه ایرادات و اشکال‌ها را نباید به گردن دولت بیندازیم؛ زیرا تاجران در برهه‌های حساس اصلا با مردم و مشکلات اقتصادی آن‌ها همراه نیستند.
وی با اشاره به تجربه خرید مرکب در ماه‌های اخیر عنوان کرد: من مدت‌ها با یک مرکب‌فروش کار می‌کردم و مرکب را کیلویی ۸۰ هزار تومان از او می‌خریدم. عید امسال به او گفتم حدود ۲ تن مرکب می‌خواهم و او می‌خواست کیلویی ۹۵ هزار تومان به من بفروشد.
این فعال حوزه چاپ یادآور شد: تاجر با ارز نیمایی جنس وارد کشور می‌کند و در انبار نگه‌داری مي‌کند و بعد به‌محض اینکه دلار گران شد، مرکب را نمی‌فروشد تا قیمت‌ها بالاتر برود و بعد بفروشد. در توجیه این کار هم می‌گوید؛ من باید پولم را جایگزین کنم؛ درحالی‌که اجناس را به نرخ قبل خریداری کرده است.
کسادی بازار کتاب‌های نفیس
جواهری همچنین به تاثیرات شیوع بیماری کرونا بر فعالیت چاپخانه‌ها اشاره کرد و گفت: تا قبل از بیماری کرونا ما در حوزه تولید کتاب‌های نفیس فعالیت می‌کردیم اما مدت‌های زیادی است که بازار این کالا فروکش کرده و خریداری ندارد. ما نیز سرخورده از این موضوع، تلاش کردیم از فعالیت در حوزه تولید کتاب نفیس به سمت بسته‌بندی‌های نفیس برویم.
وی با بیان اینکه از ۲۰ سال پیش در حوزه چاپ کتاب‌های نفیس فعال بوده است، ادامه داد: ما سال‌ها قبل در چاپخانه هنر چاپ گرافیک در خیابان بهار شیراز اولین ماشین اسپید مستر صفر را به کشور آوردیم و از آن به‌بعد کتاب‌های همه ناشرانی که در حوزه تولید کتاب‌های نفیس فعال بودند را چاپ می‌کردیم.
جواهری با اشاره به برخی از ناشران عنوان کرد: کتاب‌های ناشرانی مانند نگاه، فرهنگ و هنر گویا، میردشتی و ناشران دیگر را در این چاپخانه چاپ می‌کردیم و این آثار نفیس فروش و بازار خوبی داشتند. همه شرکت‌های بزرگ که در عرضه بین‌المللی فعالیت می‌کردند در ایام عید نوروز به جای تقویم و سررسید، کتاب نفیس به مشتریان و مراجعه‌کنندگان خود هدیه می‌کردند.
وی با بیان اینکه این اقدام به عنوان یک فرهنگ پسندیده جاافتاده بود، گفت: بخش زیادی از این شرکت‌ها متاسفانه در سال‌های اخیر دچار مشکلات عدیده اقتصادی شدند و برخی از آن‌ها دچار ورشکستگی مالی شدند و به‌دنبال آن فروش و بازار کتاب‌های نفیس به‌هم ریخت.
جواهری تاکید کرد: تک‌فروشی کتاب‌های نفیس بسیار محدود بود و بخش عمده این کتاب‌ها جنبه هدیه و کادویی داشت ولی به‌دلیل گرانی مواد اولیه و از سوی دیگر تعطیلی شرکت‌ها این کتاب‌ها به‌مرور جایگاه خود را از دست دادند.
وی همچنین درباره افزود: کرونا ضربه بزرگی به چاپخانه‌داران وارد کرد و ما اگرچه به بحث بسته‌بندی و تولید لیوان یا سایر حوزه‌ها وارد شدیم، اما به دلیل کاهش استقبال مشتریان سفارش‌ها نیز کاهش یافته است.
مشکلی به نام خرابی قطعات ماشین‌آلات
جواهری همچنین درباره یکی دیگر از مشکلات چاپخانه‌داران توضیح داد: ما همیشه دعا می‌کنیم که دستگاه‌ها و ماشین‌های ما خراب نشود زیرا ماشین‌های مدرن ساخت سال ۲۰۰۰ به بعد اغلب بُرد دارند و اگر این بردها خراب شوند، همه کار و فعالیت چاپخانه تحت تاثیر این قطعه قرار می‌گیرد؛ تا وقتی که تعمیر یا تعویض شود.
وی در این زمینه گفت: خرابی یک قطعه از ماشین چاپ مثل این است که فرزندت بیمار شده باشد و به یک عضو نیاز داشته باشد؛ هر کاری می‌کنی تا این قطعه یا قطعات را پیدا و جایگزین کنی تا چرخ چاپخانه‌ات بچرخد و در زمینه آماده‌سازی سفارش مشتریان دچار مشکل نشوی.
مدیر چاپخانه آرتا ادامه داد: متاسفانه اگر قطعه‌ای خراب شود، ما به‌دلیل تحریم‌‌های ظالمانه‌ای که بر علیه ایران اعمال می‌شود، نمی‌توانیم سفارش قطعه جدید بدهیم و به‌همین دلیل قطعه خراب را به همراه مکانیک به تراشکاری می‌بریم تا اصلاح شود و بتوانیم از آن مجددا استفاده کنیم.
جواهری با اشاره به حضور در اتحادیه چاپخانه‌داران و طرح این مشکل، افزود: من در یکی از جلساتی که در اتحادیه برگزار شده بود، گفتم این‌روزها چراغ هر چاپخانه‌ای که روشن است، صاحب آن چاپخانه هنرمند و عاشق است؛ زیرا با توجه به کمبود و کسری‌هایی که در این زمیه وجود دارد، روشن نگه داشتن چراغ چاپخانه‌ها کار آسانی نیست.
ضرورت اتحاد و نظارت
این فعال حوزه چاپ در ادامه با ارائه راهکار برون‌رفت از مشکلات صنعت چاپ در بخش‌های مختلف گفت: برای اینکه مواد اولیه یا قطعات مورد نیاز چاپخانه‌داران با کمترین مشکل به دست‌شان برسد، نیازمند انسجام و اتحاد میان اتحادیه و تعاونی چاپخانه‌داران هستیم که متاسفانه در صنعت ما وجود ندارد.
وی تاکید کرد: الان بیش از یک‌سال است که وضعیت انتخابات اتحادیه چاپخانه‌داران تهران نامشخص است و رئیس نداریم. در چنین وضعیتی نمی‌توان انتظار انسجام و اتحاد برای رفع مشکلات داشت.
جواهری همچنین درباره کمک و حمایت دولت به چاپخانه‌ها نیز عنوان کرد: از سوی دیگر معتقدم دولت می‌تواند برای ورود مواد اولیه مورد نیاز صنعت چاپ میزان مشخصی ارز اختصاص دهد و این موضوع را در اختیار شرکت تعاونی صنف چاپ قرار دهد تا از طریق این تعاونی به دست اعضا و چاپخانه‌داران برسد اما متاسفانه مدیران ما از صنعت چاپ آگاهی کافی ندارند و به همین دلیل نمی‌تواند تصمیم‌گیری درستی برای رفع موانع پیش روی فعالان این حوزه داشته باشد.
شنبه ۲۸ تیر ۱۳۹۹ - ۰۹:۴۸
نظر شما