خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)، نادره رضایی، مدیرعامل جوان انتشارات علمی و فرهنگی، اواخر سال گذشته، مدیریت این مجموعه  66 ساله را عهده‌دار شد. وی تعامل با پدید‌آورندگان همکار و همچنین مخاطبان را به‌عنوان کلید‌واژه‌های این فصل از عمر انتشارات تعریف کرده‌ و معتقد است باید بیش از گذشته از ظرفیت‌های فضای مجازی برای توسعه فعالیت‌ها بهره برد. به گفته او؛ در این مدت، انتشارات علمی و فرهنگی موفق به انتشار 84 چاپ نخست و 89 تجدید چاپ شده‌است.

عهده‌دار شدن یکی از بزرگترین مراکز نشر کشور، قطعا با شرایط ویژه‌ای برای شما همراه بوده است؛ اما اگر بخواهیم به مهمترین اتفاقاتی که ظرف این چند ماه در این مرکز رقم خورده‌ بپردازیم، کدام موارد از نظر شما بیشتر حائز اهمیت‌اند؟

در این چندماه تلاش کرده‌ایم که فارغ از برخی حواشی، اتفاقات خوبی را در بخش‌های مختلف انتشارت رقم بزنیم. میزان فروش انتشارات به لحاظ ریالی، در پنج ماه گذشته و با وجود شیوع کرونا، در مقایسه با سال گذشته افزایش پیدا کرده‌است و بهره‌گیری از نماینده‌های فروش با ‌انگیزه، توجه به فروشگاه‌ها و البته افزایش تعاملات به‌عنوان راهگشا‌ترین مولفه، از مهم‌ترین دلایل رسیدن به این میزان فروش است. به‌عنوان مثال؛ فروش انتشارات علمی و فرهنگی در شهرستان‌ها از 18 به 27 درصد افزایش پیدا کرده که نتیجه ارتباط با مراکز پخش و همچنین فروش مستقیم است. همچنین زمان تحویل کتاب نیز به کمتر از 24 ساعت کاهش پیدا کرده‌‌است. بازار کتاب‌های علمی و فرهنگی در شهرستان‌ها، از‌ مزیت‌های مجموعه محسوب می‌شود و رضایت مخاطبان موید این موضوع است؛ بنابراین تاسیس فروشگاه با هدف افزایش میزان دسترسی را در مناطق مختلف کشور جزو برنامه‌های اصلی است. از طرفی تلاش می‌کنیم مانند سیاق گذشته تولید به‌گونه‌ای باشد تا همه طبقات اقتصادی توان خرید آثار علمی و فرهنگی را داشته‌باشند.    
         
هرچند کرونا، مشکلات قابل‌توجهی ایجاد کرده‌است اما به‌‌نظر می‌رسد، هرکدام از فعالان حوزه نشر که تجربه فعالیت در فضای مجازی را داشتند، در این شرایط، موفق عمل کردند. انتشارات علمی و فرهنگی هم که پیش‌تر بهره چندانی از این فضا نبرده بود، با ایجاد سازوکار جدید، حضور در این عرصه را تقویت کرده‌است. به‌عنوان مثال؛ جریان فروش آنلاین انتشارات علمی و فرهنگی با ارتقاء سامانه اینترنتی، تقویت شده‌است و به‌زودی قابل دسترس است. تولید نسخه الکترونیکی، همکاری با یکی از فروشگاه‌های اینترنتی و ایجاد باشگاه مخاطبان برای روزآمدن کردن فعالیت انتشارات در فضای مجازی را نیز دنبال می‌کنیم.
  روند قراردادها برای انتشار آثار جدید چطور پیش می‌رود؟
با توجه به سنوات گذشته، تعهداتی هم از قبل برعهده انتشارات بوده‌است که علاوه بر پیگیری آن‌ها به پذیرش آثار جدید نیز توجه داریم. برای این منظور؛ استفاده از دبیران علمی جوان و متخصص در شورای بزرگسال را در دستور کار، قرار داده‌‌ایم تا از جریان تولید آثار جدید عقب نمانیم. براساس نظر شورای تخصصی کودک نیز دو برنامه ارزیابی تعهدات و تعریف اهداف چهار‌گانه با توجه به ظرفیت‌هایمان در حوزه تولید آثار جدید را در نظر داریم که شاید دیگران کمتر به آن پرداخته‌اند. تولید کتاب‌های صوتی از‌جمله اقدامات در این حوزه است.   

روشن‌تر کردن حوزه‌بندی موضوعی و تقویت حوزه‌هایی مانند سینما و جامعه‌شناسی توسعه و همچنین افزایش توان تولید کتاب‌های ترجمه‌ای با فعال شدن شوراهای ارزیابی، از رویکرد‌های جدید انتشارات است. اعتقاد داریم که علمی و فرهنگی به دلیل رویکرد سنتی و طولانی شدن فرآیند ترجمه، در این حوزه از جایگاه شاخص دهه‌های 30 و 40 فاصله گرفته‌است؛ بنابراین طراحی سازو‌کارهایی برای بازگشت به آن دوران را پیگیری می‌کنیم. یکی دیگر از برنامه‌ها نیز، رایزنی با مرکز اسناد و کتابخانه ملی برای ایجاد یک مرکز اسناد با هدف حفظ اسناد انتشارات علمی و فرهنگی است.  

یکی از سیاست‌های مدیریت قبلی علمی و فرهنگی، بازنشر آثار قدیمی با شمارگان بالا و قیمت پایین بود که تا حدی توانست جایگاه علمی‌وفرهنگی را در بازار کتاب، تقویت کند. با توجه به مختصال بازار تولید و انتشار کتاب در شرایط کنونی، سیاست‌های اصلی شما، در بحث بازار‌یابی و تولید چیست؟
تجدید چاپ مجموعه‌های ارزشمند در سال‌های اخیر از اتفاقات قابل‌توجه در انتشارات علمی و فرهنگی بود. به‌عبارت دیگر؛ انتشارات از تجدید چاپ کتاب‌های ارزشمند خود بهره می‌برد و اگر این جریان هوشمندانه و با پذیرش کیفی آثار تداوم پیدا کند، می‌توانیم موفق عمل کنیم. ما در 7 ماه گذشته 84 عنوان چاپ اول و 89 عنوان تجدید چاپ به بازار عرضه کرده‌ایم و تاکید می‌کنم؛ انتشارات علمی و فرهنگی به مسابقه سرعت در تولید و یا شعار «هر روز یک کتاب» علاقه‌مند نیست. نیازی هم به رکورد‌زنی از نظر عددی و کمی نداریم.

تمایز علمی و فرهنگی در کتاب‌‌هایی است که چاپ آن‌ها از عهده دیگران برنمی‌آید. اگر مجموعه عوامل اجازه بدهد تا به سیاق گذشته برگردیم، در مسیر صحیح قرار خواهیم گرفت؛ یعنی انتخاب خوب در تجدید چاپ آثار ارزشمند. بسیاری از آثار در ادوار مختلف به‌دلیل رویکرد‌های مختلف و یا در برخی دوره‌ها حتی بدون ملاحظه‌ای خاص از گردونه چاپ خارج شدند؛ بنابراین برای سرعت‌بخشیدن به جریان تجدید چاپ، واحد بازار‌یابی و فروش به جای معاونت فرهنگی، عهده‌دار بررسی بازار و ارائه پیشنهاد برای تجدید چاپ شده‌است.
  کمی‌ هم درباره برنامه‌ها و رویدادهای فرهنگی دیگری که قرار است حول محور انتشارات علمی و فرهنگی رقم بخورد، توضیح دهید.
ما در این زمینه مدعی هستیم. دو هفته بعد از آمدنم، سلسه نشست‌های نقد کتاب برگزار شد و حتی با شیوع کرونا متوقف نشد؛ بلکه به سرعت در فضای مجازی ادامه پیدا کرد. همچنین علاوه‌بر معرفی آثار در فضای مجازی در حال تولید؛ ویدئو‌های یک دقیقه‌ای و پخش‌های زنده در اینستاگرام را نیز دنبال کرده‌ایم و این فعالیت‌های ادامه دارد. 

برگزاری جشنواره «کرونا امید»، تهیه و ارسال کتاب برای کادر درمان بیمارستان‌های میلاد و مسیح دانشوری به مناسبت هفته تامین اجتماعی و جمع‌آوری روایت آن‌ها از تجربه حضور در بخش بیماران کرونایی که برترین‌های آن منتشر می‌‌شود، برگزاری پویش «سهم من یک کتاب» با همکاری انجمن «دست‌ یاری به دشت‌یاری» در سیستان و بلوچستان از‌جمله اقدامات چند ماه گذشته‌است.

علمی و فرهنگی به فعالیت‌‌های خارج از مرز هم توجه دارد و در ‌حال برنامه‌ریزی برای تامین و ارسال بسته‌های کتاب به‌ویژه در حوزه کودک، برای مدارس خود‌گردان افغانستان هستیم. برای برگزاری شصت و ششمین، سالگرد تاسیس انتشارات علمی و فرهنگی نیز برنامه‌هایی داریم که متعاقبا اعلام خواهد شد.