الیف شافاک در یادداشتی برای روزنامه گاردین درباره نقش نویسندگان در این شرایط مینویسد و اعتقاد دارد خودش و نویسندگان دیگر داستانهای متفاوتی نسبت به گذشته بنویسند.
شافاک در سال ۱۹۹۸ با رمان «پنهان» برنده جایزه «رومی»، که به بهترین اثر ادبیات عرفانی ترکیه تعلق میگیرد، شد. او نشان شوالیه را که از مدالهای فرهنگی کشور فرانسه است دریافت کرده و بارها به فهرست نهایی و اولیه جوایز جهانی از جمله جایزه ادبیات داستانی زنان «اورنج»، جایزه دستاوردهای زنان آسیایی، جایزه مهم «ایمپک دوبلین»، ادبیات داستانی مستقل بریتانیا، جایزه بینالمللی روزنامهنگاری و بسیاری جشنوارههای ادبی دیگر راه پیدا کرده است.
این نویسنده ترکتبار در شرایط کرونایی اکثر کشورهای جهان و بحران انسانها برای زنده ماندن و مبارزه با این ویروس و همچنین شرایط و اعتراضهای مدنی در سراسر کره زمان در یادداشتی برای روزنامه گاردین درباره نقش نویسندگان در این شرایط مینویسد و اعتقاد دارد خودش و نویسندگان دیگر داستانهای متفاوتی نسبت به گذشته بنویسند:
در سال 2020 تنها ویروس کرونا اتفاق نیفتاده است بلکه یک دوجین اتفاق تلخ در بسیاری از کشورهای جهان رخ داده که بسیاری از آنها هنوز هم ادامه دارد. از مشکلات انسانها مثل کرونا، فقر، بیکاری، ناعدالتی طبقاتی و جرم و جنایت که بگذریم، به مشکلات اختصاصی کشورهای جهان میرسیم. در لهستان اقلیتهای فکری دشمن شماره یک هستند. در مجارستان گروههای نئونازی در حال قدرتگیری هستند. در آمریکا پلیس هر روز سیاهپوستان را میکشد و در آلمان مهاجران و اقلیتهای مذهبی هر روز با مشکلات جدیدی روبرو میشوند. در بریتانیا، برزیل، هندوستان تعصب مذهبی و اسلامهراسی بیداد میکند. همه اینها نشان میدهد که انسانها به همنوعان متفاوت خود ظلم میکنند.
تاریخ نشان داده است که تمدنهای بشری هیچ وقت با خشونت و قتل و جنگهای داخلی شروع نشده است بلکه همیشه این کلمات و کلیشهها بودند که تمدنهای بشری را ایجاد کردهاند. مبارزه برای دفاع از حقوق بشر باید با کلمات آغاز شود. یعنی همان داستانها. ما نیاز به گفتن داستانهایی متفاوت برای بشریت داریم. نویسندگان باید تلاش بیشتری در این جهت انجام دهند. نویسندگان از هر ملیت و کشوری باید درباره مردم دیگر فرهنگها بنویسند تا رابطه احساسی و عاطفی انسانها بیشتر به هم نزدیک شود.
نویسندگان در این شرایط بحرانی انسانیت و بیعدالتی باید روحیه انسان بودن را در بین مردم جهان تقویت کنند. در این شرایط به طور موقت هم که شده بیایید تعصبهای قومی قبیلهای خود را فراموش کنیم و برای مردمان دیگر مناطق جهان بنویسیم تا رنج آنها را کاهش دهیم. شرق یا غرب همه انسان هستیم و در یک کره خاکی زندگی میکنیم. ادبیات قدرت جهانشمول دارد و ما نویسندگان باید از قدرت شفابخش آن برای نجات مردم استفاده کنیم.
حق با دوریس لسینگ (نویسنده انگلیسی و برنده جایزه نوبل ادبیات) بود که میگفت ادبیات بعد از حوادث تحلیلگر اصلی است. نویسندگان باید با استفاده از زمان حوادث را بررسی و تحلیل کنند. در دوران پساکرونا جهان علاوه بر بیماری با مشکلات بسیاری دست به گریبان است ولی من میگویم در اینجا ادبیات قبل از بروز حادثه باید نقش تحلیلی خود را ایفا کند و نویسندگان به کمک بشریت بیایند.
بسیاری از اقتصادهای جهان در حال ورشکستگی هستند و دوباره هنر و ادبیات قربانیان اول این حوادث هستند. کتابخانهها و مراکز فرهنگی تعطیل میشوند و نیاز به داستان در این زمانه دیگر از یک کالای تجملاتی فراتر رفته و به نیازی حیاتی تبدیل شده است. هنر داستانگویی برای انسانها یکی از آخرین سنگرها برای مقاومت در برابر بیعدالتی و ظلم به انسانهاست.
نظرات