به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، دكتر سعيد ميرترابي با اشاره به معرفي اين اثر در «همايش بين‌المللي يك‌صدسالگي صنعت نفت ايران» كه در دانشگاه تهران برگزار شد، اظهار داشت: در اين كتاب با استفاده از مطالعات موردي و در نظر گرفتن شرايط متفاوت كشورهاي نفت‌خيز جهان، به تبيين اثرگذاري نفت در سياست داخلي و خارجي اين كشورهاي پرداخته‌ام.

وي افزود: تجربه‌هاي كشورهاي نفت‌خيز در اين عرصه با يكديگر تفاوت‌هاي زيادي دارد و اين كتاب درصدد نشان‌دادن اين تجارب متفاوت است تا بگويد بخش عمده‌اي از آثار نفت كه به آن نسبت داده مي‌شود و آثار منفي‌ نيز به حساب مي‌آيد ناشي از ديدگاه‌ها و سياست‌گذاري‌هاي نهادهاي اجتماعي و دولت‌هاي حاكم در اين سرزمين‌هاست.

نويسنده اين اثر معتقد است: نبايد اين تصور ايجاد شود كه ذخاير انرژي به خودي خود منفي هستند و موجب كندشدن يا حتي تعطيلي توسعه اجتماعي، فرهنگي و سياسي مي‌شوند.

ميرترابي با بررسي حدود بيست ديدگاه نظري و چكيده همين تعداد مطالعات موردي  مي گويد: چيزي به نام «بلاي نفت» يا «بلاي منابع» وجود ندارد و رانت‌هاي نفتي در كشورهاي مختلف آثاري متفاوت و حتي متضاد برجاي گذاشته‌اند. ريشه آثار منفي‌ كه به نفت نسبت داده مي‌شود را بايد در نهادهاي اجتماعي و سياسي هر كشور جست‌وجو كرد. 

وي يادآور شد: از ديگر اهداف اين پژوهش مي‌توان ارائه مجموعه‌اي از الگوهاي نظري براي تشريح تحولات سياسي و اجتماعي جوامع نفت‌خيز را نام برد. اين الگوها به لحاظ نظري از از مباحث نظريه دولت در نفتي بهره گرفته‌اند.

دكتر محمود سريع‌القلم در بخشي از مقدمه اين اثر آورده است: در ماتريس «كنش و واكنش» نظام بين‌المللي فعلي، مهمترين وجه شناخت سياست در سطح داخلي و در مقياس بين‌المللي، ساختار و منافع اقتصادي مرتبط با آن است.

سريع‌القلم با اشاره به اين كه كتاب «نفت، سياست و دموكراسي» با نمايش آماري و تحليل ساختاري جديدي، فرايند مهمي را مطرح مي‌كند، در توضيح اين مطلب متذكر شده است: فرايندي كه از يك سو كنش و واكنش‌هاي انرژي و سياست كشورهاي مختلف را متفاوت مي‌داند و از سويي ديگر متغييرهاي مياني مانند فرهنگ بومي، نظام باورها، درجه تعلق به كشورها با غلظت‌هاي ناسيوناليستي را ميان انرژي و ستانده‌هاي اجتماعي و سياسي آن معرفي مي‌كند.

اين اثر در هفت فصل با عناويني چون بررسي و نقد نظريه‌هاي نفت و سياست، شكل‌گيري دولت نفتي، ثبات يا بي‌ثباتي در دولت‌هاي نفتي، نفت و توسعه، نفت و دموكراسي(مطالعات كمي)، نفت و دموكراسي(مطالعات كيفي) و نتيجه‌گيري تنظيم شده است.

انتشارات قومس به مناسبت صد سالگي صنعت نفت، كتاب «نفت، سياست و دموكراسي» را با مقدمه دكتر محمود سريع‌القلم در شمارگان هزار  نسخه، 222 صفحه و بهاي 45000 ريال راهي بازار نشر كرده است.