دوشنبه ۳۱ شهریور ۱۳۹۹ - ۱۵:۳۰
قلیان در جمع خانواده‌های ایرانی اجتماعی شده اما روانشناسی خیر!

صفاری‌نیا گفت: امروزه قلیان کشیدن در کشور ما اجتماعی شده است و در هر خانواده‌ای که به پیک نیک می‌روند یک قلیان هم در جمع آن‌ها حضور دارد اما روانشناسی هنوز در جامعه ما اجتماعی نشده است.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کتاب «شناخت تنگناهای اجتماعی: روان شناسی اجتماعی کاربردی در شهر (روان شناسی برای مشکلات شهری، حمل و نقل و مشکلات زیست محیطی) نوشته ساتوشی فوجی دوشنبه(۳۱ شهریور ماه) از سوی موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران با همکاری ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی در سرای اهل قلم نقد و بررسی شد. در این نشست مجید صفاری نیا مترجم کتاب، زهره رافضی و علیرضا پورخائفی حضور داشتند و درباره این کتاب سخن گفتند.

کتاب «شناخت تنگناهای اجتماعی» مانند پلی بین اندیشمندان نظری و دانشمندان رفتاری-کاربردی باشد که با استفاده از این منبع مفید دانشمندان پایه متوجه می‌شوند چگونه دانش عملی خود را در دنیای واقعی به کار گیرند، همچنین می‌توانند هنگام رویارویی با تنگناهای اجتماعی جدید آن‌ها را به روش‌های عملی حل کنند. محققان و متخصصان کاربردی از طریق تحقیقات اساسی در مورد تنگناهای اجتماعی با راه‌حل‌های جدید آشنا می‌شوند و از تنگناهای عملی جدیدی که باید با یک رویکرد عملی حل شوند، آگاه می‌شوند.

در ابتدا صفاری‌نیا گفت: تنگناهای اجتماعی مفهومی است که در روانشناسی اجتماعی به آن توجه نشده است نه در حوزه سیاست‌گذاری و نه در حوزه روانشناسی خیلی به آن توجه نشده است. اقبالی که امروز به رشته روانشناسی است بیشتر حوزه خدمات مشاوره اجتماعی شده است بیشتر مردم از این حوزه استفاده می‌کنند اما در سایر حوزه‌ها مثل روانشناسی اجتماعی و حکمرانی مردم، مدیران شهری کمتر استفاده می‌کنند.

وی افزود: «شناخت تنگناهای اجتماعی» اولین کتابی است که به مفهوم تنگنای اجتماعی پرداخته است. کرونا برای ما یک تنگنای اجتماعی است زیرا ماسک زدن برای مردم باعث هزینه می‌شود و یا با آن احساس خوبی ندارند. من اگر ماسک نزنم این تنگنا را ممکن است برای دیگرانی که این مساله را رعایت می‌کنند ایجاد کنم. ما در تنگناها با نفع شخصی دیگران را به تنگنا می‌اندازیم و اگر رفتارهای همیارانه نداشته باشیم کرونا در کشور ما باقی می‌ماند و بعدها می‌تواند برای ما تراژدی ایجاد کند. کشور ما پر از این تنگناهاست مثل گران شدن بنزین و ترافیک و...

این روانشناس اجتماعی ادامه داد: در شمال جلگه‌ها را تبدیل به ساختمان‌سازی کرده‌اند و این یک تنگنا است. با این کار تغییرات جوی ایجاد می‌کنیم و عرصه را برای کسانی که در آن منطقه زندگی کرده‌اند تنگ می‌کنیم. روانشناسان ما نیز در این حوزه‌ها کار نمی‌کنند. انسان با گرفتاری‌های همیارانه می‌تواند با تنگنای اجتماعی مقابله کند.  

وی افزود: نویسنده این کتاب یک ژاپنی است، ژاپنی که در گذشته پر از تنگناهای اجتماعی بوده است. غفلت فردی انسان را به تنگنا می‌اندازد و تراژدی از این رو است که ما عمق فاجعه را درک می‌کنیم. امروزه قلیان کشیدن در کشور ما اجتماعی شده است و در هر خانواده‌ای که به پیک نیک می‌روند یک قلیان هم در جمع آن‌ها حضور دارد اما روانشناسی هنوز در جامعه ما اجتماعی نشده است.

صفاری‌نیا ادامه داد: نویسنده ژاپنی کتاب با جمعیت و ترافیک زیاد کشورش در سال 2003 دست به نگارش این کتاب زده و سال 2017 نیز
این کتاب بازچاپ شده است و در سال 2019 نیز برنده جایزه نوبل اقتصادی شده است و این موضوع بای اولین بار در ایران به فارسی ترجمه شده است.



سپس زهره رافضی گفت: ترجمه این کتاب انتخاب شایسته‌ای است چون نکات ارزشمندی در کتاب است. در این کتاب تنگنای اجتماعی دیدی کلی را مطرح کرده است. در جایی که دو انسان با هم در تعامل هستند حتی منافع شخصی و عمومی مقدم داشته می‌شود اینجا تنگنا مطرح می‌شود. این کتاب برای طیف کثیری از خوانندگان نوشته شده است و نشان می‌دهد که نویسنده کتاب در مدیریت شهری کار کرده است و می‌داند چگونه نظریات روانشناسی را به شکل درستی ارائه دهد.

وی افزود: این کتاب زبان ساده‌ای دارد اما نکات را به شکل علمی و ارزنده‌ای مطرح کرده است و مثال‌هایی مانند ترافیک شهری، محیط زیست دارد و تنگناهایی که تصور می‌کنید در این کتاب به مواردی از آن‌ها اشاره شده است. این‌که ما راحت درباره تنگناهای اجتماعی صحبت می‌کنیم این نشان‌دهنده سطحی‌نگری به تنگناهای اجتماعی است. مطالب این کتاب می‌گوید آنچه همه این‌ها را محقق می‌کند اخلاقیات است و اگر اخلاقیات نباشد هیچ کدام از این موارد نمی‌تواند سامان بیابد.

این روانشناس ادامه داد: اعتماد یکی از شاخصه‌های اصلی در تنگناهاست. یکی از مشکلات و دغدغه‌های بزرگ ما در مساله همیاری این است که اعتماد از بین رفته است. مردم یک جامعه بر این باور هستند اگر دولت این سخن را می‌گوید آیا خود نیز به آن عمل کرده است. اعتماد سخت به دست می‌آید و در طوال سالیان اگر از بین برود دیگر به دست نمی‌آید.

وی در پایان با انتقاد از مترجم کتاب افزود: شما دانش نوشتن کتاب‌هایی بیشتر از این را دارید و همچنین دانش این مساله را نیز دارید بهتر است چنین کتاب‌هایی را به صورت بومی بنویسید. نویسنده کتاب گفته است که شما با خواندن این کتاب نمی‌توانید مشکلات کشور خودتان را حل کنید و باید با شناخت فرهنگ هر کشوری مشکل را حل کنیم و ما نیز باید کتابی درباره مشکلات و تنگناهای ایران بنویسیم.




پورخائفی نیز گفت: جامعه و فضای کشور ما به دانش روانشناسی اجتماعی نیازمند است و برای گسترش آن به منابعی نیاز دارد و از این جهت تنگناهای اجتماعی یکی از نکته‌های کلیدی است که باید به آن تاکید کرد. تنگناها یکی از نکته‌هایی است که باید ریشه‌یابی شود. یکی از نکته‌های خوب این کتاب نقش تفکر و نگرش در پدیده‌هاست و جای آن در جامعه ما خالی است زیرا ریشه بیساری از تفکرات در اندیشه ما است و نگاهی که به مشکلات داریم.

وی افزود: اگر بخواهیم تفکر خوب ایجاد کنیم باید نقش آموزش را پررنگ‌تر کنیم. یکی از کلید واژه‌های جدی ما بحث آموزش است که به شکل‌گیری منافع اجتماعی کمک می‌کند. یکی از نکته‌ها تبیین‌های روانشناسی است که ریشه‌یابی کرده چه مشکلاتی می‌تواند داشته باشد. یکی از نکته‌ها مستقیما سراغ رفتارهای سیاسی رفته است و بحث رفتار مسولانه و همیارانه را مطرح کرده است و چقدر می‌تواند موثر واقع شود. بسیاری از مشکلات ریشه در ادراک و تفکر ما دارد. اگر بخواهیم نکته‌ای کلیدی را فراموش کنیم در باتلاق می‌افتیم.

وی افزود: مطالب این کتاب روان و یکدست است و جای چنین کتابی در ایران خالی است. ای کاش فقط به جای ترجمه تالیف را نیز در کنار آن می‌آوردید. کتاب مسیر کاملا تحلیلی و آکادمیک را طی کرده است. ما باید حتمن مفاهیم پایه و دانش‌ها را کار کنیم زیرا مفاهیم بسیار اساسی هستند. این کتاب بسیار مفید و قابل استفاده است. اگر این کتاب به دست برنامه‌ریزان اجتماعی برسد نکته‌های بسیار خوبی در آن است و می‌تواند الگوی بسیار خوبی برای آن‌ها باشد.

در پایان نشست نیز صفاری‌نیا گفت: در حوزه علوم انسانی تفاوتی بیم مردم کشور ایران و ژاپن نیست. روانشناسی علمی اعتقاد ندارد که جنس تنگناهای ما با مردم آمریکا فرق دارد. بعضی از کشورها این مساله را جدی می‌گیرند اما برخی دیگر به آسانی از کنار آن می‌گذرند. ما در سال 1900 میلادی روانشناس اجتماعی داشتیم که مشاور رییس جمهور آمریکا بوده است. روانشناسی رشته‌ای است که مسیر خودش را می‌رود و این کتاب برای دانشجویان این رشته ترجمه شده است. دانشجوی تحصیلات تکمیلی بهتر است با منابع اصلی و کتاب‌های اصلی سر و کار داشته باشد. در ایران تالیف ارزشمندتر از ترجمه است اما بیش‌تر به سمت ترجمه می‌رویم چون تنگنا وجود دارد.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها